درمان بیماری سوزاک، قوی ترین آنتی بیوتیک

سوزاک در آمریکا بعد از سرماخوردگی معمولی، شایع ترین بیماری واگیر است . در ضمن در آمریکا، در سال ۱۹۷۲ به طور تخمینی 5/2 میلیون مورد سوزاک گزارش شده است .
علاوه براین، تعداد افرادی که در سال ۱۹۷۳ در آمریکا به سوزاک مبتلا شده اند (طبق گزارش مرکز بهداشت آمریکا ) بیش از هر رقمی از سال ۱۹۱۹ بوده است . متخصصین معتقدند در حال حاضر در آمریکا احتمالا بیش از ۸۰۰۰۰۰ زن و مرد مظنون به سوزاک درمان نشده وجود دارد . دیگر منطقی به نظر نمی رسد که بیماری های مقاربتی را تنها به نارسایی های اقتصادی یا بی نظمی جنسی نسبت بدهیم . بدون توجه به موقعیت اجتماعی یا سن افراد ، هر روز در آمریکا تعداد بیشتری از زن ها، حتی افرادی که فقط با یک مرد رابطه جنسی دارند، تحت اثر آلودگی احتمالی قرار می گیرند.
با ما همراه باشید تا در رابطه با اینکه بیماری سوزاک چیست ، علائم آن ، راههای درمان خانگی سوزاک و یا درمان های کلینیکی با تجویز و مصرف قویترین انتی بیوتیک برای درمان سوزاک ، اطلاعات مفید و کاربردی به دست آورید .

بیماری سوزاک چیست و چه چیزی باعث آن می شود؟
هر قدر در این مورد که بیماری سوزاک چیست مطلع باشید، باز هم بد نیست بدانید که این بیماری فوق العاده واگیر است. سوزاک به وسیله یک نوع باکتری کوکوس گرم منفی بنام نیسر یا گونوروا (GC)حاصل می شود. این باکتری برای ادامه حیات به محیطی مرطوب و بافت های مخاطی احتیاج دارد. کاهش رطوبت محیط و با قرار گرفتن در مجاورت هوا باکتری را به سرعت از بین می برد. بنابراین، بیماری تقریبا در تمام موارد از طریق نزدیکی با تماس با آلت تناسلی شخص آلوده منتقل می شود. با این وجود ، خیلی به ندرت ممکن است عامل بیماری از طریق دیگر مثلا خون تازه آلوده شده یا محل نشستن توالت فرنگی منتقل کند.

آیا ممکن است سوزاک از طریق تماس آلت تناسلی به دهان منتقل شود؟
بله . سوزاک دهان و حلق و گلو ممکن است از طریق تماس دهان به آلت تناسلی مرد یا آلت تناسلی زن آلوده منتقل شود. اگرچه تعداد زیادی از موارد سوزاک دهان و گلر که در اثر تماس دهان با آلت تناسلی آلوده دریافت شده اند بدون علائم هستند، مواردی از زخم های متعدد زبانی و ناراحتی های دیگر دهان و البها نیز گزارش شده است. بعضی اوقات ممکن است شخص بدون آلودگی آلت تناسلی، تنها به سوزاک دهان و گلر مبتلا باشد. در چنین شرایطی، شخص آلوده به سوزاک گلو و دهان می تواند فقط از همین طریق بیماری را به دهان با آلت تناسلی شخص دیگر منتقل کند.

میزان دوره بروز علائم سوزاک چیست؟
معمولا ۷-۲ روز پس از نزدیکی با شخص آلوده، ولی برخی از مردان ممکن است حدود شش هفته قبل از بروز علائم سوزاک ، عامل بیماری در بدنشان موجود باشد. در خانم ها دوره بروز حتی ممکن است طولانی تر از مردها باشد و از یک هفته تا ۱۲ ماه طول بکشد. به زبان ساده تر یک زن ممکن است برای مدت یکسال قبل از بروز علائم بیماری آلوده باشد.

