چالش‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه‌پذیری در اکوسیستم استارتاپی ایران/ سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی (CVC) مناسب ایران است

به گزارش تجارت‌نیوز، در سال‌های گذشته اکوسیستم استارتاپی ایران با مشکلاتی متفاوتی مانند تحریم، کرونا و محدودیت‌های اینترنتی روبه‌رو شد. همین امر سبب شد سرمایه‌گذاری در این حوزه به خصوص سرمایه‌گذاری خارجی به میزان چشمگیری کاهش یابد و سرمایه‌گذاران بسیار محتاط‌تر از قبل روی استارتاپ‌های نوپای ایرانی هزینه کنند. روی دیگر اتفاقات تلخ اکوسیستم استارتاپی ایران برای سرمایه‌گذاران و بنیان‌گذاران استارتاپی، کسب تجربه‌هایی بود که آنها را در راه‌اندازی کسب‌وکارهای پایدارتر موفق می‌کرد.

اخیراً رویدادهایی با هدف اشتراک‌گذاری همین تجربه‌ها در برخی از استارتاپ‌ها برگزار می‌شود که در آن افراد باتجربه اکوسیستم به گفت‌وگو با صاحبان ایده و استارتاپ‌ها می‌پردازند.

در رویداد پاندورا که دو روز چهارشنبه و پنجشنبه (23 و 24خرداد) از سوی استارتاپ «S team» در مجموعه کوشک باغ هنر تهران برگزار شد، مدیران عامل برخی شرکت‌های سرمایه‌گذاری و استارتاپی حضور داشتند و در کارگاه‌ها و پنل‌های مختلف تجربیات خود را به قشر جوان حاضر در رویداد انتقال دادند.

سرمایه‌گذار خارجی سبب تحول اصلی اکوسیستم استارتاپی شد

رضا زرنوخی، مدیرعامل صندوق توسعه تکنولوژی، با اشاره به تحولات صنعت و نوآوری در 50 سال گذشته و فراز و فرودهایی که اکوسیستم استارتاپی در ایران داشت گفت: تحول اصلی اکوسیستم استارتاپی ایران از ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران شروع شد. پس از آن با آمدن چند گروه دیگر مانند سرآوا و راکت اینترنت، اکوسیستم یک فضای اجتماعی-اقتصادی به‌وجود آورد که بسیاری از جوان‌های صاحب ایده و تلاشگر به آن اشتیاق نشان دادند.

او درباره عوامل رکود سرمایه‌گذاری در ایران توضیح داد: یکی از دلایل رکود سرمایه‌گذاری در ایران تاثیرپذیری از شرایط رکود سرمایه‌گذاری خطرپذیر در دنیا بود و عامل دیگر رکود سرمایه‌گذاری خطرپذیر از سوی سرمایه‌گذاران خارجی در اکوسیستم استارتاپی به دلیل تغییر دولت بود.

اکوسیستم در حال جان گرفتن است ولی کسی شوآف نمی‌کند

مدیرعامل صندوق توسعه تکنولوژی درباره شرایط فعلی اکوسیستم استارتاپی گفت: با اینکه شرایط فعلی مثل سابق نیست و اکوسیستم رونق قبلی را ندارد اما در واقعیت فرق چندانی نکرده است. تفاوت اکوسیستم استارتاپی ایران با گذشته در این است که کسی شوآف نمی‌کند. برای مثال سال گذشته فقط گروه گلرنگ حدود 2500 میلیارد تومان در اکوسیستم استارتاپی سرمایه‌گذاری کرده و احتمالاً به اندازه همین مبلغ برای سال جاری سرمایه‌گذاری کند.

او درباره آینده اکوسیستم استارتاپی توضیح داد: اکوسیستم اکنون در حال جان گرفتن است و حتی دولت‌ها متوجه شده‌اند که باید بیشتر از اکوسیستم حمایت کنند و طبق بعضی شنیده‌ها، نیروی نخبه جوانی که از کشور مهاجرت کرده‌اند در سال‌های آینده به کشور بازمی‌گردند با این تفاوت که آنها شرکت‌های فناوری مطرح دنیا را از نزدیک دیده‌اند و این بلوغ بر اکوسیستم ایران بسیار تاثیرگذار است.

اما در بخش دیگری از رویداد پاندورا پنلی با عنوان «تجربه‌های زیسته سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر در ایران» برگزار شد که به مشکلات و نوع مواجهه سرمایه‌گذاران با یک ایده به گفت‌وگو پرداختند. در این پنل مشکات اسدی، مدیرعامل کسب‌وکارهای نوین آن؛ کاوه گودرزی، مدیرعامل شتاب‌دهنده جهش؛ مرتضی دانش، مدیرعامل زیتک؛ محمد گرویی، متخصص سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر و آرش سروری به عنوان راهبر پنل حضور داشتند.

سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی (CVC) برای ایران مناسب‌تر است

اعضای این پنل با توجه به تجربه چندین‌ساله سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایران، بهترین شیوه را سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی (CVC) می‌دانستند زیرا برای هر دو طرف ارزش مشترک داشت. شرکت‌های بزرگ صنعتی می‌توانستند از ایده‌های یک تیم استارتاپی برای بزرگ‌تر کردن بازار خود استفاده کنند بدون اینکه درگیر استخدام‌های متعدد شوند و تیم استارتاپی هم به سرمایه مورد نظر خود برای پیشبرد اهداف خود می‌رسید. همچنین هزینه‌ای که قرار است شرکت بزرگ به عنوان سرمایه به تیم استارتاپی بدهد از داشته‌های خود شرکت است و نیازی نیست از جایی فراهم شود و مهم‌تر از آن اینکه بازار اولیه و ارتباطات گسترده را خود شرکت صنعتی در اختیار تیم استارتاپی قرار می‌دهد زیرا در راستای منافع شرکت است.

