بورس در انتظار آتش‌‌‌‌‌‌‌‌بس دولت

بازار طی روزهای گذشته با بدترین شکل حجم و نقدینگی درگیر است، البته برخی اوقات با اندک تکان‌‌‌‌‌‌‌‌های نرخ نیما نفس‌مصنوعی به این بازار داده می‌شود اما در مجموع حرکت امیدوارکننده‌‌‌‌‌‌‌‌ای برای ادامه رشد بازار وجود ندارد. در ابتدای هفته، بورس تهران فعالیت خود را در حالی آغاز کرد که انتظار می‎رفت فضای بهتری بر بازار حاکم شود ولی با عدم‌تحقق چند مساله از جمله اصلاح بند(‌س) تبصره‌۶ قانون بودجه ‌و افزایش نرخ دلار در سامانه نیما وضعیت رکودی ادامه یافت و هرچه به پایان بازار نزدیک شدیم، از انرژی اولیه کاسته شد. اردیبهشت۱۴۰۲ آغازی شد برای اینکه دولت با سیاست‌های مداخله‌جویانه و مقابله‌‌‌‌‌‌‌‌ای در مقابل بازار سرمایه قرارگرفت و تصمیم غیرکارشناسانه نرخ خوراک سرآغاز ناامیدی و ریزش بورس تا به امروز بوده‌است. هرچند به اعتقاد کارشناسان سازمان بورس نیز نقش خود را در این مدت خوب ایفا نکرد. در یک‌سال گذشته اوضاع روزبه‌روز بدتر شد و خوب پیش‌نرفت. ناامیدی و عدم‌ایجاد جو مثبت باعث‌شده که جریان پول از بازار فاصله بگیرد و با وجود بازگشت آرامش به فضای سیاسی بورس و سیاستگذار موضع خوبی نسبت به‌هم نداشته باشند. بورس این روزها بیش از هر چیز دیگر نیازمند آتش‌‌‌‌‌‌‌‌بس دولت در عرصه اتخاذ سیاست‌های ضد‌تولید و بازار سهام بوده و انتظار دارد با رخ‌دادن چند اتفاق مثبت مانند پر‌شدن شکاف دلار در بازار آزاد و سامانه نیما، اعتمادها به این بازار به‌عنوان مولدترین بازار کشور بازگردد.

رکود بورس تورم‌زاست

سلمان نصیرزاده، تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه همه‌چیز در بازار به سیاست‌های مختلف دولت از جمله پولی و ارزی بستگی دارد، گفت: علاوه‌بر این اینکه این دولت نیز مشابه دولت گذشته نگاهی ابزاری به بازار سرمایه دارد، استفاده ابزاری از بورس با پایین‌ترین ‌درجه کیفیت در حال انجام است. سیاست بر این است که رونق بازار سرمایه منجر به ایجاد تورم می‌شود و این موضوع به ضرر دولت است و سیاست‌های کنترلی برای تورم نیز با تمام توان تمامی بازارها را به رکود برده است. از طرف دیگر آنقدر قوانین و مقررات و مداخله روی قیمت‌گذاری‌ها در بازار سهام زیاد است که باعث ایجاد تغییرات متعدد شده و از منظر اعتمادبخشی نیز به بازار آسیب زده و وقتی بازاری بازدهی نداشته‌باشد، قطعا نامزد اصلی رفتن به رکود و عدم‌ورود نقدینگی جدید است.وی ادامه داد: با این وجود همه مسائل و مشکلاتی که از آن یاد می‌شود پتانسیل نهفته‌‌‌‌‌‌‌‌ای در دل خود دارد، به این معنی که اگر روش دولت تغییر کند تا شرایط رونق را حاکم کند و به سمت راه‌حل‌‌‌‌‌‌‌‌هایی از قبیل تک‌نرخی‌کردن نرخ ارز حرکت کند، خیلی از مشکلات حل می‌شود، هم بازارها به حرکت واداشته خواهند شد و هم چرخ بازار سهام بهتر می‌چرخد. در حال‌حاضر این ناترازی کاملا در بازار احساس می‌شود و این موضوع خود باعث‌شده حاشیه سود شرکت‌ها در یکی دو سال‌گذشته حدود 15 تا 20‌درصد باشد و شرایط رکودی را بر بازار حاکم کرده‌است. این شرایط زمانی تغییر خواهد کرد که سیاست‌ها مقداری تعدیل شود. در این زمان پتانسیل‌های نهفته بازار به فعلیت می‌رسد و سودآوری شرکت‌ها رشد می‌کند. این تحلیلگر افزود: مشکل فعلی بازار این است که سیاست‌ها به سمتی است که سودآوری شرکت‌ها را هدف قرارداده و دولت از بنگاه‌ها به‌عنوان ابزاری برای تامین بودجه ‌و اهداف سیاسی و اقتصادی خود استفاده می‌کند و اثر این سیاست‌ها کاملا در کاهش درآمد، سودآوری و تولید صنایع مختلف مشهود است و ادامه این رویه می‌تواند در کمبود کالا و صادرات موثر باشد. به مرورزمان این مسائل می‌تواند منجر به استهلاک شرکت‌ها و عدم‌سرمایه‌گذاری مجدد در آنها شده و چرخه تولید و صادرات را دچار اختلال کند. نصیرزاده تاکید کرد؛ آنچه بازار سرمایه بیش از هر چیزی به آن نیازمند است و در حال‌حاضر اهمیت دارد، مساله زمان است چون به هر حال تاب‌آوری دولت تا جایی ادامه پیدا می‌کند و از جایی به بعد دیگر نمی‌تواند سیاست‌های انقباضی را ادامه دهد. دولت با کمبود منابع مواجه است و تا یک‌جایی می‌تواند رکود را به بدنه اقتصاد تحمیل کند ولی برای بازار سرمایه زمان مهم است و هرچه این زمان بیشتر طول بکشد احتمال آسیب‌دیدن بازار از سایر پارامترها و مخصوصا بازارهای جهانی نیز بیشتر می‌شود و ممکن است زمانی برسد که حتی با تغییر این سیاست‌ها نیز بهبودی حاصل نشود.این تحلیلگر بازار سرمایه ضمن اظهار امیدواری نسبت بهبود وضعیت کلیت اقتصاد گفت: اگر نرخ دلار در سامانه نیما به محدوده 50‌هزار‌تومان برسد و شکاف موجود کم شود، بسیار به بازار کمک خواهد داد، در غیر‌این‌صورت ‌وضعیت رکودی ادامه پیدا می‌کند و P/E بازار به محدوده 7 خواهد رسید، ‌این در حالی است که در صورت پر‌شدن این شکاف حتی بخشی از سیاست‌هایی که ضد‌تولید و سودآوری صنایع هست نیز کاور شده و P/E بازار را به محدوده 2 واحد کاهش می‌دهد و این خود جذابیتی را برای بازار ایجاد خواهد کرد. وی گفت: از طرف دیگر دولت با سیاست گواهی ‌سپرده‌هایی که ایجاد کرد، کل اکوسیستم مالی از تامین مالی شرکت‌ها تا سود صندوق‌ها را تحت‌الشعاع قرارداده و بازار سرمایه را نیز درگیر کرده‌است، اما این چاقو دسته خود را هم می‌برد و دولت برای تامین مالی‌های خود نیز نمی‌تواند با نرخ 23‌درصدی که برای تامین مالی اوراق اسلامی درنظر گرفته، خریداری پیدا کند و این رویه به ضرر دولت هم تمام می‌شود، بنابراین دولت باید قطعا سیاست جدید اتخاذ کند یا در سیاست‌های پولی خود تجدیدنظر کند و در غیر‌این‌صورت نه‌تنها دولت متضرر می‌شود که با یک فاصله زمانی شرایط تورمی نیز تشدید می‌شود.