آیا علائم سوزاک بالاخره در تمام خانم های آلوده ظاهر می شود؟
خیر . در ۸۰ درصد از خانم ها ممکن است علائم سوزاک اصلا ظاهر نشود. خانم ها در این حالت به صورت ناقل بیماری باقی می مانند. اگر چه اینگونه افراد خود هرگز دچار ناراحتی های مربوط به سوزاک نمی شوند، ولی قادرند به طور ناخواسته بعنوان یک منبع آلوده به سوزاک این بیماری را به سایرین انتقال دهند.

آیا در مردها همیشه علائم سوزاک ظاهر می شوند؟
خیر. در تقریبا ۱۰ درصد از مردها ممکن است هیچ علائمی بروز نکند و با تنها بعضی از علائم بیماری ظاهر شود. در ۹۰ درصد باقیمانده دفع ادرار و نعوظ توام با درد و سوزش است و سرانجام موجب می شود که شخص آلوده به پزشک مراجعه کند. بنابراین، به نظر می رسد که در اکثر موارد سوزاک از افرادی (زن با امرد) منتقل میشود که در آنها علائم بیماری ظاهر نشده است.

در خانم ها اولین علائم سوزاک چیست؟!
در ۲۰ درصد از خانم ها که علائم سوزاک ظاهر می شود، آلودگی اولیه فقط مربوط به نواحی دستگا تناسلی است. علائم اولیه درنتیجه اثر عامل سوزاک در میزراه، دهانه، رحم، رکتوم و به میزان کمتر غدد بارتولین ظاهر می شوند.
میزراه به علت اینکه در مجاورت آلت تناسلی به خارج باز می شود ، احتمالا اولین قسمتی است که تحت اثر GC قرار می گیرد. التهاب و آلودگی میزراه موجب تولید یک نوع ترشح چرکین همراه با سوزش و تکرر ادرار می شود چون این علائم در مواردی موقتی و ضعیف است، اکثر خانم ها متوجه آن نمی شوند. پس از پیش روی و آلوده شدن دهانه رحم (مخصوصا غدد دهانه رحم)، ماده چرکین زرد رنگی تولید می شود. لازم به ذکر است که تشخیص اینکه آیا دهانه رحم به وسیله Gc یا موجود دیگری آلوده شده است مستلزم آزمایش مخصوص می باشد .
آلودگی رکتوم به وسیله GC به علت انتقال ترشحات زیاد مهبلی به مقعد و با آمیزش مقعدی با شخص آلوده است . بندرت ممکن است اطراف رکتوم متورم و دردناک شده و از مقعد خون و چرک دفع شود. در اکثر افرادی که به سوزاک مقعد مبتلا هستند ممکن است اصلا علائمی ظاهر نشود، ولی آلودگی مربوط به رکتوم (حدود ۱۰ درصد از زنهای آلوده به وی به این صورت آلوده هستند) سرانجام به مهبل و در نهایت به دهانه رحم راه یافته وشخص آلوده می تواند به طور ناخواسته عامل بیماری را به همسر خود منتقل کند.

مدت زمان باقی ماندن عامل این بیماری در ناحیه دستگاه ادراری تناسلی و بروز علائم سوزاک چیست؟
در حقیقت هیچکس نمی داند. در برخی از خانم ها تهاجم GC ممکن است هیچ وقت از دهانه رحم فراتر نرود. بعضی اوقات دیده شده است که اینگن آلودگی بدون درمان پس از مدتی محو گردیده است. در سایر خانم ها یک تهامی نسبتا ملایم به لوله های فالوپ انجام می پذیرد. در این منطقه نیز مکانیسم دفاع طبیعی بدن سعی می کند که Gc را از بین ببرد ولی آثار زخم، بسته شدن لوله ها و احتمالا مرکزی از تجمع باکتری باقی خواهند ماند.
در 15-۱۰ درصد خانم های آلوده، پس از اینکه آلودگی از دهانه رحم فراتر رفت، بعضی از علائم ظاهر می شوند. اگرچه مدت زمان وقفه آلودگی متغیر و غیر قابل پیش بینی است، ولی توسعه و پیشروی آلودگی سوزاک اغلب در طول اولین دوره قاعدگی پس از آلودگی است.

