پرسش‌های بنیادین برای سرمایه‌گذاران

آموختن سرمایه‌گذاری یکی از رموز اصلی زندگی است و افراد موفق اغلب سرمایه‌گذارانی ماهرند. خوشبختانه برای این آموزش‌ها نیازی به دانشگاه و حضور در کلاس‌های تخصصی ندارید. سرمایه‌گذاری حتی به تحصیلات کامل هم نیازی ندارد. شما فقط باید درکی درست ازماهیت کسب‌وکارها داشته باشید و با اعتماد‌به‌نفس برنامه‌ریزی کنید. این فرایند در اصول خود بسیار ساده است و به‌سادگی می‌توانید درانجام آن ماهر شوید.

دراینجا برخی از چالش‌های مهم پیش روی هرسرمایه‌گذار را به‌شما معرفی می‌کنیم. این پرسش‌های کلیدی به‌ویژه برای کسانی که به‌تازگی سرمایه‌گذاری را آغاز کرده‌اند، اهمیت زیادی دارد. اگر پاسخی متناسب و درست به‌این پرسش‌ها بدهید، روند امور با سهولت بیشتری پیش خواهد رفت.

از این‌رو خواندن نکات زیر را به تمام کسانی‌که درفکر ورود به عرصۀ سرمایه‌گذاری‌اند توصیه می‌کنیم:

چرا سرمایه‌گذاری ترسناک است؟

سرمایه‌گذاری برای بسیاری ازما کاری هراس‌آور و نگران‌کننده است. تصور عمومی آن است که مشارکت دراین فرایند می‌تواند بسیار پیچیده و زیان‌آور باشد. به‌همین‌جهت، تعداد افراد و خانواده‌هایی که وارد فرایند سرمایه‌گذاری می‌شوند، درمقایسه با کل جمعیت بسیار محدودند. این رویکرد باعث می‌شود پس‌اندازهای این خانواده‌ها بی‌استفاده بمانند و یا درنهایت، وارد عرصه‌هایی چون خرید مسکن شوند. درحالی‌که با انتخاب ابزارهای مناسب سرمایه‌گذاری و اندکی مطالعه و تحقیق، به‌سادگی می‌توان از بازارهای مالی برای ثروت‌افزایی استفاده کرد. البته نمی‌توان اهمیت آموزش را دراین زمینه انکار کرد. بااین‌حال، نباید ازترس کمبود تخصص کافی، کل این فرایند را کنار بگذارید. امروزه منابع آموزشی بسیاری دردسترس ما قرار دارد که با کمترین هزینه، اصول سرمایه‌گذاری را آموزش می‌دهند. اگر تصمیم بگیرید، سایر مسائل با اندکی پشتکار و برنامه‌ریزی برطرف خواهد شد.

هدف از سرمایه‌گذاری چیست؟

انسان‌ها اهداف متنوعی را درزندگی دنبال می‌کنند و بدین جهت نمی‌توان با یک رویکرد مشخص ازهدف سرمایه‌گذاری سخن گفت. بااین‌حال، نگرش بسیاری ازما به سرمایه‌گذاری درچارچوب مشترک شکل گرفته است. هدف ما از ورود به بازار سرمایه این است که پول خود را درمسیری درست به‌جریان بیندازیم؛ به‌نحوی که پول برای ما کار کند. با آنکه نباید دراین گرایش افراط کرد، اما ثروت باعث بازشدن دریچه‌های تازه‌ای پیش روی ما خواهد شد و با آزادکردن زمان و انرژی، شکوفایی بیشتر شخصی و جمعی را به‌همراه خواهد داشت. به‌علاوه سرمایه‌گذاری راهی برای اطمینان از آینده است. هیچ‌یک از ما نمی‌توانیم تا پایان زندگی به‌کار ادامه دهیم و با تحلیل قوای جسمانی، نیاز به استراحت خواهیم داشت. طبیعی است که ثروت و سرمایه‌گذاری‌های قدیمی در اینجا به‌یاری ما خواهند آمد. با پول ناشی از سرمایه و ثروت خود می‌توانیم آیندۀ فرزندانمان را تضمین کنیم و در روزهای پیری زندگی راحتی را سپری نماییم.

درچه‌چیزی باید سرمایه‌گذاری کرد؟

انتخاب کالای سرمایه‌ای و بازار هدف نیز همیشه دغدغۀ سرمایه‌گذاران بوده است. درکشور ما انواع مختلفی از این کالاها وجود دارد که از میان آن‌ها می‌توان به حساب‌های بانکی، اوراق مشارکت، سهام شرکت‌های بورسی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بازارهایی چون طلا و ارز اشاره کرد. درکنار این موارد، برخی کالاهای عمومی مانند مسکن نیز در کنار کاربرد برای زندگی، از سوی برخی افراد به‌عنوان نوعی سرمایه‌گذاری تلقی می‌شوند که البته در سال‌های اخیر به‌دلیل رکود این بازار، با اقبال چندانی مواجه نشده است. انتخاب میان این گزینه‌ها و متنوع ساختن سبد سرمایه از جمله گام‌های ضروری دراین فرایند است که باید بادقت و وسواسی خاص دنبال شود.

