یادداشتی بر کتاب‌های صوتی علی میرمیرانی

کتاب‌هایی برای شنیدن – کتاب‌های صوتی علی میرمیرانی

به لهجه سپیدار

(نویسنده، گوینده: علی میرمیرانی)

کتاب صوتی «به لهجه سپیدار» راوی قصه‌های پرغصه‌ای از دل همین مردم و همین روزها و همین حالاهاست. کتابی است با متن و لحن و نثر خاص که نویسنده آن را به ‌صورت نسخه صوتی و با تسلط خودش بر واژگان سنگین و غمین و آهنگین با صوت خاص و خش‌دارش به علاقه‌مندان عرضه ‌کرده است. کتابی با متنی و صوتی جسورانه و خلاقانه که نسخه مکتوب آن به بازار ارائه نشده. موضوع کتاب غربت است؛ انسانی تنها یا تنهاییِ انسانی که با روراستی روزگارش را می‌گوید و شکست‌هایش را می‌شمارد و اعتبارش را مخاطب از ورای پهلوانی‌اش از پسِ صداقتش از پشت زخم‌هایش می‌بیند و واگویه‌هایش را می‌شنود.

کتاب صوتی «به لهجه سپیدار» را ناشر، نوین کتاب، در ۵۸ دقیقه در سال ۱۳۹۴ منتشر کرده است. این کتاب سه داستان دارد؛ «به لهجه سپیدار، امان، ختم کلام». داستان این مجموعه با عاشقیتی از لهجه سپیدار شروع می‌شود و شرح درد و اشتیاق بازگو می‌شود و از امان و قصه ابوالفضل می‌گذرد و می‌رسد به انتها به ختم کلام که آن‌جا می‌گوید:

«من همیشه حواسم بود که زندگی زیرابرو برداشته کار دست آدم می‌ده. آدم با ریخت خودش بهتره. من همیشه حواسم بود که چیتان‌پیتان یعنی هوشت ضرب‌وجمع کن که پات سُر نخوره، یعنی هر هه ته ته ای یه ر ته ته ای دنبالشه، یعنی خرش که از پل گذشت، پل و پایه و جاده رو دو هزار می‌ده لبو، یعنی جمع باشه حواست.

من همیشه حواسم بود که مهمون قصه و سفره کسی نشم. من عادتم مهمون شدن نبود، مرامم دست تو سفره یکی دیگه نبود، مرام و خلق و قلم و قدمم که تو گذر این همه سال شده بود شکل یه عادت، مهمون کردن بود. این‌جوری شمایل مردونگی نه نم برمی‌داره نه کم می‌آد.

من حواسم بود اما همه قصه پشت این «اما» خوابیده. هر چی‌ام حواست جمع کنی و کسی رو راه ندی، باز یه روز می‌بینی نه، فیلمت سیاه سفیده، رنگی نیست. من حواسم بود به این‌که حواسم باشه، تهش از کرم خدا همین به ما رسیده باشه که توی جواب سلام مردم قد علیک رو وجب نزنیم که بشه شکل زرنگ‌بازی و ذات بی‌معرفتی برام بسه. من می‌گم دیگه رخصت، هر کی به دلش بدهکاره، تو دلش بگه فرصت.»

سال هزار و سیصد و خستگی

(نویسنده، گوینده: علی میرمیرانی)

این کتاب صوتی روایتی و دردواره‌ای از زندگی انسان امروزی در ایران امروزی است. کتاب با گویندگی خود نویسنده است و درواقع به‌نوعی جلد دوم کتاب صوتی «به لهجه سپیدار»، ولی درعین‌حال اثری مستقل است که قصه‌های خودش را دارد. حرف‌های خودش را می‌گوید و روایت‌گر داستان‌های مردمان امروز است.

این مجموعه را ناشر، کتاب نیستان، در ۲۳ دقیقه در سال ۱۳۹۹ انتشار صوتی کرده است. کتاب در قالب چهار داستان «نقاشی، عین، زخمی، خلاصه» روایت می‌شود و مخاطب با شنیدن این کتاب گویی نفس‌به‌نفس گوینده می‌دهد و واژه‌به‌واژه با نویسنده در کوچه‌ها و خیابان‌های شهر پرسه می‌زند.

این کتاب رندانه با طنزی ظریف به نقد اجتماعی زبان باز می‌کند. از خاطرات و محله‌های قدیمی از دیوارهای طبله‌کرده خانه‌ها و خانواده‌ها و کوچه‌ها و زندگی آن روزها می‌گوید و یکهو شنونده را می‌گذارد میان اتفاق‌های امروز و خاطرات امروز و تلخند روزگار امروز. امروز و دیروز درهم تنیده‌اند در قصه‌های نقاشی و عین و زخمی و حتی خلاصه آخر داستان. کتاب صوتی «سال هزار و سیصد و خستگی» به ‌صورت نسخه فیزیکی منتشر نشده و فقط نسخه صوتی دارد.

شاید نکته مهم این دو کتاب صوتی علی میرمیرانی، علاوه بر متن درست و تاثیرگذار، خوانش دقیق و خوانای متن است که نویسنده و گوینده‌اش یکی است و هر دو در برابر مخاطب و در پیشگاه متن و صوت به‌درستی ادا می‌شوند. این کتاب‌های صوتی هم مثل آثار دیگر علی میرمیرانی تماما مخصوص پیشنهاد می‌شود.

نویسنده: سهیلا عابدینی

هفته‌نامه چلچراغ، شماره ۸۷۵