عفونت ادراری در زنان علائم، علل و راه های درمان آن

عفونت ادراری در زنان مشکلی رایج است که بسیاری از افراد را در سنین مختلف درگیر خود می‌کند. دستگاه ادراری از کلیه، حالب، مثانه و مجرای ادراری تشکیل شده. کلیه‌ها اندام‌های کوچک و لوبیایی شکل در پشت بدن و قسمت بالایی باسن هستند. اکثر مردم دو کلیه دارند که آب و مواد زائد خون از‌ جمله اوره‌ و کراتینین را فیلتر کرده و به ادرار تبدیل می‌کند. حالب هم لوله‌های نازکی برای انتقال ادرار از کلیه‌ها به مثانه هستند. مثانه که اندامی بالون مانند است، ادرار را قبل از خروج از بدن ذخیره می‌کند. در نهایت هم مجرای ادرار لوله‌ای بوده که ادرار را از مثانه به خارج از بدن می‌رساند. شما می‌توانید‌‌ در صورت مشاهده هر‌ یک از علائمی که در ادامه این مطلب توضیح می‌دهیم، نسبت به دریافت مشاوره از یک پزشک متخصص زنان یا اورولوژی اقدام کنید. دکترتو وبسایتی جامع برای دریافت نوبت ویزیت دکتر از بهترین پزشکان متخصص در سرتاسر ایران است که می‌توانید نوبت ویزیت مورد نظرتان را از طریق آن ثبت و دریافت کنید.

عفونت ادراری در زنان چیست؟

عفونت دستگاه ادراری (UTI) را عفونت در هر قسمت از سیستم ادراری می‌گویند. همانطور که گفته شد سیستم ادراری شامل کلیه‌ها، حالب‌ها، مثانه و مجاری ادرار است. بیشتر عفونت‌ها دستگاه ادراری تحتانی از جمله مثانه و مجرای ادرار را درگیر می‌کنند. زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به UTI هستند. اگر عفونت محدود به مثانه باشد، می‌تواند دردناک و آزاردهنده باشد. اما اگر عفونت ادراری به کلیه‌ها سرایت کند، ممکن است مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد شود.

به گفته دفتر سلامت زنان (OASH)، زنان ۳۰ برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به عفونت ادراری هستند. این موضوع به دلیل آناتومی بدن آن‌ها است. افراد دارای واژن معمولا مجرای ادراری کوتاه‌تری دارند. این بدان معناست که باکتری‌ها باید مسافت کمتری را طی کنند تا به مثانه برسند. این بیماری در مراحل اولیه تشخیص باید به سرعت درمان شود. در ادامه درباره تشخیص و درمان عفونت ادراری در زنان توضیحاتی ارائه داده‌ایم.

علائم عفونت ادراری در زنان

عفونت دستگاه ادراری (UTI) عفونت سیستم ادراری بوده که شامل مجرای ادرار (اورتریت)، کلیه‌ها (پیلونفریت) و مثانه (سیستیت) می‌شود. پزشکان می‌توانند تشخیص درستی درباره احتمال ابتلا به عفونت ادراری ارائه دهند. عفونت مثانه (سیستیت) یا مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از بدن خارج می‌کند.) به عنوان UTIs تحتانی شناخته می‌شود. از جمله علائم عفونت ادراری زنان در نواحی تحتانی سیستم ادراری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نیاز به ادرار کردن بیشتر از حد معمول (تکرر ادرار)
• درد یا ناراحتی هنگام ادرار کردن
• احساس عدم‌ تخلیه کامل مثانه
• احساس درد خفیف در شکم
• ادرار کدر، بدبو یا حاوی خون
• احساس ناراحتی، درد و خستگی در طول شبانه‌روز

UTIs فوقانی عفونت کلیه‌ها یا حالب (لوله‌هایی که کلیه‌ها را به مثانه متصل می‌کنند.) به عنوان UTIs فوقانی شناخته می‌شوند. عفونت ادراری فوقانی در صورت عدم درمان می‌تواند جدی باشد؛ زیرا به کلیه‌ها آسیب رسانده یا در جریان خون گسترش می‌یابد. از جمله علایم عفونت ادراری در قسمت‌های فوقانی سیستم ادراری زنان می‌توان‌ موارد زیر را نام برد:

