چرا باید زود بخوابیم؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ علی زکی‌ئی با بیان اینکه اختلال خواب از مشکلات رایج سلامت در جوامع مدرن است و یکی از نیاز‌های اساسی هر انسانی است و تقریباً یک سوم دوران زندگی انسان‌ها در خواب طی می‌شود به ایرنا گفت: خواب، بخشی از زمان که جدای از زندگی روزانه باشد نیست، بلکه نیازی حیاتی است که طی آن بدن ما نوسازی شده و اساس یک زندگی سالم و طولانی را تشکیل می‌دهد. اختلالات خواب طیف گسترده‌ای از مشکلات است که در فرد بروز می‌کند که مهمترین آن‌ها بی خوابی، آپنه خواب، کابوس‌ها و مشکلاتی از این دست است.

وی با اشاره به اینکه اگر یک نفر یک شب خوابش نبرد، این فرد بیمار نیست و وقتی ما از بیماری صحبت می‌کنیم باید ملاک‌ها و نشانه‌هایی وجود داشته باشد در ادامه افزود: به شکل خلاصه بی خوابی شامل علائمی از قبیل؛ اشکال در شروع و حفظ خواب و بیدار شدن زودهنگام است، که پیامد این علائم ناراحتی چشمگیر بالینی یا افت کارکرد‌های اجتماعی، شغلی، آموزشی، تحصیلی، رفتاری یا دیگر حوزه‌های کارکردی است. مشکل خواب دست کم سه شب در هفته روی می‌دهد و حداقل برای سه ماه وجود دارد پس علائم مشخص دارد و پیامد هم دارد علاوه بر این مدت زمان آن هم مشخص است و درمان این نوع اختلال هم طیفی از درمان‌های داروئی و غیر داروئی است.

دکتر زکی‌ئی با تاکید براینکه خواب نیاز حیاتی بشر است، خوب اگر این نیاز برآورده نشود یا به شکل ناقص باشد می‌تواند پیامد‌هایی در پی داشته باشد گفت: واقعیت این است که این مساله می‌تواند مشکلات جدی در پی داشته باشد، زیرا که پژوهش‌ها نشان میدهد که پایین بودن کیفیت خواب پیامد‌های گوناگونی از جمله نقص در عملکرد اجرایی و توانمندی مغز برای طراحی و سازماندهی فعالیت‌ها و دقت کردن در امور دارد ضمن اینکه آسیب در عملکرد سیستم ایمنی و تنظیم متابولیسم، خلاقیت و حافظه، حوادث و آسیب ها، مشکلات رفتاری و اختلال در عملکرد عصبی- رفتاری که همگی می‌تواند ناشی از کیفیت پایین خواب باشد. همچنین آپنه خواب می‌تواند باعث ایجاد فشار خون، نارسایی قلبی و سکته مغزی شود و از طرف دیگر هزینه‌های درمان این اختلال‌ها زیاد است.

این متخصص روانشناس با بیان اینکه ارائه آمار از تعداد افراد درگیر به بی خوابی کار ساده‌ای نیست و این افراد به راحتی شناسایی نمی‌شوند چراکه نحوه سنجش و اندازه گیری آن‌ها هم خیلی مهم است، اما در این خصوص افزود:، اما نتایج مطالعات بر روی گروه‌های مختلف نشان داده که شیوع کیفیت نامطلوب خواب در پرستاران ۷۷ درصد، در رانندگان کامیون ۶۱ درصد و در دانشجویان ۷۲ درصد گزارش شده است و در عین حال هم شیوع بی خوابی بین ۲۰ تا ۴۰ درصد در کل جوامع است و به تناسب این آمار در استان کرمانشاه هم بدین شکل هست مثلا خود ما یک پژوهش انجام دادیم که نشان می‌داد ۵۷ درصد کودکان در سن مدرسه با مشکلات خواب مواجه هستند و یا اینکه ۴/۴۴ درصد افراد در سن ۱۸ تا ۳۵ سال یعنی جمعیت جوان ما، دارای کیفیت خواب نامطلوب هستند، یعنی مشکل خواب دارند.

وی با اشاره به اینکه درمان این بیماری‌ها نیازمند کار تیمی است که در دنیا هم مورد توجه ویژه قرار دارد چراکه بررسی و تشخیص آن نیازمند تخصص و است و متخصص هم در این زمینه کم است گفت: در کشور ما نیز مراکز درمانی اندک است و فقط چند شهر دارای مرکز تخصصی در این زمینه هستند، که خوشبختانه کرمانشاه جز این شهرهاست. مرکز درمانی تحقیقاتی اختلالات خواب کرمانشاه وابسته به دانشگاه علوم پزشکی که در بیمارستان فارابی مستقر است که یک مرکز تخصصی پیشرفته است و نه تنها در ایران بلکه در دنیا شناخته شده است. این مرکز دارای تیم قوی متشکل از چندین رشته تخصصی است و دارای امکانات لازم تشخیصی از جمله پلی سومنوگرافی و FMRI است و همچنین این مرکز دارای ۲ تخت است که بیماران را بستری می‌کند و از آنان تست خواب می‌گیرد.

این متخصص و فوق دکتری در اختلالات خواب بر رعایت بهداشت خواب و آموزش آن به مردم تاکید کرد و گفت: متاسفانه در بین مردم فرهنگ بد خوابی شکل گرفته و سبک زندگی مردم به شکلی شده است که شب بیدار ماندن و دیر خوابیدن یک عادت شده است. توصیه ما این هست که مردم شب زود بخوابند، زیرا این توصیه، نتیجه سال‌ها کار تحقیقاتی است و از طرف دیگر مصرف خودسرانه دارو‌ها که مردم به راحتی دسترسی دارند و فکر می‌کنند این دارو‌ها می‌توانند به بهتر شدن خواب آن‌ها کمک کند در حالی که چنین نیست و افراد را با عوارض وحشتناکی مواجه می‌کند. / ایرنا