هشت خطایی که سرمایه‌گذاران تازه‌کار انجام می‌دهند

بسیاری از ما به‌دنبال آزادی مالی هستیم و می‌خواهیم پول را به نحوی به کار اندازیم که سود حاصل از آن باعث پیشرفت شود و هم‌زمان میزان کار و زحمت روزانه نیز کاهش یابد. این روش که به تولید ثروت خواهد انجامید، آرزوی اغلب افراد است. آن‌ها می‌خواهند با سرمایه‌گذاری نیازهای خود را برطرف کنند و زمان بیشتری برای استفاده از زندگی در اختیار داشته باشند. با این روش نه تنها فشار کار روزانه به امور لذت‌بخشی چون آموختن و تفریح منتقل می‌شود، بلکه با سود حاصل از سرمایه‌گذاری می‌توان به دیگران نیز بیشتر کمک کرد.

با این حال تعداد اندکی از ما به‌درستی از چندوچون سرمایه‌گذاری و قواعد حاکم بر آن آگاهی داریم. سرمایه‌گذارانِ تازه‌کار به سبب تجربه و دانش اندک، از خطرات پیش‌‌رو در فرایندهای سرمایه‌گذاری اطلاع ندارند. آن‌ها نمی‌دانند که ممکن است با اشتباهی کوچک بخش عمدۀ پول خود را از دست داده و حاصل سال‌ها تلاش را بر باد دهند. به‌ همین‌ جهت، آموختن اصول و قواعد سرمایه‌گذاری در کنار خطرات و خطاهای رایج در آن، برای پیمودن مسیر موفقیت ضروری است. در ادامه برخی از مهم‌ترین خطاهای سرمایه‌گذاری را به شما معرفی خواهیم کرد. این خطاها بسیار رایج هستند و به سرمایه تعداد زیادی از افراد آسیب رسانده‌اند. از این رو پرهیز از آن‌ها باعث افزایش سرعت پیشرفت و کاستن از خطرات پیش‌ رو خواهد شد.

۱- سرمایه‌گذاری را با قمار یا سفته‌بازی اشتباه نگیرید

تخصیص سرمایه به کالاهای خاص و مدیریت آن‌ها فرایندی کاملاً علمی است که بر اساس قواعد واقعی جریان پیدا می‌کند. درست است که میزانی از ریسک در هر سرمایه‌گذاری وجود دارد، اما این ریسک‌ها به معنای تصادفی بودن امور نیست. هیچ‌یک از چهره‌های موفق در بازار سرمایه بر اساس شانس و اقبال پیشرفت نکرده‌اند؛ از این‌ رو اگر به سرمایه‌گذاری مانند خرید بلیط بخت‌آزمایی نگاه کنید، احتمالاً زیان خالص نصیبتان خواهد شد. در واقع، سرمایه‌گذاری به معنای تصمیم‌گیری درستی است که بتواند بر اساس دلایل توجیه شود و در طول زمان و با تغییر شرایط اصلاح‌پذیر باشد.

۲- تحقیق و بررسی را فراموش نکنید

بررسی قبلی به شما کمک خواهد کرد تا کالاها و ابزارهای سرمایه‌گذاری را بهتر بشناسید و در زمان تصمیم‌گیری دقیق‌تر عمل کنید. برای مثال، اگر قصد ورود به بازار سهام را دارید، بهتر است پیش از خرید یک سهم وضعیت کلی بازار، صنعت مورد نظر و شرکت خاص را بررسی کنید. اگر اطلاعات مالی شما کافی است، می‌توانید صورت‌های مالی را بررسی کرده و چشم‌انداز شرکت را محک بزنید. سعی کنید چشم‌انداز کاملی از وضعیت شرکت مورد نظر به‌دست آورید و بر اساس استنباط و تحلیل خود عمل کنید. اگر تخصص مالی شما برای چنین بررسی‌هایی کافی نیست، از مشاورۀ افراد امین و قابل اعتماد استفاده نمایید.

۳- عامل زمان را همواره مدنظر داشته باشید

اگر هدف شما از سرمایه‌گذاری خرید یک خانۀ مناسب است، باید دیدگاهی بلند‌مدت یا میان‌مدت نسبت به سرمایه‌گذاری خود داشته باشید. به این معنا که بازۀ زمانی مورد انتظار را برای کسب سود در فواصل چندساله تنظیم کنید. این عاملِ‌زمانی که در اغلب موارد نادیده گرفته می‌شود، نقش سرنوشت‌سازی در کسب سود ایفا می‌کند؛ زیرا انتخاب کالای سرمایه‌ای مناسب به‌ طور جدی به این بستگی دارد که شما در چه مدت نیازمند کسب سود مورد انتظارید. بهتر است همیشه بلندمدت سرمایه‌گذاری کنید و از تصمیمات شتاب‌زده و کوتاه‌مدت بپرهیزید.

