عفونت کلیه، یک بیماری جدی اما قابل درمان!

عفونت کلیه جز بیماری‌هایی محسوب می‌شود که باید آن را بسیار جدی گرفت تا عوارض شدیدی ایجاد نکند. اگر شما دچار عفونت سیستم ادراری شده باشید، احتمالا با این قبیل سؤالات روبرو می‌شوید که علائم عفونت کلیه چیست؟ دلیل ایجاد این عفونت چیست؟ چگونه می‌توان عفونت کلیه را تشخیص داد؟ آیا راه درمانی برای آن وجود دارد؟ آیا می‌توان با روش‌های خانگی عفونت را از بین برد؟ برای یافتن پاسخ این سؤالات در ادامه مطلب همراه ما باشید تا همه چیز را در مورد عفونت کلیه برای شما توضیح دهیم.

اگر دچار عفونت دستگاه ادراری هستید و زمان ادرار کردن با مشکلاتی روبرو می‌شوید، می‌توانید از طریق سایت دکترتو برای تعیین وقت مراجعه به دکتر اورولوژی اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

عفونت کلیه چیست؟

عفونت کلیه یکی از بیماری‌های کلیه است که ناشی از عفونت ادراری است و می‌تواند یک یا هر دو کلیه را درگیر کند. اصطلاح پزشکی این بیماری پیلونفریت است. باکتری‌ها یا ویروس‌ها می‌توانند باعث ایجاد عفونت در کلیه‌ها شوند. کلیه‌ها وظیفه حذف مواد زائد و آب اضافی از خون را دارند. این مواد زائد به‌صورت ادرار از بدن خارج می‌شود. کلیه‌ها بخشی از سیستم ادراری هستند. بخش‌های دیگر آن شامل مثانه، حالب‌ها و مجرای ادرار است.

هر یک از این اندام‌ها ممکن است دچار عفونت شوند و شخص عفونت ادراری بگیرد. در بیشتر مواقع عفونت از مثانه شروع می‌شود و به بخش‌های دیگر سرایت می‌کند. اگر باکتری یا ویروس به حالب‌ها برسند، می‌توانند از طریق این لوله‌ها خود را به کلیه رسانده و این اندام را دچار عفونت کنند. اگر این عفونت درمان نشود، خطرناک است و ممکن است مشکلات جدی ایجاد کند.

انواع عفونت کلیه

عفونت کلیه یا پیلونفریت به‌طورکلی به دو دسته‌ی عفونت پیچیده و عفونت مزمن تقسیم می‌شود:

عفونت پیچیده کلیه: این نوع عفونت به شرایطی اطلاق می‌شود که بسیاری از درمان‌های معمولی کارساز نیست و خطر عفونت شدید وجود دارد. به‌عنوان‌مثال ناهنجاری‌های دستگاه ادراری، دیابت، تشکیل آبسه، انسداد یا بزرگ‌شدن کلیه و ایجاد گاز در کلیه خطر عفونت را افزایش داده و نمی‌توان با روش‌های معمول آنها را درمان کرد.عفونت مزمن کلیه: بیماری‌هایی مانند انسداد با سنگ کلیه یا رفلاکس تاولی (بازگشت ادرار به کلیه) می‌توانند باعث ایجاد عفونت‌های مکرر شوند. معمولا در این شرایط علائم خفیف‌تر است. اما ممکن است به مدت طولانی ادامه داشته باشد.عفونت کلیه بدون عارضه: عفونت‌های معمولی که در مدت‌زمان کوتاهی ایجاد شده و معمولا با مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها برطرف می‌شوند.

علائم عفونت کلیه

معمولا حدود دو روز پس از ابتلا به عفونت علائم و نشانه‌های عفونت کلیه بروز می‌کند. این علائم ممکن است بسته به سن شخص متفاوت باشد. رایج‌ترین علائم عفونت کلیه عبارت‌اند از:

تب و لرزدرد در کمر، پهلو یا کشاله راندرد شکمتکرر ادرارمیل شدید و مداوم برای ادرار کردناحساس سوزش یا درد هنگام ادرارتهوع و استفراغچرک یا خون در ادرارادرار با بوی بدازدست‌دادن اشتهاضعف یا خستگی.

اگر این عفونت به‌موقع درمان نشود، ممکن است علائم شدیدتر شوند. درد کلیه مهمترین علامت در مشکلات کلیه به‌ویژه عفونت است. در صورت بروز علائمی مانند درد شدید، تب و لرز، تنفس سریع، بالارفتن ضربان قلب، ایجاد راش و گیجی باید سریعا به متخصص اورولوژی مراجعه کرد. این علائم بسیار خطرناک هستند و تهدیدکننده زندگی هستند.

