تاریخ در نیم‌رخ یکانات

به گزارش چهارشنبه ایرنا، در کتاب «نیم رخ یکانات»، نویسنده که خود اهل این منطقه است، با استفاده از منابع و کتب تاریخی متنوع به بررسی تاریخ پرفراز و نشیب و قابل افتخار آن زمان منطقه بزرگ یکانات و نقش قابل توجه مردمان این دیار در مقابله با روس ها پرداخته است.

کتاب حاضر، نگرشی اجمالی به تاریخ، فرهنگ و جغرافیای «یکن»(یکانات) است؛ آنچه این کار را بیش از همه‌چیز مشکل ناممکن می‌سازد طوایف، ایل‌ها و نقاطی هستند که برای خود تاریخ مکتوب ندارند یا مکتوباتشان در اثر حوادث روزگار از بین رفته و نویسنده مجبور است موضوع را از لابه‌لای تواریخ، اسناد پراکنده و آثار به‌جامانده یادداشت و جمع‌آوری کند.

موقعیت جغرافیایی منطقه یکانات، زندگی جانوری، راه‌های مواصلاتی، تراکم جمعیتی، ساکنان پیشین منطقه، وجه‌تسمیه و معنی یکان، پوشش گیاهی منطقه، قاچاق کرم در یکانات، یکانات در اشعار شعرا، مراتع قشلاقی و روستای یکان علیا برخی از موضوعات مورد بررسی در این کتاب هستند.

نویسنده در مقدمه کتاب به نقل از منابع تاریخی نوشته است «در پیشرفت کار مشروطه در آذربایجان،یکانیان رنج بسیار برده اند و همواره باید نام آنان به نیکی برده شود.»

همچنین نویسنده در این کتاب یکانات را سرزمین دلاوری ها و رشادت ها معرفی کرده و نوشته است: مردم این دیار در دینداری،مردانگی،میهن پرستی و سخت کوشی شهره عام و خاص هستند.خاطره جانفشانی های دلیرمردان یکانی در جنگ چالدران و جنگ های ایران و روس ،نهضت مشروطه و در هشت سال دفاع مقدس هنوز هم در برگ های زرین تاریخ ایران می درخشد.

از جالب ترین بخش های این کتاب می توان به آداب و رسوم و جشن ها و عزاداری های مردم منطقه،آثار تاریخی منطقه،شخصیت های مشهور،نقش یکانیان در جنگ های ایران و روس،حضور مظفرالدین میرزا در یکانات،قاچاق کرم،کمک آزادی خواهان یکانات به قیام دهقانان جلفا، انتشار روزنامه به وسیله آزادی خواهان یکانی در عصر مشروطیت اشاره کرد.

کتاب «نیم رخ یکانات» در ۲۳۶ صفحه در شمارگان ۲۰۰۰ نسخه توسط انتشارات «شان آی» به زیور طبع آراسته شده است.

بدون شک خواندن این کتاب برای علاقه مندان به مطالعات تاریخ معاصر و مردمشناسی به دلیل ارایه تصاویری بی بدیل و بکر از رویدادهای جاری منطقه یکانات و آداب و رسوم این دیار ارزشمند است.

یکانات یا به عبارت دقیق تر «محال یکانات» از جمله مناطق دلیرخیز و دلاورپرور خطه آذربایجان است که تنها اطلاع از نقش آن در پیروزی انقلاب مشروطه برای معرفی اش کفایت می کند؛ در آن دوران سه برادر شجاع و نترس یکانی به نام های قوچعلی، بخشعلی و شیرعلی خان به تنهایی به اندازه یک اردوی ملی در مقابل روس ها جنگیدند و صد افسوس که هر سه نیز در سن جوانی با توطئه و حیله دشمنان کشور و مشروطیت، سر در این راه گذاشتند.

میرزا نورالله خان یکانی و اسماعیل یکانی از دیگر نام آوران یکانات در انقلاب مشروطه محسوب می شوند که سهم اولی از آن همه جانبازی، تبعید توسط رضاخان و دومی نیز گرفتن شغلی در وزارت عدلیه بود و مستشار دیوان عالی کشور شد.

یکانات در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری شمال غرب مرند واقع شده است و دامنه آن از شمال به جلفا و از غرب به شهرستان خوی امتداد می یابد.

در این دیدار شیرمردان و شیرزنان زیادی زندگی کرده اند که حکایت هر کدام مثنوی هفتاد من می شود.

میرزا نورالله یکانی که مرحوم نصرت الله فتحی آتشباک، زندگی وی را در کتاب «دیدار با همرزم ستارخان» به شیرینی تمام روایت کرده است، در هنگام تبعید در سرزمین نیاکانش در دوره رضاخان، روستایی را بنیان نهاد که امروزه با نام «نورآباد» شناخته می شود.

۶۱۳۲/۵۱۸