تفسیر آیات 107-108 سوره نساء

به گزارش خبرنگارحوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛قرآن سراسر اعجاز در زندگی مادی و معنوی است. اگر ما آن را با معرفت تلاوت کنیم، حتماً اثرات آن را خواهیم دید. برای آگاهی‌ و فهم بهتر و بیشتر آیات قرآن کریم هر شب تفسیر آیاتی از این معجزه الهی را برای شما آماده می‌کنیم.

سوره نساء چهارمین سوره قرآن کریم است و ۱۷۶ آیه دارد. سوره نساء از نظر ترتیب نزول،بعد از سوره ممتحنه قرار دارد . همانطور که می‌دانیم ترتیب کنونی سوره های قرآن مطابق با ترتیب نزول سوره ها نیست . این سوره در مدینه و پس از هجرت پیامبر اکرم (ص) نازل شده است.

این سوره از نظر تعداد کلمات و حروف طولانی ترین سوره پس از سوره بقره است و به دلیل اینکه بیشترین مباحث آن درباره احکام زنان گردآوری شده، به سوره نساء نامیده می شود .

فضیلت و خواص سوره نساء

در فضیلت سوره نساء از پیامبر عظیم الشأن اسلام روایت شده است: «هر کس سوره نساء را قرائت کند، مانند آن است که بر همه مؤمنانی که میراثی بر جای گذاشته اند، صدقه داده است و اجری همانند آزاد کردن بنده به او خواهند داد و از شرک به دور بوده و در مشیّت الهی، از کسانی خواهد بود که خداوند از آنها در گذشته است». در کلامی از امیرالمؤمنین علی علیه السلام آمده است: «اگر فردی سوره نساء را روزهای جمعه تلاوت نماید، از فشار قبر در امان خواهد بود.» شیخ طوسی قرائت سوره نساء را بعد از نماز صبح روز جمعه، مستحب دانسته است.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
وَلَا تُجَادِلْ عَنِ الَّذِینَ یَخْتَانُونَ أَنْفُسَهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ مَنْ کَانَ خَوَّانًا أَثِیمًا
و از کسانى که به خویشتن خیانت مى کنند دفاع مکن که خداوند هر کس را که خیانتگر و گناه‏پیشه باشد دوست ندارد (۱۰۷)
یَسْتَخْفُونَ مِنَ النَّاسِ وَلَا یَسْتَخْفُونَ مِنَ اللَّهِ وَهُوَ مَعَهُمْ إِذْ یُبَیِّتُونَ مَا لَا یَرْضَى مِنَ الْقَوْلِ وَکَانَ اللَّهُ بِمَا یَعْمَلُونَ مُحِیطًا
[کارهاى نارواى خود را] از مردم پنهان مى دارند و[لى نمى‏ توانند] از خدا پنهان دارند و چون شبانگاه به چاره‏ اندیشى مى ‏پردازند و سخنانى مى‏ گویند که وى [بدان] خشنود نیست او با آنان است و خدا به آنچه انجام مى‏ دهند همواره احاطه دارد (۱۰۸)

تفسیر :
بدنبال دستورهاى گذشته درباره عدم حمایت از خائنان در این آیات چنین ادامه مى دهد که : هیچگاه از خائنان و آنها که به خود خیانت کردند، حمایت نکنید.
(و لا تجادل عن الذین یختانون انفسهم ).
چرا که خداوند، خیانت کنندگان گنهکار را دوست نمى دارد.
(ان الله لا یحب من کان خوانا اثیما).

