یادداشت/فرجام برجام

یادداشت/فرجام برجام

بالاخره آمریکا با سماجت دونالد ترامپ از برجام خارج شد. البته برجام یک توافق چند جانبه است و سازوکارهای پیش‌بینی شده در آن بگونه‌ای نیست که با خروج یک طرف این سند مهم در روابط بین‌الملل بی‌اعتبار شود و از لحظه اعلام عملی بدعهدی رئیس‌جمهور جنجالی آمریکا نیز دیگر طرف‌ها، هم اقدام غیر مسئولانه آمریکا را به باد انتقاد گرفته‌اند و هم تعهد خود را به ادامه و حفظ اعتبار آن بصورت علنی بیان نموده‌اند، اما تردیدی نیست که عمل ترامپ، هم برای ایران و هم برای اروپا مشکلاتی را پدید خواهد آورد.

حال هر چند در بین مردم ایران موجی از نگرانی و نا امیدی در رابطه با توافق برجام ایجاد شده، اما نکته ای که نباید از یاد برد این است که جمهوری اسلامی ایران زمانی حاضر به مذاکره در رابطه با برنامه هسته ای گردید که کشورمان مورد شدیدترین تحریمهای نفتی و بانکی قرار گرفته بود و کشورهای غربی به صورت یک صدا خواهان مقابله با ایران و متوقف کردن کشورمان بودند.
هر چند ایران از این توافق به همه خواسته های خود نرسیده و یک طرف توافق نیز از آن خارج شده، اما دستگاه دیپلماسی کشورمان موفق شد از مسیر مذاکره تحولی اساسی در بلوک بندی های سیاسی در عرصه بین المللی ایجاد کند به این ترتیب که دیگر نه تنها از جبهه واحد غربی علیه ایران خبری نیست، به هر گروه و جناح سیاسی که متعلق باشیم نمی توانیم این قضیه را انکار کنیم که ایجاد اختلاف در جبهه غربی دستاورد اندکی نیست و موفقیت در این امر، در طول تاریخ جمهوری اسلامی امری بی سابقه است.
اما آیا اروپا، روسیه و چین در کنار ایران خواهند ماند؟ آیا دولت ترامپ و لابی قوی صهیونیستی اجازه خواهند داد رقبای اروپایی کار را برای ایران آسان و مراودات تجاری و بانکی کشورمان را تسهیل کنند؟ سابقه تاریخی و رویکردهای گذشته این کشورها نسبت به ایران پاسخ دادن به این سؤال را تا حدی دشوار می کند، اما عرصه روابط بین الملل همچون صفحه شطرنج میدان بازی کشورها با مهره های مختلف است، اینجاست که تدبیر، ذکاوت و داشتن استراتژی و برنامه مشخص حرف اول را می زند و بر هم زدن صفحه شطرنج هنر و پیروزی برای کسی به حساب نمی آید.
با این حال مهم‌ترین پی‌آمد این خروج به خود ما بر می‌گردد که هم باید واقع‌بینانه عمل کنیم هم باید روحیه مقاومت ملی را تقویت کنیم و بیشتر از گذشته مقاوم و هوشیار باشیم و اجازه ندهیم که تحریکات آگاهانه دیگران ما را نا‌آگاهانه در مسیر طراحی‌های آنان قرار دهد. گرچه برجام به‌نوبه خود دارای دست‌آورد بوده است و باید آنرا حفظ کنیم لیکن آنچه فرجام ملت ما را تضمین می‌کند اتحاد ملی و وحدت مردم و مسئولان خواهد بود.‏