چطور قاعدگی موجب پخش Gc در ناحیه لگن می شود؟
پس از خارج شدن خون قاعدگی، دهانه رحم نرم شده، کانال آن کمی منبسط و مخاطش رقیق می گردد. در ضمن خون قاعدگی و سلولهای زائد رحمی برایGc به طرف رحم پیشروی کرده و به سرعت از این گذرگاه به سوی لوله های فالوپ می رود. در این لوله ها بر تعداد 60 افزوده شده و در مجرای آنها تولید چرک می کند. ممکن است علائم اولیه کم یا اصولا علائمی ظاهر نگردد، و با علائم تولید شده نادیده گرفته شوند، ولی آلودگی حاصل به وسیله GC در قسمتهای عقبی دستگاه تناسلی معمولا ایجاد پریشانی و ناراحتی در ناحیه لگن می کند. در این گونه افراد پس از قاعدگی، شکم حساس و ترشح مهبل زیاد می گردد. همچنین تب، احساس سرما و درد در ناحیه لگن در موقع نزدیکی و انجام کارهای فیزیکی، از جمله مشکلات دیگر هستند.

راهکار مقابله با آلودگی لوله ها ناشی از بیماری سوزاک چیست؟
آلوده شدن لوله های فالوپ ( salpingitis ) احتیاج به توجه و مراقبت فوری دارد. یک تاخیر 34-۲4 ساعته پس از شروع درد شکم و سایر علائم بیماری ممکن است دامنه بیماری را از شفا یافتن همیشگی به نقص دائمی لوله های فالوپ تغییر دهد. برطبق یک گزارش، ۱۵ درصد از خانم ها در نتیجه اثر زخم و مسدود شدن ثانوی لوله ها در اثر آلودگی بوسیله GC عقیم می شوند. اگر چه در مواردی بستری شدن در بیمارستان لازم است ولی در صورتی که در آغاز بیماری و پیش از شدت گرفتن آن به پزشک مراجعه شود، با استفاده از مقدار نسبتا زیاد آنتی بیوتیک شخص درمان می شود . داروهای مسکن برای تسکین درد، استراحت در رختخواب ، خودداری شدید از آمیزش جنسی برای مدت حداقل 8-6 هفته نیز لازم است.