• تب
• درد در پهلو یا کمر
• لرز
• احساس بیماری
• گیجی
• بی‌قراری

علائم عفونت ادراری در زنان یائسه

عفونت ادراری (UTI) در زنان یائسه به دلیل تغییرات هورمونی و سایر عوامل مرتبط با افزایش سن، نسبت به زنان جوان شایع‌تر است. این عفونت‌ها معمولاً توسط باکتری‌هایی ایجاد می‌شوند که از روده بزرگ به مجرای ادرار منتقل می‌شوند. در خانم‌های یائسه، نشانه های عفونت ادراری می‌تواند کمی متفاوت باشد. برخی از این‌ علائم عبارتند از:

• نیاز فوری به ادرار کردن
• درد و سوزش هنگام دفع ادرار
• افزایش دفعات دفع ادرار
• ادرار شبانه
• کم‌بودن میزان ادرار
• درد هنگام اتمام ادرار
• درد و ناراحتی در ناحیه تحتانی لگن یا کمر
• وجود خون در ادرار
• بی‌اختیاری ادرار
• احساس تب، سردرد و بیماری

با ورود به یائسگی علائم خاصی پیدا کردی؟

نوبت بگیر و ویزیت شو.

علت عفونت ادراری در زنان

عفونت ادراری معمولا زمانی که دستگاه ادراری توسط باکتری عفونی می‌شود، رخ می‌دهد. در بیشتر موارد، باکتری‌های روده از طریق مجرای ادرار وارد دستگاه ادراری می‌شوند. این اتفاق ممکن است هنگام پاک کردن بدن یا داشتن رابطه جنسی رخ دهد. اما اغلب مشخص نیست که چرا این اتفاق می‌افتد. موارد زیر ممکن است خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش دهد:

• شرایطی مانند سنگ کلیه که دستگاه ادراری را مسدود کند.
• مشکل در تخلیه کامل مثانه
• استفاده از وسایل ضد بارداری یا کاندوم‌های پوشیده شده با اسپرم‌کش
• دیابت
• ضعیف شدن سیستم ایمنی مثلا در اثر شیمی درمانی یا HIV
• سوند ادراری (لوله‌ای در مثانه که برای تخلیه ادرار استفاده می‌شود.)

عفونت ادراری در زنان سالمند

زنان با افزایش سن بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های دستگاه ادراری می‌شوند. به شکلی که زنان یائسه آسیب‌پذیرتر هستند. از هر ۱۰ زن ۶۵ ساله و بالاتر، یک نفر حداقل یک بار در سال به یک نوع از عفونت ادراری مبتلا می‌شود. تقریباً یک سوم از زنان بالای ۸۵ سال، سالانه این مورد را تجربه می‌کنند. عفونت دستگاه ادراری (UTI) یک عفونت شایع در سالمندان است که عمدتاً به دلیل عوامل خطر مرتبط با سن مانند سوء تغذیه، دیابت قندی کنترل نشده، کنترل ضعیف مثانه منجر به احتباس یا بی‌اختیاری ادرار، یبوست، بستری شدن طولانی مدت در بیمارستان، آتروفی واژن، شرایط زندگی غیربهداشتی و تغییر وضعیت روانی اتفاق می‌اغتد. عفونت‌های مجاری ادراری علت حدود ۲۵ درصد از کل بستری‌های سالمندان هستند که تقریباً ۲.۶ درصد از مرگ‌های ناشی از بیماری‌های عفونی و مراجعات مکرر به بخش اورژانس و مطب را در سال به خود اختصاص می‌دهند.