ندانستن قانون تجارت در ایران چالش استارتاپ‌هاست

مشکات اسدی، مدیرعامل کسب‌وکارهای نوین «آن»، در پاسخ به چالش‌های سرمایه‌گذاری در ایران گفت: بزرگ‌ترین چالش ما در فرایند سرمایه‌گذاری مخصوصاً برای استارتاپ‌هایی که سن کمی دارند، ناآشنایی با قانون تجارت و فرایندهای حقوقی و مالی است. زیرا بیشتر افرادی که تیم‌های استارتاپی تشکیل می‌دهند افرادی با دانش فنی مانند برنامه‌نویسی هستند و کمتر در زمینه‌های حقوقی و مالی مطالعه داشته‌اند. یکی دیگر از دلایلی که سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) در ایران موفق نشد این بود که افراد با نوع سرمایه‌گذاری و ادبیاتی که در سیلیکون‌ولی بود در ایران حاضر شدند و ادبیات سرمایه‌گذاری سیلیکون‌ولی مبتنی بر قانون تجارت آمریکاست و در ایران نمی‌توانست کارایی داشته باشد.

مشکات اسدی در ادامه به تیم‌های استارتاپی توصیه کرد که برای راه‌اندازی کسب‌وکار خود حتماً افرادی را که در زمینه‌های حقوقی و ارتباطاتی هستند در کنار خود داشته باشند تا خلاء دانش‌های مورد نیاز برای پیشبرد اهداف خود را پر کنند.

مرتضی دانش، مدیرعامل زیتک درباره چالش‌های سرمایه‌پذیری تیم‌های استارتاپی، توضیح داد: یکی از مشکلات تیم‌های بی‌تجربه استارتاپی این است که نمی‌دانند چه زمانی باید مذاکره را تمام کنند و برای رسیدن به سرمایه از خواسته‌های خود کمی عقب‌نشینی کنند. همیشه باید به خاطر داشت که در جلسات مذاکره هنگام حصول نتیجه باید جلسه تمام شود و به دنبال باز کردن بحث‌های دیگر نباشیم.

قبول کردن شکست گام بزرگی برای پیروزی بعدی است/ 95 درصد استارتاپ‌ها در دنیا شکست می‌خورند

مرتضی دانش در ادامه گفت: در زمینه راه‌اندازی کسب‌وکار، قبول کردن شکست یکی از بزرگ‌ترین گام‌های پیروزی در مراحل بعدی است و اگر تیمی متوجه شود که ایده کسب‌وکاری آنها نتیجه نمی‌دهد بهتر از پیش از به وجود آمدن مشکلات دیگر، شکست را بپذیرد و از تجربیات آن برای راه‌اندازی کسب‌وکاری دیگر استفاده کند.

باید این نکته را دانست که در دنیا حدود 95 درصد استارتاپ‌ها شکست می‌خورد و همین امر روند سرمایه‌گذاری را سخت‌تر از گذشته کرده است و این آمار برای ایران به دلیل بی‌ثباتی اقتصاد شاید بیش از این هم باشد.

نبود زبان مشترک بین سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر/ نقش مهم شتاب‌دهنده به عنوان پل ارتباطی

کاوه گودرزی، مدیرعامل جهش درباره چالش‌های اکوسیستم استارتاپی، گفت: تیم‌هایی که ادعایی درباره دانستن همه چیز ندارند و برای گرفتن کمک نزد افراد باتجربه می‌روند تیم‌های موفق‌تری هستند زیرا تیم‌ها استارتاپی زمانی با مشکل مواجه‌ می‌شوند و زمین می‌خوردند که فکر می‌کنند همه چیز را می‌دانند و نیاز به کمک کسی ندارند. در اکوسیستم استارتاپی به دلیل نبود زبان مشترک بین سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر، نقش واسطه‌ها مانند شتاب‌دهنده پراهمیت می‌شود زیرا زبان هر دو می‌فهمند و چالش‌ها را حل می‌کنند. اغلب تیم‌ها به دلیل اینکه خودشان به طور مستقل به دنبال جذب سرمایه بودند به هدف خود نرسیدند.

استارتاپ‌ها با ادبیات اکوسیستم آشنا شوند

محمد گرویی، متخصص سرمایه‌گذاری خطرپذیر، در ادامه پنل گفت: اگر تیم‌ها با ادبیات اکوسیستم استارتاپی و چالش‌های آن در بدو ورود آشنا نیستند بهتر است از مراکز نوآوری یا شتاب‌دهنده‌ها به عنوان همراه و نه سرمایه‌گذار کمک بگیرند و اجازه دهند که این افراد بتوانند در مراحل اولیه رشد کسب‌وکار کار را جلو ببرند. هنگامی که کار جلو رفت به دنبال سرمایه‌گذاران بزرگ‌تر باشند تا همان ابتدا لای چرخ‌دنده‌های شرکت‌های بزرگ یا سرمایه‌گذاران له نشوند.

برای مشاهده اخبار حوزه تکنولوژی و فناوری اطلاعات صفحه استارتاپ تجارت‌نیوز را بخوانید.