موج صادرات ارزان چین در راه است؟

داده‌های وام‌دهی بانک مرکزی چین، اولویت‌های دولت این کشور را نمایان می‌کند. تا پایان سپتامبر، وام‌های معوق به بخش بحران زده املاک نسبت به سال قبل ۰.۲ درصد کاهش یافت اما وام به بخش تولید، ۳۸.۲ درصد افزایش یافت.

اقتصاددانان هشدار می‌دهند که این موج سرمایه‌گذاری در جنبه‌های اصلی، با افزایش سرمایه‌گذاری قبلی متفاوت است. این روند، بعضی از شرکای تجاری اصلی چین به خصوص در اروپا را که تحقیقاتی درباره یارانه‌های خودروهای برقی چین در جریان است را نگران کرده است.

ینس اسکلوند، رئیس اتاق بازرگانی اروپا در پکن گفت: در حال حاضر، مصرف کمتری در چین وجود دارد، اما شما ظرفیت تولید مازاد عظیمی از جمله در باتری‌ها، انرژی خورشیدی و مواد شیمیایی دارید که به دنیا منتقل می‌شود. وی با اشاره به تجارت، اظهار کرد: اروپا و چین مانند دو قطار هستند که در مسیر تصادف با یکدیگر هستند.

سیاست صنعتی چین در برنامه نشست هفته جاری مجمع همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه (APEC) در سانفرانسیسکو قرار خواهد گرفت. انتظار می‌رود در این نشست، شی جین پینگ، رئیس جمهور چین با جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا دیدار کند.

در دوران ریاست جمهوری شی، چین تلاش کرده است که خود را به یک قدرت تولیدی پیشرفته برای کالاهای فناوری پیشرفته برای جهان از جمله خودروهای برقی، توربین‌های بادی، قطعات هوافضا و نیمه‌رساناهای پیشرفته تبدیل کند. منتقدان می‌گویند که این تلاش به قیمت یک نیاز برای مصرف بیشتر و صادرات کمتر تمام شده است. این تغییر ساختاری است که بسیاری از اقتصاددانان، آن را برای سطوح بالای رشد مهم می‌دانند.

رشد کلی سرمایه گذاری در تولید چین کاهش یافته است زیرا تولیدکنندگان به بازار ضعیف واکنش نشان می‌دهند. با این حال، سرمایه‌گذاری در تولید محصولات فناوری پیشرفته، از بقیه بخش‌ها پیشی گرفته است. طبق داده‌های اداره ملی آمار چین، سرمایه‌گذاری در محصولات فناوری پیشرفته، در ۹ ماهه سال ۲۰۲۳ نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۱۱.۳ درصد رشد کرد، در حالی که سرمایه‌گذاری کلی در بخش تولید در همین مدت، ۶.۳ درصد رشد کرده است.

بررسی رویترز از بیش از ۱۰۰ سند سیاستی موجود و گزارش رسانه‌های دولتی نشان داد که ده‌ها دولت استانی و شهری، میزان وام‌های دولتی را برای توسعه سبز، تولید پیشرفته و صنایع استراتژیک افزایش داده اند.

به عنوان مثال، استان گوانگدونگ وام دهی به تولید محصولات فناوری و پیشرفته را به میزان حدود ۴۵ درصد افزایش داد و در نیمه اول سال ۲۰۲۳، وام‌های معوق به بخش تولید محصولات فناوری پیشرفته در استان شرقی شاندونگ، ۶۷ درصد افزایش پیدا کرد.

دونگوان که یک شهر تولیدی واقع در جنوب چین با ۷.۵ میلیون نفر جمعیت است، تا پایان سپتامبر، مجموعا ۲۴۶ میلیارد یوان (۳۳.۷ میلیارد دلار) که تقریبا یک پنجم اقتصاد این شهر است، به شرکت‌های فناوری پیشرفته وام معوق داد.

نشانه‌ها از ظرفیت مازاد، ظاهر شده است. دوئو فو، معاون شرکت تحقیقاتی ریستاد انرژی در این باره گفت: پیش بینی‌ها نشان می‌دهد که چین به زودی قادر خواهد بود تمام تقاضای جهانی برای باتری‌های لیتیوم یونی را تامین کند. به همین ترتیب، داده‌های انجمن خودروهای سواری چین نشان می‌دهد خودروسازان چین از جمله تولیدکنندگان خودروهای برقی، ظرفیت تولید ۴۳ میلیون خودرو در سال در پایان سال ۲۰۲۲ را داشتند، در حالی که کارخانه‌های آن تنها با ۵۴.۵ درصد ظرفیت کار می‌کردند.

متاسفانه، رشد اقتصادی کند و کاهش مصرف، خرید داخلی را محدود کرده است. طبق آمار بانک جهانی، پس از چندین دهه اولویت‌ دادن به تولید، مصرف خانوارها تنها ۳۸ درصد از تولید ناخالص داخلی چین را در سال ۲۰۲۱ تشکیل داد که کمتر ۶۸ درصد برای آمریکا و ۵۵ درصد میانگین جهانی بود.

بر اساس گزارش رویترز، اما برای اقتصاد جهانی، تولید چین ممکن است به محدود کردن تورم، کمک کند.