نگاهی به یازدهمین دوره نمایشگاه گردشگری

نمایشگاه گردشگری تهران مهم ترین رویداد گردشگری ایران است که چند روز گذشته یازدهمین دوره آن برگزار شد و طبیعتاً اختلاف زیادی با میانگین جهانی دارد.

هر ساله نمایشگاه های گردشگری مختلفی در سراسر جهان برگزار می شود که از کارشناسان و متخصصان جدی این صنعت تا گردشگران و علاقه مندان از سراسر جهان را به خود جلب می کند، نمایشگاه هایی مانند «فیتور» اسپانیا، که از 165 کشور جهان در آن شرکت می کنند و نقطه ارتباطی کشورهای اسپانیایی زبان مانند آمریکای لاتین و اسپانیا و پرتغال محسوب می شود.

یا نمایشگاه ITB در برلین که از بیش از 180 کشور جهان در آن شرکت می کنند و در واقع این نمایشگاه ها بیش از یک رویداد ملی؛ اتفاق مهمی در صنعت گردشگری جهانی محسوب می شوند.

همه نمایشگاه های گردشگری که برگزار می شوند اهداف نسبتاً مشترکی را دنبال می کنند:
ارتباط و آشنایی افراد و متخصصان و سرمایه گذاران در قسمت های مختلف این صنعت، مانند شرکت های خدماتی و هواپیمایی، بیمه، هتل، اقامت و حمل و نقل و...

این نمایشگاه ها فرصت خوبی برای تبادل اطلاعات، بازاریابی و معرفی خدمات و محصولات جدید در این صنعت رو به رشد است، شرکت های مختلف سعی می کنند از این فرصت محدود نهایت استفاده را ببرند تا به معرفی هر چه بهتر خود بپردازند و همچنین محصولات و خدمات مورد نیاز خود را به بهترین قیمت پیدا کنند.

بخش جذاب دیگر در هر نمایشگاهی از این دست وجود کارگاه ها و نشست و سمینارهای جنبی در طول دوره برگزاری نمایشگاه است که معمولاً به مباحث تخصصی تر می پردازند و مخاطبان خاص خود را دارند، مطالبی که معمولاً در شرایط عادی دسترسی به آن ها آسان نیست! مثل نشست های تخصصی گردشگری کودک، نگرانی گردشگری جهانی از بحث تروریسم، مباحثی چون گردشگری سلامت، اقتصاد گردشگری، توسعه پایدار، آینده پژوهی صنعت گردشگری و ...

نمایشگاه گردشگری تهران نیز مهم ترین رویداد گردشگری ایران است که چند روز گذشته یازدهمین دوره آن برگزار شد و طبیعتاً اختلاف زیادی با میانگین جهانی دارد.

نمایشگاه امسال در 13 سالن در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی برگزار شد. از بخش های جدید نمایشگاه امسال، گردشگری گُل بود که سالنی به این منظور اختصاص داده شده بود، ولی تقریباً به فروش گلدان ختم شده بود. از دیگر بخش ها، گردشگری سلامت بود که به معرفی چند بیمارستان و خدمات آن ها محدود بود.

طبق رسم هرساله سازمان میراث، امسال نیز همه استان ها در سالن 38 غرفه ای مخصوص به خود داشتند که در رقابتی عجیب هرکدام سعی کرده بودند با تهیه ماکت هایی از جاذبه های دیدنی استان و همچنین صنایع دستی، موسیقی و خوراکی، استان خود را هر چه بهتر معرفی کنند.

در فضای باز نمایشگاه هم چادرهای عشایری و غرفه های فروش خوراکی های محلی از استان های مختلف برپا بود و همین طور هر از گاهی گروه رقص و موسیقی به اجرای برنامه می پرداختند همچنین کافه های سیار هم در کنار غرفه های خوراکی حضور پر رنگی داشتند، اما با وجود همه این ها به نظر می رسد این نمایشگاه راه زیادی تا بهینه شدن دارد.اشکالاتی که به راحتی حتی به عنوان یک بازدیدکننده غیرمتخصص نیز به چشم می آمد.

اولین تصویری که از نمایشگاه بین المللی در ذهن هر فردی شکل می گیرد فضای بسیار بزرگ و در نتیجه یک پیاده روی اساسی از این سالن به آن سالن است.

برگزاری این نمایشگاه در زمستان که روزها کوتاه است و ساعت محدود آن که با دو ساعت اضافه شدن تا ساعت 18 بود و همچنین تعداد روزهای کم و 4 روزه آن که از نمایشگاه های بزرگ که 5روزه است نیز کوتاه تر بود و همچنین اطلاع رسانی ضعیف از چند و چون برنامه ها و امکانات و ... ؛ که بیشتر ازدحام رو متوجه دو روز پایانی کرده بود.

