بررسی تلویزیون 4K سونی X90J [با بررسی ویدیویی]

سونی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان تلویزیون جهان، سالیان سال است که محصولات پریمیوم و بالارده‌ی خود را تحت نام براویا به بازار عرضه می‌کند. مدل‌های سال ۲۰۲۱ براویا تنوع نسبتا خوبی دارند و تقریبا برای تمام سلیقه‌ها و نیازها راضی کننده هستند. تلویزیون X90J سونی به عنوان عضو میان‌رده‌ی روبه‌بالا در خانواده‌ی ۲۰۲۱ براویا حضور دارد و تقریبا تمام مشخصاتی را که از یک تلویزیون 4K انتظار داریم، در اختیارمان می‌گذارد.

تلویزیون X90J سونی با نمایشگر VA، پشتیبانی از نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز، توانایی مقیاس‌دهی محتوای غیر 4K به رزولوشن 4K، تأخیر ورودی پایین و سرعت پاسخ‌گویی بسیار مناسب می‌تواند برای تمام کاربری‌ها چیزی در چنته داشته باشد. با دید مقایسه‌ای، تلویزیون‌های کیولد Q80 و Q80A سامسونگ و تلویزیون C1 OLED ال‌جی می‌توانند رقیب مستقیم X90J سونی به‌حساب بیایند. با بررسی تلویزیون X90J همراه زومیت باشید تا در مورد قابلیت‌ها و امکانات محصول سونی بیشتر صحبت کنیم.

بررسی ویدیویی تلویزیون X90J سونی

طراحی و درگاه‌های تلویزیون X90J سونی

از آنجایی که X90J جایگزین مدل X900H سال گذشته‌ی سونی محسوب می‌شود، در بخش طراحی شباهت‌هایی به پیشینیان خود دارد. در نمای جلو، پنل LCD از نوع VA قرار دارد که حاشیه‌های بسیار باریکی با ضخامت حدود یک سانتی‌متر را اطراف خود می‌بیند تا تجربه‌ی بصری یکپارچه‌تری را به ارمغان بیاورد. بدنه‌ی X90J تماما مشکی و از جنس پلاستیک است و حاشیه‌های اطراف نمایشگر، براق هستند. با وجود طراحی مینیمال و مدرن، کیفیت ساخت و متریال نه‌چندان خوب تلویزیون سونی در نگاه اول توی ذوق می‌زند.

تلویزیون X90J سونی در مدل‌های ۵۰، ۵۵، ۶۵ و ۷۵ اینچ به بازار عرضه می‌شود. مدل ۵۵ اینچ که برای بررسی در اختیار ما قرار گرفته بود، بدون درنظر گرفتن پایه، ابعادی برابر ۳۳۸ × ۷۸۴ × ۱۲۳۳ میلی‌متر دارد و وزن آن ۱۷٫۴ کیلوگرم است. علاوه‌بر قرار دادن تلویزیون روی میز، می‌توان آن را با مانت ۳۰۰ × ۳۰۰ از نوع VESA نیز به دیوار متصل کرد.

پایه‌های X90J تقریبا در قسمت‌های عرضی انتهایی تلویزیون نصب می‌شوند و طراحی هشت شکل آن‌ها باعث می‌شود جای نسبتا زیادی را در راستای عمود بر صفحه‌ی تلویزیون اشغال کنند؛ بنابراین برای درنظر گرفتن میز تلویزیون مناسب حتما باید عرض تلویزیون و ابعاد پایه‌ها را مدنظر داشته باشید. پایه‌ها هم مثل بدنه از جنس پلاستیک هستند و با وجود اینکه نسبتا مستحکم به نظر می‌رسند. نکته‌ی جالب‌توجه در مورد پایه‌ها، به مکانیزم نصب‌شان بدون نیاز به هرگونه ابزاری برای بستن پیچ بازمی‌گردد.

