آیا اینترنت ماهواره ای مانع فیلترینگ می‌شود؟

برخی از کارشناسان بر این باورند که با اجرای موفقیت‌آمیز پروژه اینترنتی اسپیس ایکس می‌توان به کمک اینترنت ماهواره ای مانع فیلترینگ شد و کاربران بدون هیچ محدودیتی به اینترنت دسترسی پیدا خواهند کرد.

اخیرا پروژه اینترنتی اسپیس ایکس اجرا شده است که به واسطه آن 60 ماهواره به صورت زنجیره‌ای به مدار زمین پرتاب شدند. هرکدام از این ماهواره‌ها دارای 227 کیلوگرم وزن بوده‌اند که شرکت اسپیس ایکس قصد دارد طی چند سال آینده صدها ماهواره دیگر را برای انجام پروژه جهانی استارلینگ به فضا پرتاب کند. در همین رابطه برخی از کارشناسان بر این باورند که با اجرای موفقیت‌آمیز پروژه اینترنتی اسپیس ایکس می‌توان به کمک اینترنت ماهواره ای مانع فیلترینگ اینترنت شد.

جزئیات پروژه‌های اینترنت ماهواره ای

در گذشته انجام چنین پروژه‌هایی با چالش‌های متعددی روبه‌رو بود؛ زیرا به دلیل فاصله زیاد ماهواره‌ها و تعداد محدود آنها ارتباطات اینترنتی ماهواره ای با تاخیر چند دهم تا چند ثانیه‌ای مواجه می‌شد. اکثر ماهواره‌ها در فاصله 36 هزار کیلومتری از زمین و در مدار ثابت قرار می‌گرفتند که چنین فاصله زیادی همواره تاخیر چند دهم و چند ثانیه‌ای را به وجود می‌آوردند. از این رو با وجود این مشکلات ماهواره‌ها برای تمام مردم کره زمین کاربرد اینترنتی نداشته‌اند، اما شرکت شرکت اسپیس ایکس طرحی را در نظر گرفت تا ماهواره‌های خود را در مدار بسیار نزدیک به زمین و در فاصله 500 کیلومتری ثابت نگه دارد.

ماهواره‌های اسپیس ایکس طی برنامه‌ریزی‌های انجام شده به صورت شبکه‌ای در تعداد 12 هزار عدد در مدار قرار خواهند گرفت. هرچند چنین تعدادی دور از واقعیت است، اما در فاز نخست این طرح حدود 400 ماهواره زنجیره‌ای فعالیت خود را در مدار شروع خواهند کرد و اگر مشتریان از خدمات آنها راضی باشند و این طرح از لحاظ اقتصادی با مشکل مواجه نشود، در فاز دوم تعداد این ماهواره‌ها به 800 عدد افزایش پیدا می‌کند. بدون شک با افزایش ماهواره‌ها، سطح پوشش اینترنت و سرعت آن نیز با افزایش رو‌به‌رو می‌شود. گفتنی است این ماهواره‌ها به صورت زنجیره‌ای در مدار زمین با یکدیگر در ارتباط بوده و برای جلوگیری از برخورد هر یک از آنها از یک موتور کوچک بهره می‌برند تا هنگام خطر چند کیلومتر جابه‌جا شوند.

موتور تعبیه شده در این ماهواره‌ها از نوع یونی است. البته در کنار پروژه استارلینک یک رقیب جدی نیز وجود دارد؛ پروژه‌ای مشابه به نام وان وب که نخستین ماهواره‌های آن توسط موشک‌های سایوز روسی در مدار قرار گرفته‌اند. وان وب در گذشته با نام ورلد-وو شناخته می‌شد که دفتر مرکزی آن در لندن مستقر بوده و در سایر نقاط نیز دفاتری را تاسیس کرده است. پروژه وان وب قصد دارد در فاز نخست حدود 650 ماهواره را به مدار زمین پرتاب کند تا شرایط پوشش اولیه اینترنت ماهواره ای فراهم شود. سافت بانک ژاپن نیز از این پروژه حمایت خواهد کرد. گفتنی است ماهواره‌های وان وب در ارتفاع 1200 کیلومتری زمین قرار خواهند گرفت، در حالی که ماهواره‌های پروژه استارلینک به زمین نزدیک خواهند بود و می‌توان گفت این پروژه بلندپروازانه‌تر است، اما چنین فاصله‌ای خطرهایی نیز برای ماهواره‌ها به همراه دار.د هرچند که هرچه فاصله کمتر باشد، کیفیت و سرعت نیز بیشتر خواهد بود.

فیلترینگ از بین خواهد رفت

طی سال‌های گذشته چندین پروژه اینترنت ماهواره ای با شکست مواجه شده‌اند، اما این بار شرایط متفاوت خواهد بود، زیرا پروژه استارلینک از حمایت اسپیس ایکس و پروژه وان وب نیز از حمایت سافت بانک ژاپن برخوردارند که در صورت موفقیت‌آمیز بودن هر یک از این پروژه‌ها، فیلترینگ و مشکلات ارتباط‌های زمینی به کلی از بین خواهد رفت. نکته حائز اهمیت دیگر این است که اگر هر یک از این شرکت‌ها بتوانند زودتر از دیگری به موفقیت برسند، بدون شک به عنوان پرچمداران قسمت اعظم اینترنت جهان خواهند بود. به همین دلیل شرکت آمازون نیز با علم به این موضوع پروژه‌ مشابه‌ای را اجرا خواهد کرد. گفتنی است این ماهواره‌ها در کنار ارائه ارتباط رادیویی، با ارتباط‌های لیزری، شبکه بزرگی را در زمین ایجاد می‌کنند که علاوه بر افزایش کیفیت و سرعت اینترنت، نحوه نظارت بر محتوا توسط کشورها و فیلترینگ را به کلی تغییر می‌دهند و می‌توان گفت عصر ارتباطات جدیدی شکل خواهد گرفت.

اگر این شرکت‌ها از لحاظ اقتصادی با مشکل مواجه نشوند و فازهای بعدی طرح‌های خود را ادامه دهند، اپراتورهای اینترنت مستقر بر روی زمین نیز با مشکل بزرگی مواجه خواهند شد و حتی احتمال دارد به فراموشی سپرده شوند. در همین رابطه ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت اسپیس ایکس عنوان کرد:

هنگامی که 400 ماهواره در مدار زمین راه‌اندازی شود، پروژه استارلینک می‌تواند به ساکنان زمین پوشت اینترنت ماهواره ای را آغاز کند. هرچند با این تعداد ماهواره فقط یک پوشش محدود اینترنتی ارائه خواهد شد و برای پوشش اینترنت ماهواره ای سطح متوسط می‌بایست 800 ماهواره در مدار قرار بگیرند که این تعداد حتما گسترش پیدا خواهند کرد.