برای ورود به نمایشگاه ترافیک نسبتاً سنگینی بود و پارکینگ ها بدون تابلو و درنهایت راه و ترافیک به چند مسئول می رسیدید که بعد از گرفتن 5 هزار تومان، به شما نوید می دادند که جلوتر بالاخره جایی برای پارک کردن هست، صرفاً با یک قبض که درش نوشته بود مثلاً «رینگ شرقی»، بدون اینکه در خارج از پارکینگ هم تابلویی زده باشند مبنی بر اینکه اینجا کجاست و در برگشت برای رسیدن به ماشین بتوان به اون نقطه رسید.

در فضای باز نمایشگاه به یک باره با انبوهی غذاهای هیجان انگیز محلی همراه با افراد بومی منطقه و سیاه چادرهایی جذاب مواجه می شدید که علی رغم جذاب و با نشاط بودن، به وضوح سازماندهی خاصی نداشت. (از منظر یک بازدید کننده) و دور هر چادر و بساط پخت و پزی، تعداد زیادی افراد کنجکاو که اسم غذا و نوع غذا رو می خواستند؛ گاهی به صورت خودجوش اسم بزرگی از غذا صرف نظر از اینکه چه نوع و با چه محتویاتی بود (آش؛ سوپ، نان)، به ستونی از چادر نصب شده بود. چرا که مثلاً صرف نام «کلانه» (نان محلی کردستان) برای مخاطب غیر بومی معلوم نیست که نان یا آش یا غذای دیگری است.

هر از گاهی هم افرادی شیرینی و بروشور به دست دیگران رو تشویق به خرید محصولاتشان می کردند.
اگر از این هیجان این شلوغی و خارج می شدید و شانس پیدا کردن یک باجه اطلاع رسانی رو داشتید همان نقشه تاریخی و سالیان دور نمایشگاه کتاب رو دریافت می کردید که عملاً کمک چندانی نمی کرد و نکرده است.

در سالن 38 که نماینده های استانی اداره میراث غرفه داشتند، فعال ترین افراد غالباً شرکت ها و بخش های خصوصی استان بودند که با انرژی به توضیح و تبلیغ کارشان می پرداختند و معمولاً نماینده های استانی به چاپ و نشر بروشور و سی دی بسنده کرده بودند.

برنامه های رقص و موسیقی محلی که برای مراجعه کنندگان مخصوصاً بازدیدکنندگان غیرمتخصص جذابیت بالایی داشت، اطلاع رسانی درستی نشده بود و یک باره وسط سالن صدای ساز و دهل و نقاره به پا می شد.

ازدحام و سر و صدا که با صدای موسیقی در سالن ها درهم می شد، عملاً صحبت کردن با غرفه داران و تبادل اطلاعات جدی تر رو با سختی همراه می کرد. همچنین برنامه زمان بندی و اطلاع رسانی دقیقی از نشت های تخصصی وجود نداشت. همچنین به نظر می رسد جای خالی رویکردی یکپارچه در حوزه زیست محیطی و گردشگری پایدار و یا پرداختن به بحران آب و ارتباط آن با گردشگری به شدت احساس می شد.

در همه جای جهان نمایشگاه هایی ازاین دست باعث صرفه جویی فوق العاده در زمان و هزینه و ... برای شرکت کنندگان و مخاطبان می شود اما علی رغم رشد نسبی شرکت کنندگان خارجی در سال های اخیر، امسال ۷۰ شرکت خارجی از ۲۱ کشور حضور داشتند، به نظر می رسد این نمایشگاه همچنان یک نمایشگاه در سطح ملی است تا بین المللی.

همچنین ذوق و استقبال افراد غیرمتخصص از نمایشگاه به خصوص غذا و موسیقی و غرفه های بومی نشان از ناشناخته بودن ظرفیت های ایران گردی و گردشگری داخلی دارد و فعال کردن ظرفیت هایی که همچنان به تمامی استفاده نشده اند. همین طور این استقبال نشان می دهد که مسافران صرفاً به دنبال اقامت در یک هتل و یا کنار یک ساحل نیستند، بلکه به دنبال تجربه شادی و همچنین مشتاق دیدن و تجربه فضاهای بومی هستند و این می تواند برای مقاصد راهگشا و ایده ساز باشد. شاید با برگزاری برنامه های شاد و اطلاع رسانی های دقیق، شهرهای خالی از گردشگر نیز با مسافران مشتاق و کنجکاو پر شود.

در مجموع عدم از اطلاع رسانی دقیق و نبود سایت منظم در فضای مجازی و حتی اپلیکیشنی مخصوص این رویداد در کنار عدم برنامه ریزی و زمان دهی به برنامه ها باعث خستگی، سردرگمی و اتلاف وقت زیادی برای بازدید کنندگان می شد و درمجموع می توان گفت علی رغم ده دوره تجربه برگزاری، از ظرفیت های موجود و ممکن چنین نمایشگاهی به تمام و کمال استفاده نشده بود.

درصورتی که شانس می آوردید و به تمام سالن ها و غرفه های مد نظرتان با موفقیت سر می زدید در راه برگشت رسیدن به پارکینگ بدون تابلویی که ماشین را پارک کرده بودید چالش نهایی بود.