اسپیکرهای تلویزیون X90J در قسمت پایین و کنار پنل تعبیه شده‌اند تا صدای فراگیرتری تولید کنند. لوگوی سونی در بخش پایین فریم جای گرفته است. تنها دکمه‌ی روی بدنه‌ی تلویزیون نیز در راستای لوگوی سونی و زیر بدنه قرار دارد که از آن می‌توان برای خاموش، روشن و ریستارت کردن تلویزیون، تغییر منبع سیگنال، تغییر کانال یا تنظیم صدا استفاده کرد.

پنل پشت X90J ضخامت یکپارچه‌ای ندارد؛ اما خوشبختانه خبری از برآمدگی‌های عجیب و غریب نیست و با وجود ضخامت بیشینه‌ی حدود ۷ سانتی‌متر، در زمان اتصال به دیوار فضای عمقی چندان زیادی را به خود اختصاص نخواهد داد. ژاپنی‌ها برای پنل پشت از طرح‌های متنوعی استفاده کرده‌اند. عمده‌ی پوشش پشت X90J را طرح چهارخانه پوشانده و در قسمت میانی، یک بخش مستطیل شکل تعبیه شده است که لوگوی براویا در آن به چشم می‌خورد.

تمام درگاه‌های سونی X90J در قسمت سمت راست پنل پشت و در راستای عمودی جای گرفته‌اند که برای دسترسی بهتر،‌ موازی تلویزیون تعبیه شده‌اند؛ یعنی در صورت اتصال تلویزیون به دیوار، به‌راحتی می‌توان کابل‌ها را به تلویزیون متصل یا از آن جدا کرد. برای نظم دادن به کابل‌ها، دو گیره به همراه تلویزیون عرضه می‌شود که می‌توانید آن‌ها را روی بخش پشت پایه‌ها وصل کنید و کابل‌ها را از درونشان عبور دهید.

برای سونی X90J، چهار درگاه HDMI، دو درگاه USB، یک درگاه خروجی صدای دیجیتال اپتیکال، یک درگاه ۳٫۵ میلی‌متری خروجی صدا، درگاه کابل آنتن، درگاه اترنت، یک درگاه IR Blaster و یک درگاه کامپوزیت درنظر گرفته شده است. تلویزیون X90J‌ از وای‌فای ۵ در باندهای فرکانسی ۲٫۴ و ۵ گیگاهرتز نیز پشتیبانی می‌کند.

درگاه‌های HDMI 3 و HDMI 4 از نوع HDMI 2.1 هستند و از نرخ نوسازی متغیر (VRR) پشتیبانی می‌کنند؛ اما دو درگاه دیگر از نوع HDMI 2.0 هستند. درگاه HDMI 3 علاوه‌براینکه می‌تواند تصویر 4K با نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز را نمایش دهد، از استاندارد ARC/eARC نیز پشتیبانی می‌کند که علاوه‌بر صدای Dolby Atmos و دالبی ویژن ۵٫۱، صدای DTS:X را نیز برای سیستم‌های صوتی خارجی در اختیار می‌گذارد. درگاه HDMI 4 نیز می‌تواند محتوای 4K را با نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز نشان دهد، اما با استاندارد ARC/eARC سازگاری ندارد. برای مقایسه شاید بد نباشد قید کنیم که تلویزیون Q80A سامسونگ، تنها یک درگاه HDMI 2.1 دراختیار کاربر می‌گذارد.

کیفیت تصویر تلویزیون X90J سونی

تلویزیون X90J سونی از پنل ۱۰ بیتی LCD VA استفاده می‌کند که می‌تواند رزولوشن 4K یا ۲۱۶۰ × ۳۸۴۰ پیکسل را با نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز در اختیار بگذارد. پنل‌های VA از نظر مشخصات فنی با پنل‌های IPS متفاوت هستند و می‌توانند رنگ‌های مشکی را عمیق‌تر نشان دهند تا در نتیجه نسبت کنتراست بالاتری ارائه کنند. از طرفی، پنل‌های VA از نظر زاویه‌ی دید ضعیف‌تر از IPS عمل می‌کنند و بنابراین برای کاربرد در فضاهایی همچون اتاق‌های کنفرانس در اولویت دوم قرار می‌گیرند. به‌جز این دو مورد، در سایر مشخصات فنی همچون روشنایی بیشینه، فضای رنگی و دقت رنگ‌ها، پنل‌های VA و IPS تفاوت فاحشی با یکدیگر ندارند.

