قلعه هولاکوخان یکی از قلعه های تاریخی و قدیمی آذربایجان است که به دوره ساسانیان و همچنین سده های میانه دوران پس از اسلام تعلق دارد. این قلعه تاریخی در بلندی های روستای آق گنبد در اسکله بین اورمیه و تبریز قرار گرفته است.
بنا به روایتی هلاکو خان در این مکان دفن شده است.قلعه هولاکوخان از لحاظ استحکام و موقعیت استراتژیکی به قلعه های بابک، قهقهه و جوشون شباهت دارد.
جزیره اسلامی منطقه ای است گرد شگری که در استان آذربایجان شرقی واقع شده و فاصله آن با تبریز حدود ۷۰ کیلو متر است که از شهرستان ایلخچی می گذرد هفت روستای بزرگ و کوچک در آن موجود است که اهالی آن به زبان ترکی صحبت می کنند و بیشتر به کار کشاورزی اشتغال دارند. قلعه هلاکو نیز جزو آثار دیدنی جزیره میباشد.قلعه هلاکوخان یکی از تاریخی ترین و قدیمی ترین قلعه های آذربایجان است که در جزیره اسلامی قرار دارد. این قلعه در بلندی های روستای آق گنبد در اسکله منتهی بین اورمیه وتبریز قرار گرفته است.قلعه هولاکوخان از لحاظ استحکام و موقعیت استراتژیکی به قلعه های بابک، قهقهه و جوشون شباهت دارد. به عبارت دیگر دسترسی به آن آسان نبوده و سه طرف آن را پرتگاه های مخوف فراگرفته است. با این حال دفاع از قلعه توسط قلعه‌بانان به آسانی امکان پذیر و میسر بوده است.
در مسیر قلعه آب انبارهای زیادی وجود دارد که در دل کوه به طرز عجیبی ساخته شده اند. در اطراف آب انبارها جوی های آبی وجود دارد که این جوی ها در هنگام بارندگی، آب را به داخل این آب انبارها هدایت کرده و باعث می شود آب در فصول مختلف سال در قلعه وجود داشته باشد.دیدن قلعه هلاکوخان در فصل بهار لذتی غیر قابل توصیف دارد زیرا وجود گل های لاله در طول مسیر صعود به قلعه زیبایی آن را دو چندان می کند.قلعه هولاکوخان در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۲۵۹۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
لازم به ذکر است که جزیره اسلامی تنها جزیره مسکونی و آباد دریاچه ارومیه بوده و در تابستان به صورت شبه جزیره در می آید. روستائیان این جزیره از راه خشکی به تبریز، آذرشهر، گوگان و شبستر رفت و آمد می کنند.
در حال حاضر یک رشته جاده خاکی فرعی از جاده آسفالته تبریز-آذرشهر از کنار ایستگاه دام پروری خاصبان به سوی جزیره کشیده شده است. طول جزیره ۲۴ و عرض آن ۱۵ کیلومتر است.
مسیر دسترسی
موقعیت دقیق قلعه هولاکوخان، شهرستان اسکو، بخش ایلخچی، دهستان جزیره، ۲ کیلومتری جنوب روستای آق گنبد است. برای دسترسی به این قلعه باید از ایلخچی به طرف سرای سمت چپ پیچیده و به روستای آق گنبد رفت. سپس در ابتدای روستا سمت راست یک راه خاکی وجود دارد که بعد از پیمودن چند دقیق در طول مسیر یک تابلو در سمت راست جاده خواهید دید که صعود به قلعه را نشان می دهد.
دسترسی به قلعه از جاده داخل روستا نیز میسر است اما باید به یاد داشته باشید که این مسیر ماشین رو نیست.
