همه چیز درباره جشن تیرگان، 13 تیر ماه + عکس های جشن تیرگان

همه چیز درباره جشن تیرگان، 13 تیر ماه

جشن تیرگان در زمان قدیم یکی از مهمترین جشن ها در سرزمین های پارس بوده است، داستان ها و روایات زیادی درباره جشن تیرگان وجوددارد، در ادامه بیشتر با جشن تیرگان در 13 تیر ماه آشنا میشویم.

فرهنگ ایرانی پر است از جشنها و آئین هایی که به مناسبتهای گوناگون ودر فصلهای مختلف سال برگزار می شده است ، انچه که در اغلب این جشنها به چشم می‌خورد نوعی شادی درونی و نشاط گروهی است.

این نشات، با ذات ایرانیان قرین گشته و باعث شده است که حتی آئین های عزاداری نیز از شور و نشاط خالی نباشند.یکی از این آئینها که البته امروزه به بوته فراموشی سپرده شده است جشن تیرگان میباشد که ایرانیان باستان آن را در روز سیزدهم تیر برگزار می‌کردند. در واقع جشن فرخنده تیرگان آغاز آن از روز تیر از ماه تیر میباشد و به مدت ۹ روز ادامه دارد.

علت برگزاری جشن تیرگان

جشن تیرگان به همراه نوروز و مهرگان و سده از جمله مهم ترین جشنهای ایرانیان است که در گذشته برای ایرانیان اهمیت وافری داشت و این جشن رابا شکوه و زیبا برگزار میکردند در مورد فلسفه جشن تیرگان دو روایت جالب است روایت اول مربوط به قهرمان ملی ایرانیان آرش است که تقریبا همه ی ما با آن آشنا هستیم.

روایت اول درباره برگزاری جشن تیرگان

میان ایران و توران سال ها جنگ وستیز بود در نبرد میان افراسیاب و منوچهر شاه ایران ،سپاه ایران شکست سختی می‌خورد این واقعه در روز اول تیر اتفاق میوفتد ودر گذشته این روز برای ایرانیان عزای ملی بودو جالب است بدانید هنوزم دیدار از خانواده های عزادار دراین روز میان زرتشتیان رایج است.

سپاه ایران در مازندران به تنگنا میوفتد سرانجام دو سوی نبرد به سازش در آمدند و برای آنکه مرز دو کشور مشخص شود و ستیز از میان بر خیزد ،پذیرفتند از مازندران تیری به جانب خاور پرتاب کنند هر جا تیر فرو آمد همان جا مرز دو کشور باشد و هیچ یک از دو کشور ازآن فراتر نروند تا دراین گفت و گو بودند فرشته زمین اسفندیارمذ پدیدار شد و فرمان داد تیر و کمان آوردند.

جشن تیرگان,علت برگزاری جشن تیرگان,13 تیر روز جشن تیرگان

ایرانیان باستان ،جشن تیرگان را در روز سیزدهم تیر برگزار می کردند

آرش در میان ایرانیان بزرگترین کماندار بودو به نیروی بی مانندش تیر را دورتر از همه ی پرتاب می‌کرد. فرشته زمین به آرش گفت تا کمان بردارد و تیری به جانب خاور پرتاب کند.آرش دانست که پهنای کشور ایران به نیروی بازو و پرش تیر او بسته است و باید توش و توان خودرا دراین را بگذارد.

آرش خودرا آماده کرد لخت شد و بدن خود رابه شاه و سپاهیان نمود و گفت ببینید من تندرستم و گژی در وجودم نیست ولی می‌دانم چون تیر را از کمان رها کنم همه ی نیرویم با تیر ازبدن بیرون خواهد آمد. آن گاه آرش تیر و کمان را برداشت و بر بلندای کوه دماوند بر آمد و به نیروی خداداد تیر را رها کرد و خود بی جان بر زمین افتاد«سلام بر روان پاکش».هرمز خدای بزرگ به فرشته باد فرمان داد تا تیر را نگهبان باشد و از صدمه نگه دارد.

تیر از بامداد تا نیمروز در آسمان می رفت و از کوه ودر و دشت می گذشت تا درکنار رود جیهون بر تنه درخت گردویی که بزرگ تر ازآن در گیتی نبود ؛نشست .آن جا را مرز ایران و توران جای دادند و هر سال به یاد آن جشن گرفتند. جشن تیرگان در میان ایرانیان از این زمان پدیدآمد.

روایت دوم درباره علت برگزاری جشن تیرگان

اما روایت دوم که مربوط به فرشته باران یا تیشتر میباشد و نبرد همیشگی میان نیکی و بدی :««تیشتر فرشته باران است که در ده روز اول ماه به‌صورت جوانی پانزده ساله در می آید ودر ده روز دوم به‌صورت گاوی نر ودر ده روز سوم به‌ صورت اسب.تیشتر به شکل اسب زیبای سفید زرین گوشی، با ساز و برگ زرین، به دریای کیهانی فرو رفت.