علائم عفونت کلیه در زنان

علائمی که ذکر کردیم، در زنان و مردان می‌تواند ایجاد شود. خانم‌ها معمولا بیشتر در معرض عفونت مجاری ادراری و پیلونفریت قرار دارند. علاوه بر موارد ذکرشده در خانم‌ها ممکن است عفونت باعث درد لگن هم بشود. این درد به‌ویژه در مرکز لگن و اطراف ناحیه استخوان شرمگاهی بیشتر است.

علائم عفونت کلیه در کودکان

علائم پیلونفریت در کودکان کمی تفاوت دارد. اگر کودک شما کمتر از 2 سال سن دارد، معمولا تنها علامت عفونت، تب بالا است. در کودکان بالای 2 سال برخی علائم مشابه بزرگسالان است. در صورت بروز علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید.

بیدارشدن از خواب برای رفتن به دستشویی به‌دفعات زیادعدم کنترل ادرار حتی با وجود آموزش‌های قبلیدرد شکم در ناحیه مثانه (زیر ناف) یا پهلوهاادرار بدبو که ممکن است کدر یا همراه با خون باشد.

دلایل عفونت کلیه چیست؟

در بیشتر مواقع علت ایجاد پیلونفریت باکتری به نام اشریشیا کلی است. این باکتری از طریق دستگاه تناسلی وارد مجرای ادرار شده و از طریق مثانه و حالب‌ها خود را به کلیه‌ها می‌‌رساند. برخی دیگر از باکتری‌ها مانند استافیلوکوک از طریق جریان خون منتقل شده و به کلیه می‌رسند. البته نوع دوم غیرمعمول است و بسیار کمتر اتفاق می‌افتد. به‌عنوان‌مثال ممکن است یک مفصل مصنوعی یا دریچه قلب عفونی شود و باعث انتقال عفونت به قسمت‌های دیگر بدن به‌خصوص کلیه‌ها شود.

عوامل خطر عفونت کلیه

برخی از عوامل خطر ابتلا به عفونت را در کلیه‌ها افزایش می‌دهند. مهمترین آنها عبارت‌اند از:

جنسیت زن: مجرای ادرار در زنان از مردان کوتاه‌تر است. همین موضوع باعث می‌شود باکتری‌ها راحت‌تر خود را به مثانه برسانند. همچنین مجرای ادرار به واژن و مقعد نزدیک است و فرصت بیشتری را برای انتقال باکتری به مثانه ایجاد می‌کند. زنان باردار بیشتر در معرض خطر قرار دارند.انسداد مجرای ادرار: هر عاملی که باعث شود، جریان ادرار کاهش پیدا کند یا در توانایی تخلیه ادرار از مثانه مشکل پیدا کنید، می‌تواند باعث بروز عفونت شود. مواردی مانند سنگ کلیه یا در مردان بزرگ‌شدن پروستات ازاین‌دست مشکلات هستند.سیستم ایمنی ضعیف: برخی از بیماری‌ها مثل دیابت و ایدز یا برخی داروها مانند داروهایی که پس از پیوند عضو تجویز می‌شوند، سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کنند.آسیب به اعصاب اطراف مثانه: زمانی که به هر دلیلی دچار آسیب عصبی در اطراف مثانه شوید، نمی‌توانید علائم و نشانه‌های عفونت در مثانه را شناسایی کنید. در نتیجه عفونت به‌راحتی به کلیه‌ها می‌رسد.استفاده از سوند ادراری: سوند ادراری لوله‌ای است که برای خارج‌شدن ادرار از مثانه قرار می‌گیرد. گاهی بعد از جراحی یا آزمایش‌های تشخیص از سوند استفاده می‌شود. همچنین بیمارانی که در رختخواب بوده و توانایی حرکت ندارند، باید به طور دائم از آن استفاده کنند.بیماری رفلاکس وزیکوورترال: در این بیماری مقدار کمی از ادرار از مثانه به حالب‌ها و کلیه‌ها برگردانده می‌شود. افرادی که در کودکی یا بزرگسالی به این بیماری مبتلا هستند، ممکن است به این عفونت دچار شوند.