دلیل ضرورت پیشگیری از آمیزش هنگام ابتلا به بیماری سوزاک چیست؟
بعد از شروع درمان آلودگی لوله ها، درد و ترشحات پس از ۱۰-۷ روز به حداقل می رسد، ولی علی رغم آثار ثمر بخش درمان، زمان زیادتری لازم است تا التهاب برطرف شده و بهبودی کامل حاصل گردد.
از سرگیری بی موقع فعالیت جنسی می تواند موجب گسترش باکتری های ناخواسته به بافت هائی بشود که شفا یافته اند ولی هنوز ملتهب هستند. معلوم شده است که برخی از آلودگی های لوله های فالوپ در اثر باکتریهای غیر از GC تولید می شوند. GC ممکن است زبان های اولیه را موجب شود، ولی باکتریهای دیگر (مثلا اشریشیاکلی، استرنپوکوک و غیره ) واقعا می توانند موجب ضایعات شدید تری گردند.
زنانی که فعالیت جنسی مجدد را خیلی زود شروع می کنند درمان خود را به تأخیر می اندازند. در این گونه ژنان لوله های فالوپ چندین بار آلوده شده و بالاخره دچار ناراحتی های شدید تر و تازه تر دیگری می گردند.
ناراحتی هایی که به دلیل سهل انگاری در درمان سوزاک به وجود می آید :
اگر آلودگی سوزا کی به خون سرایت کند می تواند باعث ورم مفاصل، خرابی قلب وحتى ورم پرده مغز گردد. موارد ذکر شده تنها معدودی از عوارض ناشی از سوزاک هستند که احتمالا در زن و مرد تولید می شوند. در خانم ها آلودگی شدید به cc میتواند باعث عقیم شدن همیشگی و ناراحتی های دیگری نیز بشود.
از لوله های فالوپ آلودگی به طرف تخمدان ها پیشروی نموده و در آنجا تولید دمل می کند. این دمل ها می توانند سرانجام سراسر قسمت های پائینی شکم را فرا گیرند. ناراحتی خیلی شدید، که حتی می تواند حیات بیمار را به مخاطره اندازد، وقتی است که یکی از این دمل ها پاره شده و چرک در ناحیه لگنی و حفره شکمی آزاد گردد. (Peritonitis ).
در این حالت، با وجود این همه قویترین انتی بیوتیک برای درمان سوزاک ، داروهای معجزه آسای دیگر و مراقبت های بیمارستانی، هیچ چیز به جز برداشتن تمام اندام های ناحیه لگن (رحم، لوله ها و تخمدانها ) نمی تواند جان زن را نجات بدهد.
خانم هائی که بدون عمل جراحی اساسی شفا می یابند، اغلب برای رفع بیماریهای التهابی لگن احتیاج به بستری شدن مکرر در بیمارستان دارند، این بیماری ها شامل : آلودگی لوله ها، دردهای بهبود نا پذیر لگن، خارج شدن غیر طبیعی خون، وقاعدگی دردناک است .
درمان داروئی می تواند به طور موقت مسکن و استفاده از قویترین انتی بیوتیک برای درمان سوزاک ، آن هم نه به صورت درمان خانگی سوزاک بلکه به توصیه پزشک باشد، ولی باز هم برای بهبودی کامل برداشتن اندامهای لگنی لازم است.
این عوارض ناشی از سوزاک، که اغلب در اکثر افراد آلوده به GC دیده می شوند. برای این ذکر شده اند که اهمیت بیماری را برای شما روشن نموده و زنگ خطری باشد برای آن دسته از خانم ها که آلودگی سوزاکی را یک بیماری ساده می پندارند.
در صورتی که سوزاک در مراحل اولیه باشد به سادگی و به سرعت شفا حاصل می گردد، ولی خرابی ناشی از پیشروی آلودگی سوزاک و اعمال نفوذ بعدی سایر باکتریها در چنین بافت مریضی در صورتی که موجب مرگ نشود می تواند تمام اعمال ناحیه لگن یک زن را فلج نماید.

اتفاقات احتمالی برای یک زن حامله آلوده به میکروب بیماری سوزاک چیست؟
اگر آلودگی به سوزاک در هفته های اول حاملگی صورت گیرد احتمالا جنین به طور خودبخودی سقط شده و آلودگی به لوله های فالوپ می رسد. آلوده شدن پس از سه ماه اول حاملگی موجب ابقاء GC تنها در ناحیه ابتدائی مجرای تناسلی می گردد. به نظر می رسد در این محل ماده مخاطی نگهدارنده و چسبناک دهانه رحم مانع پیشروی میکروب می شود. در این مدت علائم بیماری تنها به قسمت های ابتدائی دستگاه تناسلی محدود می شود، ولی پس از زایمان و پیشروی آلودگی، علائم دیگری نیز ظاهر می گردد. اگر آلودگی به GC در طول حاملگی شناخته و درمان نشود، احتمال می رود نوزاد نیز به میکروب آلوده گردد.

آیا قرص های ضد بارداری بر روی آلودگی سوزاک موثرند؟
بدون شک بله، قرص های ضد بارداری احتمال آلوده شدن زنان به بیماری سوزان را بیشتر می کنند. زیاد کردن حالت قلیائی مهبل و همچنین بالا بردن میزان رطوبت در اثر وجود هورمون های خاص در قرص ها، محیط مناسبی برای تغذیه GC فراهم می سازند.
بر اساس بررسی هائی که انجام شده . در صورتی که زنی از قرص ضد حاملگی استفاده کند و از طریق آلت تناسلی مرد آلوده ای میکروب سوزاک را دریافت نماید، احتمال اینکه به سوزاک میتلا شود، صد در صد است . این احتمال برای خانم هائی که از قرص ضد حاملگی استفاده نمی کنند به 40 درصد کاهش می یابد.