آیا باید بدهی‌ها را بازگردانم یا سرمایه‌گذاری کنم؟

ممکن است با بودجه‌بندی و صرفه‌جویی، موفق به پس‌انداز مبالغی پول شده باشید. درچنین شرایطی بی‌درنگ این سؤال پیش خواهد آمد که بدهی‌ها باید دراولویت قرار گیرند یا سرمایه‌گذاری؟ البته پاسخ‌دادن به این پرسش به‌صورت مطلق دشوار است، بااین‌حال قاعدۀ کلی، مارا به بازپرداخت بدهی‌ها تشویق می‌کند. زیرا پس از بازگرداندن این مبالغ فشار مالی، کمتر خواهد شد و می‌توانیم با اطمینان بیشتری اقدام به‌سرمایه‌گذاری کنیم. البته دراین میان استثنا هم وجود دارد. برای مثال، اگر بدهی شما به‌طور کلی بدون بهره است و توانایی برای بازپرداخت اقساط ماهانۀ آن‌را دارید، می‌توانید همزمان به‌خرید کالاهای سرمایه‌ای هم فکرکنید.

تفاوت میان سرمایه‌گذاری و پس‌انداز چیست؟

پیش‌از آغاز سرمایه‌گذاری باید دربارۀ برخی موارد مطمئن شوید. ازثبات شغلی خود اطمینان حاصل کنید، پوشش بیمۀ مناسب تهیه نمایید، بدهی‌ها را پرداخت کرده یا دست‌کم کنترل کنید و صندوقی را برای موارد اضطراری درنظر بگیرید. این آماده‌سازی اولیه به‌خوبی تفاوت پس‌انداز با سرمایه‌گذاری و اولویت اولی بر دومی را نشان می‌دهد. به‌راستی اگر پیش از تهیۀ پس‌انداز کافی درسرمایه‌گذاری شکست بخورید، چه عاملی شما و خانواده‌تان را از بحران نجات خواهد داد؟

دو استراتژی اصلی برای سرمایه‌گذاری

البته استراتژی‌های سرمایه‌گذاری درسطح تخصصی بسیار متنوع‌اند و نمی‌توان آن‌ها را دردو قالب ساده خلاصه کرد. دراینجا فقط به دو رویکرد اصلی برای سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای اشاره کرده‌ایم. افرادی که درکنار شغل و حرفۀ خاص خود، بخشی‌ از پول‌های پس‌انداز شده را وارد عرصۀ سرمایه‌گذاری می‌کنند تا آینده را تضمین نمایند. این دو استراتژی به‌طور عمده براساس نگاه بلندمدت طراحی شد‌ه‌اند؛ زیرا بهترین شیوه برای سرمایه‌گذاری همین نوع نگاه است.

دراستراتژی نخست، شما می‌توانید با خرید اوراق مشارکت و افتتاح حساب‌های بانکی پول خود را به‌جریان بیندازید. این ابزارها فوق‌العاده کم‌ریسک‌اند و می‌توانند به‌شما برای آینده‌ای مطمئن بدون استرس‌های مرتبط با ریسکِ سرمایه‌ کمک کنند. درکنار این دو نمونه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز ابزارهای کم‌ریسک دیگری هستند که به‌شما امکان سرمایه‌گذاری همراه با آرامش را می‌دهند. البته ریسک سرمایه دراین صندوق‌ها بیشتر از منابع با سود ثابت است. اما به‌سبب مدیریت این صندوق‌ها از سوی افراد آگاه و متخصص، امکان ضرر و زیان کمتر است؛ هرچند نمی‌توان این ریسک را سراسر نادیده گرفت.

دومین استراتژی به‌طور کلی گزینۀ پرریسک‌تری است؛ اما اگر نگاه شما به بازه‌های طولانی مدت معطوف باشد، با ریسک اندکی مواجه خواهید شد. مطابق این پیشنهاد شما می‌توانید سهامی خاص را دربازار انتخاب کنید و آن‌را با هدف نگهداری یک یا چند سال خریداری نمایید. شرکت‌های انتخابی باید به‌لحاظ شرایط مالی، تولید و عوامل بنیادی قوی باشند و پول شما را ظرف مدت مورد نظر، افزایش دهند. این فرایندِ انتخاب تا حدودی تخصصی است و به دانش مالی نیاز دارد. به‌علاوه انتخاب سهام، هرچند کم‌ریسک، به‌هرحال بیشتر از استراتژی نخست با خطر همراه است. البته درمقابل، سود انتظاری از این سرمایه‌گذاری‌ها نیز بیشتر خواهد بود. به شما توصیه می‌کنیم درصورت تمایل به این استراتژی، استفاده از مشاورۀ تخصصی و آموزش دانش مالی را جدی بگیرید.

درنهایت همه چیز به‌شناخت شما از وضعیت جاری و ویژگی‌های شخصیتی‌تان وابسته است. اگر ریسک‌پذیری بیشتری دارید، می‌توانید وارد بازارهای پرخطر شوید و سود بیشتری به‌دست آورید. درمقابل، گزینه‌های کم‌ریسک، هرچند سود کمتری به‌همراه دارند، اطمینان و آرامش‌خاطر را به‌شما هدیه می‌دهند. انتخاب با شماست.

ماهنامه معیشت، شماره ۲۶، آذر ۱۳۹۵