بورس نیازمند سیگنال دولتی

فاطمه حاجعلی، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه نیز با بیان اینکه معتقدم بازار در شرایط ارزنده‌ای قرار دارد، اما منتظر یک سیگنال و اتفاقی ویژه است تا بتواند در عین ارزندگی، فضای فعلی را تغییرداده و از این فضای ایجادشده خارج شود، گفت: این سیگنال هم تغییر رفتار سیاستگذار نسبت به بازار سرمایه است که طی سال‌های اخیر برخلاف منافع سهامداران رفتار کرده‌است. بازار در حال‌حاضر تحت‌تاثیر اخبار و تحولات مثبت اقتصادی است تا بتواند از این شرایط فاصله بگیرد و فضای متفاوت‌‌‌‌‌‌‌‌تری را در بازار رقم بزند. خوشبختانه بازار به لحاظ تحولات سیاسی در منطقه در آرامش نسبی قرارگرفته و اگر توافق آتش‌‌‌‌‌‌‌‌بس صورت بگیرد، به لحاظ اینکه نرخ دلار مدیریت شود، خبر خوبی برای بازار خواهد بود.وی ادامه داد: با این‌وجود اما در حال‌حاضر تحولات و خبرهای اقتصادی از جمله تحولات و سیاست‌های ارزی، تغییر سیاست‌های پولی و نرخ سود و اخبار صنایع از رویدادهای مهم برای رشدنسبی بازار هستند. از آنجا که انتشار گزارش‌های 12ماهه شرکت‌ها در کدال افزایش یافته، می‌تواند این امر نیز در روند رشد بازار تاثیرگذار باشد، اما موضوع مهم این روزها سرعت تغییرات در دلار نیماست که هرچه زودتر سرعت رشد آن بیشتر شود، گرایش و توجه بازار به سمت سهم‌‌‌‌‌‌‌‌های بزرگ و بنیادی نیز بالاتر خواهد رفت. باید گفت که بازار در همین شرایط نیز قابلیت سودآوری دارد، به شرط اینکه سهامداران بتوانند وضعیت شرکت‌ها را به‌درستی بررسی کرده و سپس اقدام به معامله کنند.

• بورس فراموش‌‌‌‌‌شده
• بورس در سالگرد واقعه
• بورس در تله سیاستگذار
• خستگی بورس از «نیما»
• تهدید رشد در سایه ابهام