چطور این بیماری بر نوزاد موثر است؟
چشم های نوزاد مخصوصا تحت اثرات زیان بخش قرار می گیرند. آلوده شدن بافتهای ظریف چشم به وسیله GC باعث واکنش التهابی شدید شده و پس از ایجاد زخم در قرنیه بالاخره منجر به کوری می شود. چون در گذشته کوری نوزاد در اثر ابلای ما در به سوزان فراوان دیده می شد، در حال حاضر در بیمارستان ها پس از تولد نوزاد، چند قطره ماده ضد باکتری نیترات نقره با محلول پنی سیلین در داخل چشم نوزاد می ریزند.

چطور سوزاک را تشخیص می دهند؟
نظر به اینکه در حال تشخیص بیماری سوزاک وجود ندارد ، روش تشخیص هنوز مانند گذشته بر اساس شناسائی میدهند ؟ GC ( به وسیله تهیه لام از ترشحات و کشت باکتری ) می باشد. در روش تهیه لام، ترشحات مجرای تناسلی را بر روی یک لام قرار داده و پس از رنگ آمیزی با رنگ مناسب به کمک میکروسکوپ GC را تشخیص می دهند. در مردها این روش به میزان قابل ملاحظه ای دقیق است، ولی در مورد آنها چندان مورد پسند نیست . به همین علت ، اکثر پزشکان روش کشت دادن را ترجیح می دهند .
تشخیص بیماری در شرایطی تا ۹۵ درصد دقیق می باشد که کشت از یکی از این سه ناحیه تهیه شود : مناطق دهانه رحم، دهانه میز راه و مقعد . در مورد ۱۰ درصد از خانم های آلوده موضوع جالب است . در این خانم ها کشت مربوط به ناحیه مقعد تنها قسمتی است که از نظر جواب مثبت می باشد. در ضمن، ۶۰ درصد از خانم هائی که کشت دهانه رحم آنها مثبت است، از نظر کشت رکتومی نیز مثبت می باشند.
در زنانی که علائم بیماری ظاهر نمی شود ولی C را حمل می کنند ، قسمت خارجی مجرای تناسلی، مهبل و دهانه رحم فاقد میکروب و طبیعی هستند. در چین مواردی، رد پای سوزاک را می توان با تکرار آزمایش به وسیله کشت و با اعتماد بر سوابق احتمالی برخورد با میکروب پیدا کرد.

کدام برخورد با میکروب؟
اگر همسرتان بپذیرد که تازه از بیماری سوزاک شفا یافته است، فورا از نظر سوزاک خودتان را مورد آزمایش قرار دهید. اکثر پزشکان پس از مراجعه کشت تهیه نموده و در صورت لزوم اقدام به معالجه می کنند.