عوارض عفونت کلیه

این عفونت یک بیماری جدی است و باید به‌موقع درمان شود. اگر به درمان این نوع عفونت توجهی نشود، عوارض شدیدی مانند موارد زیر به وجود می‌آید:

اسکار کلیه: این عارضه باعث بروز بیماری مزمن کلیه، فشارخون بالا و نارسایی کلیه می‌شود.مسمومیت خون: وظیفه کلیه‌ها پاک‌سازی خون و فیلترکردن مواد زائد است. زمانی که کلیه‌ها دچار عفونت باشند، ممکن است باکتری‌ها از طریق جریان خون در بدن پخش شوند.عوارض بارداری: عفونت کلیه در خانم‌های باردار ممکن است، باعث بروز مشکلاتی مانند تولد نوزاد کم‌وزن شود.

تشخیص عفونت کلیه

احتمالا در اولین مرحله پزشک برای بررسی وجود عفونت از شما می‌خواهد آزمایش ادرار انجام دهید. در آزمایش ادرار وجود هرگونه باکتری، چرک یا خون بررسی می‌شود. ممکن است پزشک نیاز ببیند که آزمایش خون هم تجویز کند. این آزمایش برای تشخیص وجود عفونت در خون لازم است. در کشت ادرار نوع باکتری مشخص می‌شود و باتوجه‌به نوع آن داروهای مناسب باید استفاده شود.

همچنین ممکن است پزشک آزمایش کلیه زیر را انجام دهد:

سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن: برای تشخیص انسداد در مجاری ادراری این آزمایش‌های تصویربرداری انجام می‌شود. زمانی که با مصرف دارو شخص بهبود پیدا نمی‌کند، این کار لازم است.سیستوتروگرام ادراری: نوعی اشعه ایکس است که برای بررسی مشکلات در مجاری ادراری و مثانه استفاده می‌شود.معاینه دیجیتال رکتوم: این روش تشخیصی مخصوص آقایان است. پزشک باید با انگشت روغنی شده مقعد را معاینه کند تا تشخیص دهد، پروستات تورم دارد یا نه.اسکن دی مرکاپتوسوکسینیک اسید: در این روش از یک ماده رادیواکتیو استفاده می‌شود تا عفونت و آسیب به کلیه‌ها مشخص شود.

درمان عفونت کلیه

اولین قدم برای درمان عفونت کلیه‌ها استفاده از داروهای آنتی‌بیوتیک است. این داروها معمولا برای یک یا دوهفته تجویز می‌شوند و باید به طور کامل آن را مصرف کرد. نوع دارو و مدت‌زمان استفاده از آن باتوجه‌به نوع باکتری و میزان عفونت تعیین می‌شود. در بیشتر مواقع چند روز پس از مصرف دارو علائم عفونت از بین می‌روند. اما نباید در این شرایط مصرف دارو را قطع کنید. لازم است که دارو در مدت‌زمان تعیین‌شده به طور کامل مصرف شود.

اگر عفونت بسیار شدید باشد، احتمال دارد، پزشک توصیه کند که در بیمارستان بستری شوید و آنتی‌بیوتیک‌ها به‌صورت داخل وریدی تزریق شوند. پزشک پس از مدت‌زمان تعیین شده ممکن است دوباره آزمایش ادرار تجویز کند تا از رفع عفونت مطمئن شود.

قرص عفونت کلیه

اولین قرصی که برای درمان پیلونفریت تجویز می‌شود، آنتی‌بیوتیک است. حتی گاهی قبل از آماده‌شدن جواب آزمایش پزشک این نوع داروها را تجویز می‌کند. رایج‌ترین قرص‌های آنتی‌بیوتیکی که در این شرایط تجویز می‌شوند، عبارت‌اند از:

سیپروفلوکساسینسفالکسینکوآموکسی کلاوتری متوپریم.

برای تسکین درد هم ممکن است پزشک قرص‌هایی مانند استامینوفن یا پاراستامول تجویز کند. اگر درد شدیدتر باشد، از مسکن‌های قوی‌تری استفاده می‌شود.

درمان خانگی عفونت کلیه

در زمان ابتلا به پیلونفریت می‌توانید برای بهبود سریع‌تر علاوه بر مصرف داروها، اقداماتی هم انجام دهید تا عفونت کاهش پیدا کند.

برای تسکین درد می‌تواند از پد حرارتی روی شکم یا پهلوها استفاده کنید.برای دفع میکروب‌ها آب زیادی بنوشید.می‌توانید برای کاهش درد از مسکن‌هایی مانند استامینوفن استفاده کنید. داروهایی مانند ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن خطر ابتلا به مشکلات کلیه را افزایش می‌دهند.