در آنجا با دیو خشکسالی «اپوش» که به شکل اسب سیاهی بودو با گوش و دم سیاه خود ظاهری ترسناک داشت، رو به رو شد. این دو به مدت سه شبانه روز بایکدیگر به نبرد بر خواستند و تیشتر دراین نبرد شکست میخورد به نزد خدای بزرگ آمده و از او یاری و مدد می جوید و به خواست و قدرت پروردگار این بار بر ابلیس خشکسالی پیروز می‌گردد و آب ها توانستند بی مانع به مزارع و چراگاه ها جاری شوند.

آئین های جشن تیرگان

در برگزاری جشن تیرگان آئین های مخصوصی اجرا می شده است که از جمله انها میتوان به آب پاشی، فال کوزه و دستبند تیر و باد اشاره کرد.

– آب‌پاشی

یکی از آئین های جشن تیرگان آب پاشی بوده است.جشن تیرگان درکنار آب‌ها، همراه با مراسمی وابسته با آب و آب پاشی و آرزوی بارش باران درسال پیش ِرو همراه بوده و هم چون دیگر جشن‌هایی که با آب در پیوند هستند، با نام عمومی «آبریزگان» یا «آب پاشان» یا «سر شوران» یاد شده‌است.

آبریزگان «آب پاشان» یکی از آئین های جشن تیرگان بوده است

– فال کوزه
یکیدیگر از مراسم جشن تیرگان مانند تعداد زیادی از جشن‌های ایرانی «فال کوزه» «چکُ دولَه» می باشد. روز قبل از جشن تیرگان، دوشیزه‌ای را برمی‌گزینند و کوزه سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او میدهند که «دوله» نام دارد، او این ظرف را از آب پاکیزه پر میکند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانه آن می‌اندازد آنگاه «دوله» را نزد همه ی کسانی که میبرد که آرزویی در دل دارند و می خواهند در مراسم «چک دولَه» شرکت کنند

و آن‌ها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند این ها در آب دوله می اندازند. سپس دختر دوله رابه زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورد میبرد ودر آن‌جا میگذارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همه ی کسانی که در دوله جسمی انداخته‌اند و نیت و آرزویی داشتنه‌اند در جایی گرد هم می آیند و دوشیزه، دوله را از زیر درخت به میان جمع می‌آورد.

دراین فال‌گیری بیشتر بانوان شرکت میکنند و سال خوردگان با صدایی بلند به نوبت شعرهایی می خوانند و دختر در پایان هر شعر، دست خودرا درون دوله میبرد و یکی از چیزها را بیرون می‌آورد، به این ترتیب صاحب آن جسم متوجه می شود که شعر خوانده شده مربوط به نیت، خواسته و آرزوی او بوده‌است.

– دستبند تیر و باد

در آغاز جشن بعد از خوردن شیرینی، بندی به نام «تیر و باد» که از ۷ ریسمان به ۷ رنگ متفاوت بافته شده‌است به دست می‌بندند ودر باد روز از تیرماه «۹ روزبعد» این بند را باز کرده ودر جای بلندی مانند پشتبام به باد می‌سپارند تا آرزوها و خواسته‌ هایشان را بعنوان پیام‌رسان به همراه ببرد. اینکار با خواندن شعر زیر انجام میشود: تیر برو باد بیا غم برو شادی بیا محنت برو روزی بیا خوشه مرواری بیا.

و اما تیرگان در کدام شهرها برگزار می‌شود؟

تیرگان در همه ی شهرها دریک تاریخ برگزار نمیشود. «گاهشماری یکپارچه ی دین های ایران»، تاریخ برگزاری جشن تیرگان را دهم تیرماه می داند. «انجمن کوهنوردان ایران» در روز سیزدهم تیرماه تیرگان در دامنه های دماوند در شهررینه، لاریجان آمل برپا می کنند.

در فراهان مردم این جشن را در روز آغاز تابستان و بیشتر در ستایش از گندم و بعنوان جشنی برای برداشت گندم برگزار می کنند. در جاهای دیگری مثل مازندران، تیرگان به «تیرماه سیزده شو» مشهور است ودر شب سیزدهم آبان، جشن آن برگزار می شود. در اردهال، مردم تیرگان را در سیزدهم مهر ماه جشن می گیرند. مردم مهدی شهر سنگسر این جشن رابا نام «تیر مو ای سیزده» ودر روز ۲۲ آبان ماه برپا می کنند ودر آن، خوراکی ای به نام «سیزده تامو» می پزند.

ارمنیان اصفهان جشن تیرگان را در روز سیزدهم ژانویه برگزار می کنند. زرتشتیان شهر های تهران، کرج، یزد، میبد، اردکان، کرمان، بم، شیراز، اصفهان، اهواز، منطقه زلف آباد اراک و کشورهایی مثل سوئد، تورنتو و کشور آمریکا نیز تیرگان را جشن می گیرند.

و در آخر عکس های برگزاری جشن تیرگان در رینه آمل

یازدهمین جشن تیرگان دربخش رینه آمل برگزار شد، این جشن همه ی ساله برای دوستاران طبیعت و برپایی دماوند تشکیل می شود.

جشن تیرگان چیست

جشن تیرگان در مازندران

تاریخچه جشن تیرگان

آداب مراسم تیرگان ،عکس های برگزاری جشن تیرگان

جشن تیرگان،روز جشن تیرگان ،13 تیر جشن تیرگان

همه ی چیز درباره جشن تیرگان، 13 تیر ماه + تصاویر جشن تیرگان