۴- احتمال سود به معنای ریسک است

هر وقت در بررسی‌های خود به یک ابزار سرمایه‌ای مناسب برخوردید و با انتظار سودی خاص به خرید آن اقدام کردید، به یاد داشته باشید که سود انتظاری همواره با میزان خاصی از ریسک زیان همراه است. اگر این عامل را به یاد نداشته باشید، ممکن است در پایان کار دچار حسرت و پشیمانی شوید. به‌‌طور معمول، سرمایه‌گذاری‌های پُرسودتر با درجۀ بالاتری از ریسک همراه‌ است. مثلاً خرید سهامی که بر اساس تحلیل و بررسی در کوتاه‌مدت سودآور است، درجۀ قابل توجهی ریسک زیان دارد؛ درحالی‌که سهم‌های بزرگ‌تری که سود آن‌ها در بلندمدت محقق می‌شود، با ریسک کمتری همراه‌اند.

۵- سطح ریسک‌پذیری خود را با نوع سرمایه‌گذاری هماهنگ کنید

اگر از لحاظ جسمانی و روانی تحمل پذیرش ریسک را ندارید، شاید بهتر باشد از سرمایه‌گذاری‌های کم ریسک استفاده کنید؛ در صورتی‌که این توان را دارید، می‌توانید به گزینه‌های پرریسک هم فکر کنید. به یاد داشته باشید که ریسک‌پذیری شما ارتباطی مستقیم با سود انتظاری دارد. به این معنا که اگر طالب ریسک کمتری باشید، باید سود کمتری را هم هدف قرار دهید. افتادن در دام سودهای بالا برای افراد ریسک‌گریز بسیار دشوار و آسیب‌زاست. این افراد از یک سهم کوتاه‌مدت یا کالای پرخطر، سود خوب و بدون زیان انتظار دارند؛ درحالی‌که چنین انتظاری از پایه نادرست است.

۶- تمام تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید

تنوع سبد سرمایه نیز از جمله روش‌های مؤثر در کنترل ریسک و افزایش سود‌آوری است. در هر بازار، معمولاً ابزارهای گوناگون در خلاف جهت یکدیگر حرکت می‌کنند و در مقاطع مختلف مورد توجه قرار می‌گیرند. از این رو اگر بتوانید سرمایه را هوشمندانه تقسیم کنید، بیشترین میزان سود را نصیب خود خواهید کرد. البته ایجاد تعادل میان ریسک و سود در سبدها، فرایندی نسبتاً تخصصی است که در صورت نیاز باید از مشاوران کمک بگیرید.

۷- ارزان بودن به معنای بهتر بودن نیست

این قاعده که در بسیاری از امور زندگی شخصی نیز صادق است، در سرمایه‌گذاری نقش بسیار جدی ایفا می‌کند. ارزان بودن یک کالا یا سهم هرگز به معنای بهتر بودن آن نیست. برای مثال، ممکن است قیمت یک سهم با نزول مواجه شود و شما بتوانید آن را در قیمت‌های پایین خریداری کنید. اما این پایین بودن دلیل بر خوبی و سودآوری سهم نخواهد بود. همیشه سعی کنید با توجه به تحلیل و بررسی قبلی اقدام کنید و به ارزانی و گرانی سهم اهمیت ندهید.

۸- نگرانی‌ها و ترس‌ها را کنترل کنید

سرمایه‌گذار، نیازمند روحیۀ بالا و روان نیرومند است تا از پس عوامل عقلانی و تحلیلی برآید. باید بتوانید بر احساسات خود غلبه کنید و در هنگام سختی قوی بمانید. بسیار دیده شده است که سرمایه‌گذاران در هنگام نزول بازار هراسان شده و سرمایۀ خود را نقد کرده‌اند؛ درحالی‌که با گذشت اندکی زمان، شرایط بهبود یافته و زیان مطلق نصیب سرمایه‌گذاران نگران شده است. گاهی نیز پیش آمده است که سرمایه‌گذار بیهوده امیدوار مانده و هر روز بر میزان زیان او افزوده شده است. بهتر است آرامش خود را همیشه حفظ و صرفاً بر اساس تحلیل و استراتژیِ از پیش تعیین‌شده حرکت کنید.

ماهنامه معیشت، شماره ۲۳، شهریور ۱۳۹۵