سونی ادعا می‌کند که تلویزیون‌های XR سری براویا، به تکنولوژی پردازشی اختصاصی با نام Cognitive Processor XR مجهز شده‌‌اند و اولین تلویزیون‌هایی هستند که از هوش شناختی (cognitive intelligence) استفاده می‌کنند. سونی می‌گوید که این تکنولوژی با درک پروسه‌ی دیداری و شنیداری انسان‌ها، می‌تواند بهترین کنتراست تصویر را با رنگ‌های مشکی عمیق، روشنایی بالا و رنگ‌های طبیعی برای کاربران به ارمغان بیاورد. تلویزیون سونی با استانداردهای HDR شامل HDR10، HLG و دالبی ویژن سازگار است؛ اما از استاندارد +HDR10 پشتیبانی نمی‌کند.

همان‌طور که از تلویزیون‌های LCD در این محدوده‌ی قیمتی انتظار داریم، قابلیت Local Dimming یا همان تیرگی محلی نیز برای X90J درنظر گرفته شده است. باوجود ۲۴ ناحیه‌ی بزرگ Local dimming، تلویزیون X90J می‌تواند روشنایی مناطق تاریک تصویر را تا حد خوبی پایین بیاورد تا در هنگام استفاده از تلویزیون در نور کم، تجربه‌ی بصری بهتری رقم بخورد؛ البته وجود نواحی Local Dimming با تعداد به‌مراتب کمتر از تعداد پیکسل‌های تصویر، باعث می‌شود تا در اطراف بخش‌های سفید تصویر روی پس‌زمینه‌ی تیره (مثل زیرنویس‌ها) هاله به‌وجود بیاید که این پدیده را با نام Blooming می‌شناسیم.

با وجود حسگر سنجش روشنایی محیط، تلویزیون X90J سونی می‌تواند صدا و تصویر را براساس شرایط محیطی به بهینه‌ترین شکل ارائه کند. تلویزیون سونی برای نمایش تصاویر SDR و HDR به ترتیب شش و چهار پروفایل تصویر مختلف را در اختیار قرار می‌دهد. در صورتی که بخواهید با تلویزیون عکس‌هایتان را مرور کنید، تمام پروفایل‌های تصویر از دسترس خارج می‌شوند و فقط Photo Mode را در دسترس خواهید داشت.

حالت‌های نمایش تصویر SDR

حالت‌‌های نمایش تصویر HDR

برای بررسی روشنایی پنل تلویزیون X90J، روشنایی حالت‌های مختلف تصویر را در سطح روشنایی پیش‌فرض هرکدام سنجیدیم. طبق روال معمول، روشنایی نمایشگر را در هنگام نمایش محتوای HDR، تنها با الگوی ۱۰ درصد اندازه‌گیری کردیم.

در هنگام نمایش محتوای HDR، سطح روشنایی در پروفایل‌های تصویر X90J چندان قابل توجه نیست. با اینکه در هنگام پخش محتوای HDR،‌ عملکرد بهتری را از تلویزیون کیولد Q80A سامسونگ دریافت کرده بودیم؛ اما برای نمایش محتوای SDR،‌ تلویزیون X90J سونی می‌تواند با اختلاف از رقیب کره‌ای خود پیشی بگیرد. از آن‌جایی که حالت Vivid بیشترین روشنایی را تولید می‌کند، کنتراست تصویر را برای این حالت برابر ۴۶۴٫۷ به‌دست آوردیم که در محدوده‌ی عملکرد سایر تلویزیون‌های LCD جای می‌گیرد.

