این زن در افغانستان فعال مدنی بود، اینجا زباله گرد/ عدم بررسی‌های بیومتریک در ورود و ساماندهی مهاجران افغانستانی + فیلم

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا،حضور افغانستانی‌ها در ایران مورد انتقاد بسیاری از مردم، جامعه‌شناسان و فعالان مدنی است. نه از آن منظر که حس انساندوستی در این قشر وجود نداشته باشد، بلکه از این منظر که جامعه آمادگی ورود این حجم از مهاجر را نداشت. بستر‌های اقتصاد‌ی جامعه ما با فشار‌های بین‌المللی ناشی از تحریم‌ها برای زندگی مردم محدودیت‌ها و تنگنا‌های زیادی ایجاد کرده بود چه برسد به اینکه بر سر سفره معیشت خود توان پذیرایی از این همه مهمان را داشته باشند. علاوه براین این مهمان‌های ناخوانده هم از شرایط خود راضی نیستند.

در موردی خبرنگار اجتماعی رکنا با یک زن زباله گرد گفتگویی داشته است که می‌گوید تحصیلکرده است. در افغانستان، قبل از حضور طالبان ،فعالیت‌های مدنی فراوانی داشته ، زندگی مناسبی داشت اما حضور طالبان و پناه آوردن به ایران برای تأمین هزینه‌های معیشت خود و فرزندانش به زباله گردی روی آورده است علاوه بر اینکه زنان در پی مهاجرت های ناشی از جنگ بسیار فقیرتر از قبل می شوند و جامعه نسبت به آنان پذیرش کمتری خواهدداشت.

در همین راستا «سمیه مروتی عضو گروه مطالعات افپاک در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه» به خبرنگار اجتماعی رکنا گفت: مشکل کشور د ر حال حال حاضر، تعدد مهاجران و آشفتگی نهادی در ایران برای ساماندهی مهاجران افغانستانی است. قبل از حضور طالبان در افغانستان جمعیت مهاجران افغانستانی در ایران جمعیتی بین ۲ تا ۴ میلیون نفر بود. تعدای از این مهاجران به طور ثابت در ایران کارو زندگی داشتند و تعدای هم فقط برای کار در زمان‌های مشخص به ایران می‌آمدند و برمی گرشتند. اغلب مهاجران در ایران از کشور‌های افغانستان، عراق، و سوریه هستند.

سمیه مروتی با توجه به اینکه مردم ایران هم شرایط مساعد اقتصادی قرار ندارند افزود: همان طور که می‌دانید تورم حاکم بر جامعه معیشت ایرانیان را با سختی مواجه کرده است، زمانیکه سیستم این آمادگی پذیرش، اسکان مهاجران را فراهم نکرده است مشکلاتی را برای مردم به وجود می‌آورد و اضافه باری برای جامعه محسوب می‌شوند.

او با انتقاد به سازوکار مهاجر‌پذیری در کشور ادامه داد: مهاجران در دیگر کشور‌ها، نه دورتر همین ترکیه که در همسایگی ایران است، با ورود به مرز به کمپ‌های اسکان موقت ‌می‌روند و بعد از مدتی که شرایط حضور و زندگی در میان جامعه را داشته باشند با تعیین حدود و قوانین مشخصی وارد جامعه می‌شوند، اما در ایران مهاجران با ورود قانونی و یا غیر قانونی همین که از مرز وارد می‌شوند مستقیماً به وسط زندگی مردم و زندگی شهری ‌می‌روند و شروع به کار و زندگی می‌کنند.بسیاری از این مهاجران در مشاغلی رسمی در شهرداری ها به کار گرفته شده اند و در صنوف و بازار با سرمایه هایی که داشتند فعالند، اما در این بین افرادی هم هستند که کارمند،معلم،روزنامه‌نگار و پرستار بودند و سرمایه ای نداشتند تا در ایران با آن کسب و کار راه بیندازند بنابراین در فقر و تنگدستی مشغول به کارهای نازلی مانند کفاشی و زباله گردی هستند و از این طریق معاش خود را تامین میکنند.

عضو گروه مطالعات افپاک در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه تأکید می‌کند: امنیت مرزی در کشور ما آن طور که باید حفاظت وحراست نمی‌شود. در همین آخرین ورودی که خیل عظیمی از افغانستانی‌ها وارد کشور شدند با نگاه حمایتی و دلسوزانه نسبت به مردم افغانستان مرز‌ها بدون هیچ گونه محدودیتی باز شد. بین این مهاجران نظامی، تاجر و کاسب و معلم و استاد دانشگاه و مجرم هم بود و هیچ گزینشی در ورود این افراد به ایران نشد.

این استاد دانشگاه با نگاه ویژه به اجرای طرح ساماندهی مهاجران ادامه می‌دهد: بررسی‌های بیومتریک در ورود و ساماندهی مهاجران افغانستانی وجود نداشته و شناسایی درباره توانمندی‌ها و ویژگی‌های این افراد صورت نگرفته است تا از ظرفیت این افراد در جایگاه‌های مفید بهره گرفته شود وبه طور مثال یک فعال زنان که در افغانستان مفید بود واینک در ایران زباله گردی می‌کنند حداقل در ایران برای بهبود وضعیت زنان افغانستان فعالیت داشته باشد. این موارد نشانه از ضعف سیستم مهاجرت در کشور است که بدون توجه به بررسی و ساماندهی وضعیت مهاجران اقداماتی در این راستا نداشته است.

از ظرفیت زنان تحصیلکرده افغانستانی در ایران استفاده درست نشد

این پژوهشگر می‌گوید: درمیان مشکلاتی که مهاجران برای کشور دارند، موضوع زنان به توجه بیشتری نیاز دارد، در بین کسانی که به ایران مهاجرت کرده‌اند زنان تحصیلکرده زیادی وجود دارند که از ظرفیت آنان در جامعه استفاده‌ای نمی‌شود. علاوه بر این موضوع تعدد بارداری‌های زنان افغان که گا‌هاً فاصله آن به یکسال هم نمی‌کشد نگرانی‌هایی در افزایش هزینه‌های بهداشت و درمان برای کشور خواهد داشت و عدم تخصیص سرانه‌های بهداشتی در این موارد هم می‌تواند باعث بروز مشکلات دیگری در حوزه بهداشت و درمان و انتقال بیماری‌ها شود.

مروتی با این پیش‌بینی که همه این موارد نیاز به بررسی و پژوهش بیشتری دارد تأکید کرد: زنان مهاجر افغانستانی در کشور باید شناسایی شوند و درصورت داشتن توانمندی به حوزه‌ای که می‌توانند در آن مفید واقع شوند وارد شوند و پایش‌های بهداشت و درمان هم در مورد آنان اجرا شود.