عفونت ادراری در زنان دیابتی

عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) از عوارض شایع دیابت هستند. این موضوع تا حدی به این دلیل است که قند خون بالا منجر به قند در ادرار شما شده که بستر مناسبی برای رشد باکتری‌ها به شمار می‌رود. عفونت ادراری در بیماران دیابتی می‌تواند منجر به عوارض شدید و شرایط بالقوه تهدید کننده زندگی، مانند نکروز پاپیلاری کلیوی، آبسه کلیوی یا پریرنال، پیلیت/سیستیت آمفیزماتوز، پیلونفریت آمفیزماتوز و همچنین اوروسپسیس و باکتریمی شود.

براساس نتیجه آزمایشات، زنان مبتلا به دیابت در مقایسه با افرادی که به تازگی مبتلا به دیابت شده‌اند (در عرض ۶ ماه گذشته) در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به عفونت ادراری قرار داشته‌اند.

متن انگلیسی:
Anyone can get a urinary tract infection, but you’re more likely to get a UTI if you have a vagina. This is because the urethra in people AFAB is shorter and closer to the anus.
ترجمه متن:
هر کسی ممکن است به عفونت ادراری مبتلا شود، اما در صورت زن بودن و داشتن واژن، احتمال ابتلای شما به عفونت ادراری بیشتر است. علت این اتفاق این است که مجرای ادرار در افراد AFAB (فردی با جنسیت مونث در بدو تولد) کوتاه‌تر و نزدیک‌تر به مقعد است.

my.clevelandclinic

راه های تشخیص عفونت ادراری زنان

در صورت تشخیص به موقع عفونت ادراری، نه تنها از تشدید این بیماری جلوگیری می‌کنید بلکه برای شروع درمان آن در درست‌ترین زمان ممکن هم اقدام خواهید کرد. آزمایش‌ها و روش‌های مورد استفاده برای تشخیص عفونت‌های دستگاه ادراری عبارتند از:

روش تشخیصی	توضیحات
آنالیز نمونه ادرار	ممکن است پزشک از شما درخواست انجام تست ادرار کند. ادرار در آزمایشگاه برای بررسی گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز یا باکتری بررسی می‌شود. ممکن است برای انجام این تست به شما گفته شود که ابتدا ناحیه تناسلی خود را با یک پد ضد عفونی‌کننده پاک کنید. این فرایند به جلوگیری از آلوده شدن نمونه ادرار کمک می‌کند.
کشت ادرار	رشد باکتری‌های دستگاه ادراری در آزمایشگاه تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی ادرار گاهی اوقات با کشت ادرار انجام می‌شود. این آزمایش به پزشک می‌گوید که چه باکتری‌هایی باعث عفونت می‌شوند. نتیجه این به پزشک برای تجویز داروهایی که بیشترین اثربخشی را دارند کمک می‌کند.
تصویربرداری پزشکی	ممکن است پزشک برای بررسی ‌‌سنجش مجاری ادراری بیمار سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی را تجویز کند. در طول انجام این روش‌های تشخیصی هم ممکن است از رنگ کنتراست برای مشخص‌تر کردن ساختارهای دستگاه ادراری استفاده شود.
سیستوسکوپی	اگر عفونت ادراری مکرر دارید، ممکن است پزشک سیستوسکوپی برای شما انجام دهد. این آزمایش شامل استفاده از یک لوله بلند و نازک با عدسی به نام سیستوسکوپ برای دیدن داخل مجرای ادرار و مثانه است. سیستوسکوپ در مجرای ادرار قرار می‌گیرد و از طریق مثانه عبور می‌کند.

راه‌های تشخیص عفونت ادراری زنان

پیشگیری از عفونت ادراری زنان

پیشگیری از ایجاد عفونت ادراری همیشه ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر از درمان است. بنابراین اگر می‌خواهید از ابتلا به عفونت ادراری جلوگیری کنید، رعایت برخی نکات در رابطه با سبک زندگی و بهداشت فردی بسیار ضروری است. در ادامه انواع روش جلوگیری از عفونت ادراری در زنان را نام برده‌ایم.

