اوریگامی چیست؟ آموزش تصویری ساخت انواع اریگامی برای کودکان و بزرگسالان

چقدر با اوریگامی آشنا هستید؟ اوریگامی هنر ساخت شکل‌ها و کاردستی‌های متنوع با کاغذ است. البته در این کارِ دستی، هیچ چسب و قیچی و کاغذی در کار نیست. جالب شد، نه؟ با تاکردن کاغذها می‌توانید شکل‌های دوبعدی و سه‌بعدی بسازید. واژه اوریگامی از ترکیب دو کلمه ژاپنی گرفته شده است: ارو (oru) به‌معنای تاکردن و کامی (kami) به‌معنای کاغذ. در این مقاله، درباره اوریگامی و نمونه‌های مختلف آن در سطح ساده و سخت برای کودکان و بزرگ‌سالان می‌خوانید.

حتما بخوانید:آشنایی با فرهنگ ژاپن؛ ۱۲ کاری که هرگز نباید در کشور ژاپن انجام بدهید۷ اصل برای هنرمندانه زیستن6 فایده‌ی شگفت‌انگیز بافتنی بافتن

اوریگامی چیست؟

برش‌دادن کاغذ برای رسیدن به نتیجه نهایی در اورگامی در اوایل کار رایج بود؛ اما در نسخه‌های تازه این هنر فقط با تاکردن کاغذ است که نتایج نهایی شکل می‌گیرند. تنوع زیادی در این کار وجود دارد. برخی فقط با تاکردن کاغذهای مربعی به شکل‌های گوناگون می‌رسند، برخی از برش با قیچی و شکل‌های مختلف کاغذ (مستطیلی، مربعی و…) استفاده می‌کنند.

این هنر به دو دسته تقسیم می‌شود: اوریگامی ساده و اوریگامی سخت. اوریگامی‌های ساده را می‌توان در چند دقیقه یا حتی ثانیه انجام داد. منتها بعضی موارد هم آن‌چنان پیچیده‌اند که باید چندین و چند ساعت برای ساختشان زمان بگذارید. برای اینکه بتوانید اوریگامی‌هایی سخت یا آسان درست کنید، بهتر است که از الگوها و فلش‌ها و نمودارهای توصیفی برای این کار بهره ببرید. اینها یادتان می‌دهند کار را از کجا شروع کنید، چطور پیش ببرید و نتیجه بگیرید.

سبک‌های مختلف اوریگامی چیست؟

این هنر هم مانند هنرهای دیگر دارای سبک‌های گوناگون است. دسته‌بندی‌های زیر را ببینید:

کاربردی: برخی از اوریگامی‌ها برای استفاده واقعی درست می‌شوند و کاربردهای مهمی دارند (مثلا پاکت نامه، جعبه‌ها و ظرف‌ها)؛ واقع‌گرایانه: چند یا چندین مرحله تاکردن کاغذ و کارکردن روی آن برای رسیدن به احجام و اشکال واقعی (مثلا ساخت حیوانات یا قایق با کاغذ)؛ ترکیبی: این مدل از اوریگامی نیز مانند مدل چندبخشی است، با این تفاوت که نتیجه نهایی از اتصال چندین حجم غیرمشابه درست می‌شود؛ مچاله‌کردن: یکی دیگر از حالت‌های اوریگامی مچاله‌کردن کاغذ قبل از تازدن‌هاست. این سبک حالتی طبیعی به احجام و اشکال نهایی می‌دهد؛ طبیعی خالص: این سبک نام عجیبی دارد، اما جالب است. در این مدل، فقط با کاغذهای مربعی و تاکردن به‌شکل دره و کوه به اشکال و احجام نهایی می‌رسید؛ چندبخشی: برخی از انواع اوریگامی از درست‌کردن چندین و چند حجم هندسی شبیه‌به‌هم به وجود می‌آیند. در نهایت، این اشکال و احجام به هم متصل می‌شوند و یک واحد کلی می‌سازند؛ مینیمالیستی: درست‌کردن کاردستی‌هایی که با چند حرکت ساده و مختصر و با ارائه نشانه‌هایی محدود اما مشخص از هرچیز، نماد و نشانه آن می‌شوند. در اینجا تأکید بر سادگی است و با حداقل تاکردن کاغذ، شکلی از چیزی درست می‌شود؛ خیس و مرطوب: در این سبک و مدل، با خیس‌کردن کاغذ کار پیش می‌رود. در واقع، کاغذها برای تاشدن با چسبی مخصوص تَر و نم‌دار می‌شوند و بعد از اینکه کار تمام می‌شود، نم از بین می‌رود و کاغذ خشک می‌شود و دوام بیشتری برای نگهداری پیدا می‌کند؛ موزاییکی: این نوع از اوریگامی با تاکردن لبه‌های کاغذ اشکال و احجام مختلفی تولید می‌کند. با تکرار الگوی خاصی از تاکردن، در نهایت شکل‌های دوبعدی یا سه‌بعدی ایجاد می‌شوند. معمولا اهالی ریاضی در درست‌کردن این سبک از اوریگامی‌ها خبره‌تر از بقیه‌اند.