با توجه به اعداد و ارقامی که برای خطای رنگ‌های تولید شده در تلویزیون X90J سونی به‌دست آوردیم، رنگ‌ها در فضای رنگی sRGB با دقت بهتری تولید می‌شوند و دقیق‌ترین رنگ‌ها را در حالت Cinema دریافت خواهید کرد.

باوجود اینکه سونی، نرخ نوسازی متغیر یا VRR را جزو قابلیت‌های تلویزیون X90J سونی قید می‌کند؛ اما این قابلیت تا زمان انتشار به‌روزرسانی اخیر فرم‌ور برای محصول شرکت ژاپنی در دسترس قرار نداشت. تأخیر ورودی پایین و سرعت پاسخ‌گویی مناسب، X90J را برای علاقه‌مندان به بازی‌های ویدیویی به گزینه‌ی مناسبی تبدیل می‌کند. براساس بررسی‌های انجام شده، تأخیر ورودی در زمان استفاده از Game Mode با نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز و روزولوشن 4K در حدود ۱۱٫۱ میلی‌ثانیه به‌دست می‌آید که اگرچه نسبت به رقبایی همچون C1‌ ال‌جی و Q80A سامسونگ بدتر است؛ اما همچنان به تجربه‌ی بازی لطمه‌ای جدی وارد نمی‌کند.

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، پنل‌های VA زاویه‌ی دید محدودتری نسبت به پنل‌های IPS دارند. به همین دلیل، زاویه‌ی دید تلویزیون X90J حدود ۵۰ درجه است و در زوایای دید وسیع‌تر، تجربه‌ی چندان دل‌نشینی را ارائه نمی‌کند. از طرفی به لطف پنل LCD، مشکل Burn-in که در پنل‌های OLED و با استفاده‌ی طولانی مدت از تصاویر ثابت به وجود می‌آید، تلویزیون X90J سونی را تهدید نمی‌کند.

صدا و تجربه‌ی صوتی تلویزیون X90J سونی

سونی برای فراگیرتر کردن تجربه‌ی صوتی تلویزیون X90J، علاوه‌بر اسپیکرهای اصلی که در بخش پایین بدنه‌ی تلویزیون جای گرفته‌اند، دو اسپیکر جانبی Tweeter یا Treble را نیز در دو طرف بدنه جای داده که وظیفه‌ی تولید فرکانس‌های بالاتر صدا را برعهده دارند. براساس تجربه‌ی ما،‌ قدرت و حجم صدای تولیدشده توسط اسپیکرهای X90J فوق‌العاده‌ است و می‌تواند حتی برای سالن‌های بزرگ نیز پاسخ‌گو باشد.

ژاپنی‌ها ادعا می‌کنند که با وجود تکنولوژی Cognitive Processor XR صدا و تصویر در هارمونی کامل با یکدیگر ارائه می‌شوند تا بسته به محتوایی که تماشا می‌کنید، تجربه‌ی صوتی منحصربه‌فردی نیز داشته باشید. به‌علاوه، سونی می‌گوید که تلویزیون X90J با تکنولوژی Voice Zoom 2 صدای صحبت افراد را تقویت می‌کند تا هنگام تماشای فیلم و سریال، دیالوگ‌ها واضح‌تر شنیده شوند.

پروفایل‌های مختلف صوتی نیز به رسم متداول برای تلویزیون X90J سونی در نظر گرفته شده‌اند که شامل حالت‌های Standard, Dialog, Cinema, Music, Sports و Dolby Audio می‌شوند. با وجود بالانس‌بودن اسپیکرهای تلویزیون سونی، باس‌ها چندان کوبنده نیستند که البته نقطه‌ی اشتراکی بین اکثر تلویزیون‌های بازار به حساب می‌آید.