نحوه درمان سوزاک چگونه است؟
علی رغم افزایش مقاومت بعضی از نژادهای GC در مقابل پنیسیلین، این دارو هنوز قویترین انتی بیوتیک برای درمان سوزاک به شمار می رود .
در سال ۱۹4۳ که برای اولین بار پنیسیلین معرفی گردید یک تزریق ۔ ۳۰۰۰۰۰ واحدی دارو آلودگی اولیه آن را به کلی محو می کرد. امروز یک دوز 5/4 میلیون واحدی پنیسیلین که به طور عمقی در دو نوبت نزدیک به هم در عضله تزریق می شود، برای سوزاک هائی که خیلی پیچیدگی ندارند،به عنوان قویترین انتی بیوتیک برای درمان سوزاک توصیه می گردد.
پیسیلین برخلاف سایر آنتی بیوتیکها، با یک چنین دوزی برتری خاصی دارد، زیرا در صورتی که شخص به سیفیلیس (مراحل اول) نیز آلوده باشد، توسعه آن عقیم می شود. علاوه بر این، بعضی از پزشکان قبل از استفاده از پنیسیلین یک گرم پروبنسید( Benemid ) نیز از طریق خوراکی تجویز می کنند، زیرا این دارو موجب می گردد پنیسیلین در بدن در غلظت بالا و برای مدت طولانی حفظ شود.
برای افرادی که نسبت به پنی سیلین حساس می باشند دومین انتخاب قویترین انتی بیوتیک برای درمان سوزاک مربوط به تتراسیکلین است. 5 / 1 گرم از طریق دهان و پس از آن نیم گرم در هر شش ساعت برای مدت 4 روز. استفاده از دارو به صورت ناقص یا تقسیم نمودن کپسول های سه دارو با همسر آلوده موجب بی نتیجه ماندن درمان می شود. لازم است که حتما تمام دارو به وسیله شخص مریض مصرف شود. شواهد جدید نشان داده اند که مقاوم شدن GC به تتراسیکلین (حتی سریعتر از پنی سیلین) رو به افزایش است.
با توجه به مسائل ناشی از تتراسیکلین، به جای آن از آنتی بیوتیک جدیدی بنام اسپکتینومایسین Trobicin ) HCL ) استفاده می گردد. اسپکتینومایسین HCL از طریق تزریق عضلانی مصرف میشود و نتیجه آن در درمان سوزان رضایت بخش است. هنوز معلوم نشده که آیا اسکینومایسین HCLموجب عقیم ماندن سیفلیس نیز می شود یا نه؟

راهکار اطمینان از محو آلودگی های بدن فرد ناشی از بیماری سوزاک چیست؟
بهترین شاهد کشت های منفی است که هر هفته برای مدت ۳ -۲ هفته پس از درمان از شخص تهیه می شود. بدیهی است که محو کامل آلودگی در بدن زمانی قطعی است که همسر بیمار نیز درمان شود. اگر زنی یک بار به بیماری سوزاک مبتلا شد در مقابل آلودگی مجدد مقاوم نیست.

آیا یک زن می تواند به طور طبیعی در مقابل این بیماری مصون باشد؟
برخی از محققین معتقدند که علت اینکه از هر ۱۰ زن ۸ نفر علائم بیماری سوزاک را بروز نمی دهند این است که در بدن آنها نوعی مصونیت وجود دارد. به عبارت دیگر ممکن است در بدن این گونه زنها آنتی بادی خاصی تولید شود که آنها را به ناقلین Gc بدون علائم تبدیل کند.
اگر ثابت بشود که چنین آنتی بادی خاصی وجود داد، ممکن است دو احتمال مهم روشن گردد
(۱): بالاخره آزمایشی برای تشخیص آن، مخصوصا در افرادی که علائم را نشان نمی دهند، توسعه یابد و (۲): تهیه نوعی واکسن ضد سوزاک امکان پذیر بشود .

راه مصون شدن خانم ها از بیماری سوزاک چیست؟
بدیهی است عدم رابطه با افراد آلوده احتمال توسعه و آلوده شدن به سوزاک و سیفیلیس را کم می کند. اگر چه کاپوت یک وسیله مطمئن برای مقابله با آلودگی است ، ولی استفاده از آن بستگی به نظر و همکاری شوهر دارد. از جمله راهکارهای درمان خانگی سوزاک ، استفاده از کرم، ژله، کف و همچنین شستن مهبل بلافاصله بعد از مقاربت می باشد که احتمال رشد این بیماری را تا 60 درصد کاهش می دهد . هیچ روشی برای درمان خانگی سوزاک و پیشگیری از آن مانند استفاده از کاپوت ، مطمئن نمی باشد .
بهتر است به محض اینکه احساس نمودید به این بیماری آلوده شده اید ، به پزشک یا یک مرکز بهداشت مراجعه کنید و از درمان خانگی سوزاک پرهیز نمایید . البته باید این را در نظر داشت که آلودگی مربوط به سوزاک در تعداد زیادی از خانم ها از نظر کلینیکی آشکار نمی شود، بدین ترتیب باید در موقع مراجعه به پزشک، اطلاعات لازم در اختیار پزشک قرار گیرد تا متوجه بیماری شود و یا مستقیما به یک کلینیک مخصوص و امراض مقاربتی مراجعه گردد.