با تاریخچه اوریگامی آشنا هستید؟

به‌طور دقیق نمی‌توان درباره تاریخچه این هنر صحبت کرد. ماجرا قبل از قرن ۱۵ میلادی ابعاد چندان مشخصی ندارد. برخی از مورخان معتقدند ریشه اوریگامی به ژاپنی‌ها می‌رسد؛ اما گویا ردپایی از چینی‌ها هم به میان است. حدس و گمان‌هایی درباره استفاده از این شیوه تاکردن روی اشیای دیگر مطرح است؛ برای مثال، انگار قبل از تاکردن کاغذ با این روش‌ها، اوریگامی روی پارچه و چرم پیاده‌سازی می‌شده است.

برای ساخت اوریگامی چه ابزاری لازم است؟

قبل از آنکه وارد درست‌کردن اوریگامی‌ها شوید، باید ابزارهای لازم را تهیه کنید، برنامه و نقشه کار را بدانید و بعد شروع کنید. برای ساخت اوریگامی فقط به کاغذ و گاهی قیچی نیاز دارید! بنا به سلیقه و مدلی که در نظر دارید، کاغذهای رنگی، طرح‌دار یا معمولی تهیه کنید، طرح اوریگامی موردنظرتان را آماده در اختیار داشته باشید و با دقت و حوصله به‌سراغ ساخت کاردستی بروید.

آموزش ساخت اوریگامی برای کودکان

در ادامه، ابتدا به‌سراغ موارد آسان می‌رویم و بعد سخت‌ترها را یادتان می‌دهیم.

اوریگامی ساده برای کودکان

در این بخش، از چند نمونه کاردستی ساده برایتان خواهیم گفت. با چند تکه کاغذ، به‌ خرج‌دادن تمرکز و داشتن ایده و نقشه به نتایج جالبی خواهید رسید. کودکان را با درست‌کردن این اوریگامی‌ها سرگرم و خوش‌حال کنید.

حتما بخوانید: ۱۸ نکته برای کنار آمدن با کودکان در دوران قرنطینه

۱. اوریگامی قلب

این طرح جان می‌دهد برای نامه‌نوشتن برای عزیزان. یعنی چه؟ یعنی کافی است که با کاغذ قلبی زیبا و جذاب درست کنید و بعد برای مادر، پدر یا هر کس دیگری، روی آن نامه‌ای محبت‌آمیز بنویسید. جذاب می‌شود، نه؟

مواد لازم فقط یک تکه کاغذ مربعی. مراحل کار

کاغذی مربعی آماده کنید؛ کاغذ را از روی قطر تا کنید. مثلثی ایجاد می‌شود که باید آن را هم از وسط تا کنید، یعنی از روی ارتفاع مثلث؛ از یکی از رأس‌های مربع به‌سمت داخل و تا مرکز تاخوردگی ایجادشده در کاغذ، مثلثی به‌ وجود بیاورید؛ از رأس مقابل هم به‌سمت داخل تا قاعده مثلث جداشده از رأس بالا، کاغذ را تا کنید؛ سمت راست کاغذ را تا رسیدن به تاخوردگی وسط تا کنید؛ سمت چپ کاغذ را هم تا کنید تا به خط وسط برسد؛ حالا کاغذ را بچرخانید و گوشه‌های تیز را مطابق شکل تا بزنید؛ گوشه‌های بالا و کنار را مطابق شکل تا کنید و تمام! ۲. اوریگامی گل لاله

گل لاله هم گزینه خوبی است:‌ تزیینات مختلف و قراردادن در دکوراسیون و… .

مواد لازم دو تکه کاغذ رنگی مربعی برای بخش گل و ساقه. مراحل کار

کاغذ مربعی را از روی قطر تا کنید و یک مثلث به وجود بیاورید؛ از وسط قاعده مثلث مانند شکل بالا، شروع به تازدن کنید و برای نصف دیگر قاعده هم همین کار را تکرار کنید؛ حالا کاغذ را برگردانید و مطابق شکل زیر، هر دو طرف کاغذ را به‌سمت داخل تا بزنید؛

گل لاله آماده است! از اینجا به‌بعد وارد بخش ساقه‌ها می‌شویم؛ کاغذ رنگی سبز مستطیلی را دور چیزی شبیه مداد مطابق شکل بچرخانید و با کمی چسب در انتها، حالت آن را ثابت کنید تا باز نشود.

۳. اوریگامی هواپیما

اگر کودکی در دور و اطرافتان است، دیر یا زود به سراغتان خواهد آمد و از شما درخواست ساخت هواپیمایی کاغذی خواهد کرد؛ پس بهتر است که آماده باشید.

