چرا احسان علیخانی موفق‌ترین مجری این روز‌های تلویزیون است؟

علی سیف‌اللهی | شهرآرانیوز - ۱۵ سال پیش وقتی در «صبح آمد» جلو دوربین آرام و قرار نداشت، در گفت‌وگویی از او پرسیده بودند «برای اجرایتان به شیوه خاصی فکر کرده‌اید؟ شیوه‌ای که به‌گونه‌ای امضای احسان علیخانی پایش باشد.» و احسان علیخانی جواب داده بود: «بله، سعی کردم دنیای پشت دوربینم با جلو دوربین یکی باشد... سعی کردم مردمی باشم و به‌نوعی حرف آن‌ها را بزنم. از ادبیات خاصی هم برای این کار استفاده نمی‌کنم. یکی از انتقاد‌هایی که به من می‌شود، اعتمادبه‌نفس بیش از اندازه‌ام است که بعضی وقت‌ها برای دیگران دل‌چسب نیست.» حالا ۲۰ سال از اولین اجرای تلویزیونی او گذشته و «عصر جدید»، پربیننده‌ترین برنامه تلویزیون را ساخته است و اجرا می‌کند. هنوز سعی می‌کند تصویر او در پشت و جلو دوربین یکی باشد، حرف مردم را بزند، ادبیات ساده‌ای داشته باشد و هنوز اعتمادبه‌نفس بالایی دارد.

۲۱ سال پیش احسان علیخانی مجری نبود. سال ۷۸ به تئاتر و دستیاری کارگردان مشغول بود. یک‌سال بعد در شبکه یک آیتم می‌ساخت. روزی یکی از گزارشگر‌ها سر برنامه نیامد و او جلو دوربین رفت. بعد از این اجرای کوتاه بود که پیشنهاد‌ها شروع شد و او اجرای «پسر‌های ایرونی» را پذیرفت. اولین اجرای زنده او سال ۷۹ اتفاق افتاد. اجرای یک ویژه‌برنامه به‌مناسبت ولادت حضرت علی (ع)، در کنار اقبال واحدی و فرزاد جمشیدی. از همان روز‌ها تا حالا ۲۰ سال با برنامه‌های مختلف جلو دوربین بوده است؛ با «پسر‌های ایرونی»، «صبح آمد»، «جزر و مد»، «ماه‌عسل»، «دو نیمه سیب»، «بهارنارنج»، «سه‌ستاره» و «عصر جدید».

شهرت احسان علیخانی از سال ۸۴ کلید خورد، از یک جابه‌جایی جنجالی. فرزاد حسنی که با «کوله‌پشتی» گل کرده بود، در دومین سال ویژه‌برنامه ماه رمضانی «جزر و مد»، با علی زاهدی، تهیه‌کننده برنامه، اختلاف پیدا کرد و با همان تندزبانی همیشگی خودش روی آنتن زنده از زاهدی انتقاد کرد. ۶ روز از پخش برنامه نگذشته بود که احسان علیخانی جایگزین او شد. علیخانی خیلی زود بیننده‌ها را جذب کرد و ۲ سال بعد اسم برنامه تغییر کرد و خودش در کنار زاهدی یکی از تهیه‌کننده‌های «ماه‌عسل» شد. برنامه‌ای که حالا همه آن را با امضا و اجرای احسان علیخانی به یاد می‌آورند.

احسان علیخانی در دوره‌ای مجری شد که دوران شاعرانگی در اجرا گذشته بود. دوره‌ای که مجری‌ها سلام و خداحافظی‌های معمول را نداشتند و متن‌های ادبی و شعر می‌خواندند. دوره‌ای که مجری‌ها محور برنامه نبودند و کارگردان‌ها و نویسنده‌ها با ایده‌ها و متن محوری به برنامه‌ها هویت می‌دادند. آن روز‌ها مجری‌ها حرف‌های خودشان را نمی‌زدند و جلو دوربین حرکت‌های خودشان را نداشتند. همه‌چیز درباره حرف‌ها، فن بیان، حرکات دست و بدن، جهت حرکت دوربین و... از قبل مشخص شده بود. احسان علیخانی، اما در دوره‌ای اجرا را شروع کرد که مجری‌ها صریح‌تر از قبل بودند. حرف‌های خودشان را می‌زدند، دوربین‌ها خودشان را با آن‌ها هماهنگ می‌کردند و مجری‌ها به برنامه‌هایی که تهیه‌کننده دیگری هم داشتند، می‌گفتند «برنامه من». خط‌شکن این دوره فرزاد حسنی بود که با آن زبان سرخ بالاخره امکان اجرای خودش را بر باد داد. آن سال‌ها احسان علیخانی را نسخه کنترل‌شده فرزاد حسنی می‌دانستند. او در اجرای «ماه‌عسل» سعی کرد صریح باشد، اما پخته‌تر. سعی کرد از آن جنب‌وجوش و تحرک‌ها و بی‌قراری سال‌های ابتدایی اجرا کم کند و مجری شیک و خوش‌پوش، پرانرژی، کم‌ادا و موقری باشد.