قابل توجه اینکه : در این آیه مى فرماید: کسانى که بخود خیانت کردند در حالى که مى دانیم طبق شان نزول آیه ، خیانت نسبت به دیگران انجام شده بود، و این اشاره به همان معنى لطیفى است که قرآن بارها آن را تذکر داده که هر عملى از انسان سر بزند، آثار خوب و بد آن اعم از معنوى و مادى ، قبل از هر کس متوجه خود او مى شود، همانطور که در جاى دیگر فرموده :ان احسنتم احسنتم لانفسکم و ان اساتم فلها

اگر نیکى کنید بخود نموده اید و اگر بدى کنید نیز به خودتان بد کرده اید و یا اینکه اشاره به مطلب دیگرى است که باز هم قرآن آن را تایید کرده و آن اینکه همه افراد بشر بسان اعضاء یک پیکرند و اگر کسى زیانى به دیگرى برساند همانند آن است که بخود زیان رسانده باشد، درست مثل کسى که با دست خود سیلى به صورت خود مى زند. نکته دیگر اینکه آیه در مورد کسانى نیست که مثلا یکبار مرتکب خیانت شده اند و از آن پشیمان گشته اند زیرا در مورد چنین کسانى نباید شدت عمل بخرج داد بلکه باید ارفاق نمود، آیه در مورد کسانى است که خیانت جزء برنامه زندگى آنان شده است ، به قرینه یختانون که فعل مضارع است و دلالت بر استمرار دارد و به قرینه خوان که صیغه مبالغه است به معنى بسیار خیانت کننده و اثیم که بمعنى گناهکار است و به عنوان تاکید براى خوان ذکر شده ، و در آیه گذشته نیز از آنها تعبیر بخائن که اسم فاعل است و معنى وصفى دارد و نشانه تکرار عمل است شده است .

سپس این گونه خائنان را مورد سرزنش قرار داده ، مى گوید: آنها شرم دارند که باطن اعمالشان براى مردم روشن شود ولى از خدا، شرم ندارند!
(یستخفون من الناس و لا یستخفون من الله )
خداوندى که همه جا با آنها است ، و در آن هنگام که در دل شب ، نقشه هاى خیانت را طرح مى کردند و سخنانى که خدا از آن راضى نبود مى گفتند، با آنها بود به همه اعمال آنها احاطه دارد.

(و هو معهم اذ یبیتون ما لا یرضى من القول و کان الله بما یعملون محیطا).
سپس روى سخن را به طایفه شخص سارق که از او دفاع کردند، نموده ، مى گوید: گیرم که شما در زندگى این جهان از آنها دفاع کنید ولى کیست که در روز قیامت بتواند از آنها دفاع نماید و یا به عنوان وکیل کارهاى آنها را سامان بخشد، و گرفتاریهاى آنها را بر طرف سازد؟!

(ها انتم هؤ لاء جادلتم عنهم فى الحیوة الدنیا فمن یجادل الله عنهم یوم القیامة ام من یکون علیهم وکیلا).
بنابراین دفاع شما از آنها بسیار کم اثر است ، زیرا در زندگى جاویدان آن هم در برابر خداوند، هیچگونه مدافعى براى آنها نیست .
در حقیقت در سه آیه فوق ، نخست به پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) و همه قاضیان به حق توصیه شده که کاملا مراقب باشند، افرادى با صحنه سازى و شاهدهاى دروغین حقوق دیگران را پایمال نکنند.
سپس به افراد خیانتکار، و بعد به مدافعان آنها هشدار داده شده است که مراقب نتائج سوء اعمال خود در این جهان و جهان دیگر باشند.

و این یکى از اسرار بلاغت قرآن است که در یک حادثه هر چند به ظاهر کوچک باشد و بر محور یک زره و مقدارى مواد غذائى دور بزند و یا پاى یک نفر یهودى و دشمن اسلام در میان باشد تمام جوانب مطلب را بررسى کرده و یادآورى و اخطار لازم را در هر مورد مى کند از پیامبر بزرگ خدا (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) که به حکم عصمت دامنش از هر گونه آلودگى به گناه پاک است گرفته ، تا به افراد خیانت پیشه گنهکار و کسانى که به حکم تعصبهاى خویشاوندى از این
گونه افراد دفاع مى کنند، هر کدام به تناسب خود، مورد بحث قرار گرفته اند.

انتهای پیام/