نرم‌افزار و کنترل تلویزیون X90J سونی

تمام مدل‌های سال ۲۰۲۱ سونی، از نسخه‌ی ۱۰ سیستم عامل Google TV استفاده می‌کنند و X90J‌ نیز از این قاعده مستثنا نیست. در هنگام کار با رابط کاربری تلویزیون سونی و جابه‌جایی در منوها، لگ و تأخیر خاصی تجربه نکردیم. در مقایسه با webOS تلویزیون‌های ال‌جی و تایزن سامسونگ، شاید بتوان گفت که Google TV چندان کاربرپسند نیست و عادت کردن به شمایل و طراحی آن اندکی زمان می‌برد.

نبود قابلیت تنظیم خودکار ساعت نکته‌ی عجیبی بود که در هنگام انجام تنظیمات اولیه‌ی تلویزیون به آن برخوردیم. برای وصل شدن به اینترنت (از طریق اتصال وای‌فای یا کابل شبکه) نیاز به تنظیم دقیق ساعت و زمان خواهید داشت، موضوعی که باعث شد ما دقایق زیادی برای اتصال تلویزیون به اینترنت تلاش کنیم.

یکی از مزایای بزرگ رابط کاربری Google TV دسترسی مستقیم به پلی استور گوگل است تا بتوان به کتابخانه‌ی بزرگی از اپلیکیشن‌های مختلف دسترسی داشت. در صفحه‌ی خانه هم محتوای پیشنهادی براساس تاریخچه‌ی کاربری و حساب گوگل‌تان به شما ارائه می‌شود. تلویزیون سونی با سرویس AirPlay اپل نیز سازگاری دارد که می‌تواند برای کاربران دستگاه‌های اپل خبر خوبی باشد.

ریموت کنترل بزرگ X90J تقریبا همانی است که با تلویزیون‌های پیشین سونی همراه بود. به‌رسم کنترل تلویزیون‌های هوشمند، دکمه‌های میانبری برای سرویس‌های استریم محبوب مثل نتفلیکس، یوتیوب و پرایم آمازون روی ریموت سونی به‌چشم می‌خورد؛ اما متأسفانه از قابلیتی مشابه مجیک‌ماوس ال‌جی یا اسکرول‌ویل برای جابه‌جایی آسان میان منوها یا اسکرول در مرورگر خبری نیست.

کنترل سونی تماما از جنس پلاستیک است و پنل اصلی آن بافتی شبیه به فلز برس‌خورده دارد. متاسفانه کیفیت ساخت کنترل X90J هم مثل خود تلویزیون چندان مطلوب نیست و در حین استفاده حس چندان خوبی را منتقل نمی‌کند. خوشبختانه کلیدهای کنترل کیفیت خوبی دارند و نرم و بی‌صدا هستند. ریموت کنترل X90J‌ انرژی مورد نیاز خود را از دو باتری نیم‌قلمی (AAA) تأمین می‌کند.

جمع‌بندی

تلویزیون X90J سونی می‌تواند انتظاراتی که از یک تلویزیون هوشمند 4K داریم، تا حد زیادی برآورده کند. پنل VA زاویه‌ی دید محدودی را در اختیار می‌گذارد؛ اما می‌تواند رنگ‌های مشکی را با عمق نسبتا خوبی نشان دهد. شاید اگر روشنایی به‌خصوص در زمان نمایش محتوای HDR و همچنین دقت رنگ‌های تولیدشده کمی بیشتر بود، X90J می‌توانست یکی از بهترین‌های بازار لقب بگیرد.

از نقطه نظر مقایسه می‌توان گفت که در همین محدوده‌ی قیمتی C1 ال‌جی عملکرد بسیار بهتری را از نظر روشنایی، کنتراست، زاویه‌ی دید و پوشش فضای رنگی گسترده‌ی DCI P3 ارائه می‌کند و شاید بتوان تنها برتری X90J‌ سونی به آن را مصون‌بودن تلویزیون ژاپنی‌ها در برابر پدیده‌ی Burn-in دانست. در سوی دیگر میدان، تلویزیون کیولد Q80A دیگر رقیب کره‌ای قرار دارد که در مجموع مزیت چندانی نسبت به محصول ژاپنی‌ها ارائه نمی‌کند.