• هیدراته نگه داشتن بدن با مصرف روزانه حداقل شش تا هشت لیوان آب
• ادرار کردن به طور منظم
• دانستن روش صحیح پاک کردن بدن
• خالی کردن مثانه قبل و بعد از فعالیت جنسی
• رعایت بهداشت جنسی به بهترین شکل ممکن
• استفاده از لباس زیر نخی
• پیروی از یک رژیم غذایی سالم
• افزایش مصرف پروبیوتیک
• تغییر روش‌های کنترل بارداری

درمان عفونت ادراری در زنان

بهترین کار برای درمان عفونت ادراری، مراجعه به پزشک است. ممکن است نیاز برای درمان عفونت ادراری به آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد. پزشک آنتی بیوتیکی را انتخاب می‌کند که بهترین عملکرد را در برابر باکتری‌های منشا عفونت داشته باشد. هنگامی که یک نسخه برای آنتی بیوتیک دریافت می‌کنید، بسیار مهم است که دستورالعمل‌های مصرف آن را به دقت دنبال کنید. درباره مصرف آمپول هم باید در نوبت مشخص و به مقدار تجویز شده تزریق شود. این دو‌ مورد از اصلی‌ترین روش های درمان عفونت ادراری در زنان هستند که در ادامه به صورت کامل‌تری هر کدام را توضیح داده‌ایم.

۱. بهترین دارو برای عفونت ادراری در زنان

اگر اغلب به عفونت ادراری مبتلا می‌شوید، ممکن است پزشک برای مدت کوتاهی به شما آنتی بیوتیک با دوز پایین بدهد تا از عود عفونت جلوگیری کند. هر بار که از آنتی بیوتیک برای درمان عفونت ادراری استفاده می‌کنید، عفونت با این دارو سازگار شده و مبارزه با آن سخت‌تر می‌شود (مقاومت آنتی بیوتیکی). به همین خاطر آنتی بیوتیک‌ها ممکن است همیشه بهترین راه حل نباشند. در نتیجه، در صورت ابتلای مکرر به عفونت‌های مجاری ادراری، ممکن است یک پزشک درمان‌های جایگزین دیگر را هم پیشنهاد کند. معمولاً آنتی بیوتیک‌های زیر را برای درمان عفونت ادرار تجویز می‌شود:

• آموکسی سیلین
• سفالوسپورین‌ها مانند سفالکسین
• نیتروفورانتوئین
• کینولون‌ها مانند سیپروفلوکساسین یا لووفلوکساسین
• سولفونامیدها
• داکسی سایکلین
• فسفومایسین

قرص برای عفونت ادراری زنان (کپسول عفونت ادراری زنان)

برخی از پزشکان مصرف بعضی از قرص‌ها را برای درمان عفونت ادراری تجویز می‌کنند. رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین قرص‌ها برای درمان عفونت ادراری عبارتند از:

• سفتریاکسون
• سفالکسین
• داکسی سایکلین
• فسفومایسین (مونورول)
• نیتروفورانتوئین
• تری متوپریم و سولفامتوکسازول

متن انگلیسی:
Be sure to take the full course of antibiotics, even if your symptoms go away and you start feeling better. If you don’t finish all your medicine, the infection can return and be more challenging to treat.
ترجمه متن:
حتما دوره کامل آنتی بیوتیک را مصرف کنید، حتی اگر علائم شما از بین رفته و احساس بهتری دارید. اگر تمام داروهای خود را تمام نکنید، عفونت عود کرده و درمان آن چالش برانگیزتر خواهد بود.

my.clevelandclinic

آمپول برای عفونت ادراری زنان

تزریق آمپول جنتامایسین برای درمان برخی عفونت‌های جدی باکتریاییی انجام می‌شود. بیماران مبتلا به عفونت ادراری به مدت ۸ تا ۱۵ روز با یک تزریق عضلانی روزانه ۱۶۰ میلی‌گرم جنتامایسین یا ۶۰ یا ۸۰ میلی‌گرم هر ۸ ساعت تحت درمان قرار می‌گیرند. آنتی بیوتیک‌هایی مانند تزریق جنتامایسین برای سرماخوردگی، آنفولانزا یا سایر عفونت‌های ویروسی موثر نیستند.