مواد لازم یک کاغذ مستطیلی. مراحل کار

کاغذ را از وسط تا و بعد باز کنید. این تا پایه و اساس کار خواهد بود؛ بعد دو بخش بالایی کاغذ را مانند شکل زیر تا کنید؛

بعد باید کاغذ را برگردانید و مطابق شکل زیر، تازدگی‌هایی برای هر دو طرف به‌سمت مرکز کاغذ ایجاد کنید؛

بخش بالایی کاغذ را تا رسیدن به تاشدگی‌های قبلی تا بزنید؛

هواپیما را از وسط تا کنید تا کم‌کم آماده پرواز شود؛

از هر دو طرف کاغذ، بال‌های هواپیما را تا کنید و تمام!

اوریگامی ساده و سخت حیوانات برای کودکان

ساخت اوریگامی حیوانات برای کودکان بسیار جذاب است. برای سرگرم‌کردن کودکان در خانه یا مهدکودک‌ها و مدارس می‌توان این مدل‌ها را یاد گرفت و ساخت. شیوه ساخت چند مدل حیوان را در ادامه می‌بینید.

۱. اوریگامی خرگوش (ساده)

خرگوش‌های کاغذی از آن طرح‌های رایج در اوریگامی‌اند که شاید در مدرسه و مهدکودک هم شیوه ساختشان را یاد گرفته باشید. اگر هم نه، ایرادی ندارد. در چند گام ساده یادتان می‌دهیم که چطور خرگوشی بازیگوش درست کنید.

مواد لازم کاغذرنگی‌هایی مربعی در رنگ و طرح دل‌خواه. مراحل کار کاغذ مربعی را از وسط یعنی از روی قطر تا کنید؛ گوشه‌های بالای سمت راست و چپ را تا نقطه پایانی تا کنید و و تاخوردگی محکمی به ‌وجود بیاورید؛ گوشه‌های چپ و راست را تا نقطه بالایی دوباره به‌خوبی تا کنید؛ مطابق شکل چهارم باید سمت چپ شکل به‌دست‌آمده را تا کنید و در بخش بالایی‌اش حالتی شبیه مثلث ایجاد کنید.

تصاویر مراحل چهارگانه بالا را تا اینجا ببینید:

ساخت بخش گوش‌ها و بینی کاغذ را کمی به‌سمت چپ بچرخانید. بخش بالایی را به‌سمت پشت و عقب تا کنید؛ گوشه سمت راستی کاغذ را مطابق شکل زیر بچرخانید. این کار را برای قسمت پشت و جلو تکرار کنید؛ گوشه‌ها را به‌سمت چپ تا کنید و یادتان باشد لازم نیست همه گوشه‌ها شبیه هم تا شوند، چون گوش خرگوش است و اگر کمی هم نامتقارن باشد، جلوه طبیعی‌تری خواهد داشت؛ گوش‌ها در بخش بالایی کاردستی را نگه دارید و بخش‌های سمت چپ را به‌سمت بیرون باز کنید. بینی خرگوش باید به‌سمت پایین برود. ضمن اینکه دو بخش‌های کناری سمت چپ باید به‌سمت بالای گوش کشیده شوند. این کار باید برای بخش جلو و پشت خرگوش انجام شود.

برای درک بهتر ساخت بخش گوش‌ها و بینی خرگوش اوریگامی به تصاویر زیر دقت کنید:

بخش پایانی کار دو گوش حیوان را تا بزنید. تای سمت چپ را به‌شکل کوه درآورید و تای بخش چندوجهی را هم به‌شکل دره یعنی کوهی با ارتفاع کمتر درآورید؛ برای بخش بینی، نوک کاغذ را به‌شکل مثلثی و مطابق شکل زیر تا کنید. کار تمام است، اما می‌توانید گوش‌ها را هم کمی به‌سمت عقب تا کنید.

۲. اوریگامی ماهی (ساده)

این کاردستی اوریگامی بسیار ساده است. خیلی ساده و راحت می‌توانید این طرح را به کودکان آموزش بدهید و ماهی‌های بامزه و زیبایی بسازد.

مواد لازم تکه کاغذ مربعی در هر رنگی که دوست دارید. مراحل کار کاغد مربعی را آماده کنید؛ کاغذ را از روی قطر تا کنید و مثلث به ‌وجود بیاورید؛ حالا مثلث‌ را از روی ارتفاع تا کنید؛ کاغذ را باز کنید و مربع را از وسط یکی از اضلاع تا کنید؛

حالا مطابق شکل زیر، سعی کنید که از نقطه زردرنگ، کاغذ را مثل شکل حالت بدهید و تا کنید؛ گوشه پایینی سمت راست یک طرف از مثلث‌های ایجادشده را بگیرید و به‌سمت مرکز تا کنید؛ حالا صاحب ماهی کاغذی زیبا و ساده شده‌اید!