کمبود اکسیژن نخستین انقراض گسترده جهان را رقم زده است.

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، دانشمندان تصور می کنند جهان در آستانه ششمین انقراض دسته جمعی خود قرار دارد. به همین دلیل مطالعه و بررسی روند انقراض های گذشته اهمیت بسیار زیادی دارد و می تواند ما را در کاهش تبعات منفی این رویداد، یاری کند.

انقراض گسترده و جمعی اصطلاحی است که این روزها زیاد مورد استفاده قرار دارد. این اصطلاح نشانگر زمانی است که اکثر موجودات زمین منقرض می شوند. به همین دلیل تیمی از پژوهشگران مرکز مطالعاتی ویرجینیا تک در حال مطالعه آنچه در اولین انقراض رخ داد هستند تا شاید بتوان از انقراض جمعیِ پیشِ رو جلوگیری کرد.

این مطالعه جدید به رهبری اسکات ایوانز، محقق فوق دکترای رشته دیرین شناسی، نشان داد که ۸۰ درصد از حیوانات و موجوداتی که روی زمین زندگی می کردند ۵۵۰ میلیون سال پیش به دلیل کاهش میزان اکسیژن نابود شده اند.

بررسی ها نشان می دهد: برخی از حیوانات برای زنده ماندن به اکسیژن بیشتری نیاز دارند و حیواناتی که طی این دوره بیشترین آسیب را دیدند حیواناتی بودند که بیشتر نیاز به اکسیژن داشته و در عین حال تحرک کمتری داشته اند و در نتیجه نمی توانستند به مناطقی با اکسیژن بیشتری برسند. در این میان حیوانات بزرگتری که می توانستند نفس های عمیق تری بکشند، احتمال بیشتری برای زندگی داشتند.

دکتر ایوانز در این رابطه گفت: یافته های ما نشان می‌ دهد که رویداد انقراض از نظر زیست ‌محیطی کنترل شده، همانطور که همه انقراض ‌های دسته جمعی دیگر در پرونده زمین ‌شناسی کنترل شده است.

انقراض دسته جمعی زمانی رخ می دهد که حداقل ۷۵ درصد از گونه ها نابود شوند و کره زمین تاکنون تجربه پنج انقراض دسته جمعی را داشته است و متاسفانه ما در آستانه ششمین مورد این رویداد هستیم.

آخرین مورد، حدود ۶۵ میلیون سال پیش رخ داده و اکثر دایناسورها را از بین برد. دانشمندان هنوز در مورد علل این انقراض بحث می کنند، اما دلایل آن از برخورد سیارک ها با زمین تا فعالیت های آتشفشانی متغیر است.

در این میان موضوعی که کمتر مورد توجه قرار داشته، بحث کاهش سطح اکسیژن و خطر انقراض انسان است. تغییرات اقلیمی و افزایش دما می تواند باعث تغییر شرایط محیطی شود و با گرم شدن آب، سطح اکسیژن را کاهش می دهد.

جو وود ، دانشمند ارشد این تیم مطالعاتی در رابطه با موضوع فوق، گفت: تغییرات آب و هوایی میانگین دمای آب را افزایش داده و گونه های آسیب پذیر را تهدید می کند. در این شرایط مشابه انقراض اول، حیواناتی که حرکت نمی کنند یا خیلی کم حرکت می کنند، آسیب پذیرترین گروه هستند.

امروزه تنها حدود ۳۰ درصد از ۸۲ گونه صدف پایدار در نظر گرفته شده و شش گونه در معرض تهدید یا در خطر انقراض دسته بندی می شوند. اگرچه زندگی حیوانات و گیاهان در آن زمان متفاوت بود، اما هنوز می ‌توانیم در مورد پیامدهای تغییرات محیطی بیاموزیم.

این پروژه تحقیقاتی حدود چهار سال پیش آغاز شده و شامل داده های گردآوری شده از بیش از ۲۰۰ مکان در سراسر جهان است. محققان در طول این پژوهش پایگاه داده ای ایجاد کردند که اطلاعات مربوط به تغییر تنوع زندگی را از آن دوره زمانی ترکیب می کرد.

خوشبختانه حیوانات و موجودات بیشتری اکنون توانایی فیزیکی جابجایی را دارند و این سازگاری گام مهمی در تکامل آنها بود. اساساً، این انقراض ممکن است به هموار کردن راه برای تکامل حیواناتی که ما آنها را می شناسیم کمک کرده باشد.

شرح کامل این پژوهش در آخرین شماره مجله تخصصی Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شد.