۲. درمان خانگی عفونت ادراری زنان

برخی از افراد معتقدند که به کمک روش‌های درمان خانگی هم می‌توان عفونت ادراری را درمان کرد. البته استفاده از این درمان‌ها بدون مشاوره با پزشک ممکن است اثربخشی چندانی نداشته باشد یا حتی نسبت به نوع عفونت، ایجاد عوارض کند. برخی از رایج‌ترین روش‌های درمان خانگی عفونت ادراری عبارتند از:

• مصرف ویتامین C
• مصرف پروبیوتیک‌ها
• هیدراته کردن بدن
• کمپرس گرم
• مصرف آب زغال اخته
• مصرف سیر
• مسکن‌های درد
• پوشیدن لباس زیر نخی
• چای بابونه
• حذف محرک‌های مثانه از رژیم غذایی
• مکمل‌های گیاهی

عفونت ادراری گرفتی و دنبال درمان خانگی هستی؟ مشاوره بگیر.

انواع عفونت ادراری زنان

عفونت می‌تواند در قسمت‌های مختلف دستگاه ادراری شما اتفاق بیفتد. هر نوع عفونت بر اساس نقطه‌ای که اتفاق می‌افتد نام متفاوتی دارد. از جمله انواع عفونت ادراری در زنان می‌توان موارد زیر را نام برد:

• سیستیت (مثانه): ممکن است احساس کنید که نیاز زیادی به ادرار کردن دارید یا ممکن است هنگام ادرار کردن درد داشته باشید. همچنین ممکن است درد زیر شکم و ادرار کدر یا خونی داشته باشید.
• پیلونفریت (کلیه‌ها): این عفونت باعث تب، لرز، حالت تهوع، استفراغ و درد در قسمت بالایی پشت یا پهلو شود.
• اورتریت (مجرای ادراری): این نوع عفونت می‌تواند باعث ترشح و سوزش هنگام ادرار شود.

عوارض بیماری عفونت ادراری در زنان

عفونت ادراری در زنان هنگامی که به موقع و به درستی درمان شود، به ندرت منجر به عوارض جدی‌تر می‌شود. اما در صورت عدم درمان، عفونت ادراری مشکلات جدی‌ای ایجاد می‌کند. از جمله عوارض عفونت ادراری زنان می‌توان موارد زیر را نام برد:

• عفونت‌های مکرر، به این معنی که شما دو یا چند مرتبه در عرض ۶ یا ۳ ماه یا حتی در طول یک سال به عفونت ادراری مبتلا شوید. زنان مستعد ابتلا به عفونت‌های مکرر هستند.
• آسیب دائمی کلیه ناشی از عفونت کلیه به دلیل عفونت ادراری درمان نشده است.
• احتمال زایمان نوزاد کم وزن یا نارس در هنگام بروز عفونت ادراری در دوران بارداری زیاد است.
• سپسیس، یک عارضه بالقوه تهدید کننده زندگی ناشی از یک عفونت است. این یک خطر جدی به خصوص در زمانی است که عفونت از مجرای ادرار به کلیه‌ها برسد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر شما فردی با آناتومی زنانه در ناحیه مجاری ادراری خود هستید، احتمال ابتلا به عفونت ادراری در شما بالا است. برخی از متخصصان می‌گویند که ۵۰ درصد احتمال دارد که زنان در طول زندگی خود به این بیماری مبتلا شوند. بسیاری از موارد عفونت ادراری در زنان از نوع عفونت‌های مکرری است که گاهی اوقات حتی تا سال‌ها طول می‌کشد.

این بیماری باید در زمان درست تشخیص داده شده و درمان شود. با این کار جلوی اتفاقات بدتر و تشدید بیماری گرفته خواهد شد. اگر شما هم دچار عفونت ادراری موقت یا مکرر هستید، برای درمان این بیماری از یک پزشک متخصص زنان یا دکتر اورولوژیست مشاوره بگیرید. برای دریافت نوبت ویزیت هم می‌توانید از وبسایت دکترتو کمک بگیرید. دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت آنلاین یا حضوری از بهترین پزشکان متخصص در این زمینه را برایتان فراهم کرده است.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!