راه‌های درمان گیاهی عفونت کلیه

یکی از گیاهانی که برای پیلونفریت توصیه می‌شود، جعفری است. آب جعفری یک ادرارآور مغذی است. زمانی که آب جعفری را می‌نوشید، تعداد دفعات و مقدار ادرار بیشتر می‌شود. در نتیجه میکروب‌ها بیشتر از بدن خارج می‌شوند. نوشیدن آب جعفری در کنار مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند تأثیر داروها را افزایش دهد. اگر طعم آن را دوست ندارید، می‌توانید با میوه‌ها یا گیاهان دیگر ترکیب کنید.

سیب و آب‌سیب هم می‌تواند برای رفع عفونت ادرار مؤثر باشد. سیب سرشار از مواد مغذی است و به دلیل خاصیت اسیدی می‌تواند به کلیه‌ها کمک کند تا اسیدیته ادرار حفظ شود. محیط اسیدی به مهار باکتری‌ها کمک می‌کند.

سرکه سیب نیز خاصیت ضدباکتریایی دارد و می‌توانید با خوردن آن یا استحمام با سرکه عفونت را کاهش دهید.

پیشگیری از عفوت کلیه

با انجام اقداماتی که بتواند عفونت ادراری را کاهش دهد، می‌توان از بیماری پیلونفریت هم پیشگیری کرد. به‌خصوص خانم‌ها با انجام کارهای زیر تأثیر بسیار مثبتی ایجاد می‌کنند.

مصرف مایعات را افزایش دهید. مایعات به‌ویژه آب باعث حذف باکتری‌ها هنگام ادرار می‌شوند.در زمان نیاز ادرار کنید. هیچگاه ادرار خود را نگه ندارید و در سریع‌ترین زمان ممکن مثانه را خالی کنید.پس از رابطه جنسی ادرار کنید. ادرار کردن پس از مقاربت باعث می‌شود که باکتری‌ها در نزدیکی مجرای ادرار از بین بروند و خطر عفونت کاهش پیدا کند.خود را صحیح تمیز کنید. باید هنگام استفاده از دستمال خود را از جلو به پشت تمیز کنید تا میکروب‌ها وارد مجرای ادرار نشوند.از محصولات زنانه در ناحیه تناسلی استفاده نکنید. محصولاتی مانند اسپری دئودورانت در ناحیه تناسلی باعث تحریک مجرای ادرار می‌شوند.

علائم سنگ کلیه و عفونت کلیه

سنگ کلیه و عفونت کلیه دارای علائم مشابهی هستند که ممکن است در ابتدا با هم اشتباه گرفته شوند. البته ایجاد سنگ کلیه به دلیل انسداد مجاری ادرار می‌تواند خطر ابتلا به عفونت را بالا ببرد. پس امکان ابتلا به هر دو بیماری به طور هم‌زمان وجود دارد. برخی از علائم آنها عبارت‌اند از:

درد کمر، شکم و پهلودرد و سوزش هنگام ادرارنیاز فوری به تخلیه مثانهایجاد خون در ادرارایجاد بوی بد و تند در ادرارحالت تهوع و استفراغتب و لرز.

سنگ کلیه و عفونت کلیه علائم مشابهی دارند و ممکن است هم‌زمان رخ دهند، درد پهلو و کمر، درد و سوزش ادرار و حس تکرر ادرار از علائم مشترک این بیماری‌ها است.

برای عفونت کلیه چه بخوریم؟

برای رفع عفونت در کلیه‌ها می‌توان در کنار مصرف دارو با استفاده از روش‌های خانگی و داشتن رژیمی خاص این عارضه را کاهش داد. مهم‌ترین مواد غذایی که می‌توان در این شرایط استفاده کرد، عبارت‌اند از:

مقدار زیاد آب و مایعاتمصرف پروبیوتیک‌هاافزایش مصرف ویتامین C (مانند مرکبات)آب جعفریسیب و آب سیبگل‌کلمانگور قرمزتخم‌مرغسیرروغن زیتون.

سؤالات متداول شما

در این قسمت از مطلب طبق روال همیشگی به سؤالات شما در مورد عفونت کلیه پاسخ می‌دهیم.

نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

اگر دچار علائم عفونت کلیه هستید، باید سریعا برای مراجعه به پزشک اقدام کنید. نشانه‌هایی مانند سوزش هنگام ادرار، تب و لرز، درد شکم و تکرر ادرار از علائم اصلی پیلونفریت هستند. در این شرایط باید به متخصص اورولوژی مراجعه کنید تا عفونت تشخیص داده شود. پزشک برای درمان عفونت به‌احتمال زیاد از داروهای آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کند. زیرا در بیشتر مواقع عفونت از نوع باکتریایی است.

برای پیداکردن بهترین دکتر اورولوژی می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!