احسان علیخانی خیلی زود فهمید راز و تضمین بقا در تلویزیون مجری-مؤلف بودن است. او خودش را فقط به اجرا محدود نکرد و خیلی زود تهیه‌کننده «ماه‌عسل» شد تا بعد از این جلو اسم او بنویسند «مجری و برنامه‌ساز». او سال‌ها «ماه‌عسل» را با تغییرات ریزودرشتی روی آنتن برد و ویژه‌برنامه‌های تحویل سال شبکه ۳ را ساخت. در همه این سال‌ها جز ماه مبارک رمضان و نزدیک سال نو خبری از او منتشر نمی‌شد، جز عکس‌ها و خبر‌های پراکنده‌ای از حضور در فوتبال‌های شبانه ماه مبارک رمضان با تیم هنرمندان و.... او خیلی زود فهمید برای تداوم شهرت و کار در تلویزیون باید حاشیه‌های احتمالی را کنترل کند. کم‌کم مسیر حرفه‌ای او جدی‌تر شد و در کنار برنامه‌سازی، تهیه‌کنندگی در سینمای مستند و داستانی را هم تجربه کرد. مانند تهیه‌کنندگی فیلم «بدون تاریخ، بدون امضا». به همه این دلایل محبوبیت و حرکت در مسیر حرفه‌ای‌تر شدن، فعالیت‌های خیریه و مردمی او در «ماه‌عسل» و «عصر جدید» را هم اضافه کنید.

احسان علیخانی سعی کرد همیشه «ماه‌عسل» را در اوج نگه دارد. کار سختی که بعضی سال‌ها در آن موفق بود و بعضی سال‌ها نه. «ماه‌عسل»، اما خاطره یک برنامه موفق را در ذهن همه ثبت کرد. برنامه‌ای که هنوز شبکه‌های مختلف تلویزیون از روی دست آن کپی‌های ناشیانه‌ای می‌سازند و هیچ‌کدام مثل نسخه اصلی پربیننده و جریان‌ساز نشدند. با وجود این، احسان علیخانی در یک حرکت هوشمندانه قید ادامه «ماه‌عسل» را زد و تصمیم گرفت «عصر جدید» را بسازد. یک شوی استعدادیابی که از سال‌ها قبل در تلویزیون‌های کشور‌های مختلف دنیا آغاز شد و «خنداننده‌شو» رامبد جوان در «خندوانه» یکی از موفق‌ترین نسخه‌های ایرانی آن بود. علیخانی با زیرکی تغییرات زیادی نسبت به نسخه خارجی برنامه ایجاد نکرد و سعی کرد یک کپی تمیز و امتحان‌پس‌داده را روی آنتن شبکه ۳ ببرد، از فرم برنامه و تعداد داور‌ها تا دکور و شیوه ارزیابی اجراها. فصل اول «عصر جدید» با خطا‌های ریزودرشتی ساخته شد، اما هرچه برنامه پیش رفت و به فصل دوم رسید، علیخانی با کار گروهی و شنیدن انتقاد‌ها خودش و برنامه‌اش را کم‌کم اصلاح کرد تا به نسخه فعلی برسد. نسخه‌ای که خیلی از ضعف‌های فصل اول مانند پلاتو‌های طولانی اول برنامه، گفتگو‌های پراکنده با شرکت‌کننده‌ها، دراماتیک‌سازی‌های ضعیف اجرا‌ها و... را برطرف کرده و شده است محبوب‌ترین برنامه این روز‌های تلویزیون. تلویزیونی که در غیاب برنامه‌های پرطرف‌دار و محبوبی مانند «نود» و «خندوانه» یکی از بدترین دوره‌های کاری‌اش را می‌گذراند. این روز‌ها احسان علیخانی با غیبت و حذف عادل فردوسی‌پور، محمدرضا شهیدی‌فرد، رامبد جوان و... رقیبان زیاد و جدی در اجرا و برنامه‌سازی در تلویزیون ندارد، اما او توانسته است هرروز بیشتر از قبل خودش را تثبیت کند. نمودار رشد کارنامه حرفه‌ای او در اجرا و برنامه‌سازی در ۲۰ سال گذشته صعودی بوده و حالا بعد از «عصر جدید» موجی از شو‌های استعدادیابی در تلویزیون به راه افتاده است.

سال‌ها پیش، اوایل شهرت او در «ماه‌عسل»، وقتی از او پرسیده بودند «کلا فکر می‌کنی چه چیزی به دنیای مجری‌ها اضافه کرده‌ای؟»، گفته بود: «هیچی! من اصلا دنبال این ادا‌ها نیستم که بگویم این اتفاق را من آورده‌ام. اصلا! یا اینکه بگویم من یک گوینده و مجری نوآورم و این امضای من است پای کار. نه. من یک جوانم شبیه همه جوان‌های دیگری که در این کشور زندگی می‌کنند. سعی کرده‌ام با آن‌ها ارتباط برقرار کنم.... من مثل جوان‌های دیگر، پرانرژی و باهیجان هستم. این را عده‌ای دوست دارند و عده‌ای دیگر اصلا خوششان نمی‌آید.» علیخانی با همه ضعف‌ها و قوت‌هایش هنوز سعی می‌کند به این راهبرد همیشگی مردمی بودن پایبند باشد. او از «ماه‌عسل» با مهمان‌هایی از دل مردم عادی کوچ کرد به «عصر جدید»، باز هم با شرکت مردم عادی کوچه و خیابان. حالا اگر از مردم درباره «عصر جدید» بپرسند، احتمالا می‌گویند ترکیبی جذاب از یک مسابقه و روایت‌های ناشنیده‌ای از استعداد‌های جوان و دیده‌نشده است. حالا اگر در یک نظرسنجی گسترده از آن‌ها بپرسند «بهترین مجری تلویزیون کیست؟» با احتمال خیلی زیادی اکثریت آرا اسم یک نفر را می‌گویند: احسان علیخانی.