یخدان راور

یخدان راور ، یکی از آثار تاریخی شهرستان راور می باشد که مربوط به اواخر دوران قاجار می باشد. این بنای تاریخی در تاریخ ۲۸ دی ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۹۴۴ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این یخدان گودال بسیاربزرگ سرپوشیده در زمین است که در فصل زمستان در آن یخ انبار کرده و برای تابستان نگه می داشتند. در واقع یخدان در گذشته محل نگهداری و جمع آوری یخ برای فصل تابستان بوده و در مناطق گرمسیر از اهمیت بسیار برخوردار بوده اند.

یخدان راور از جاذبه های تاریخی با ارزش دوره قاجار در راور کرمان است. یخدان ها با استفاده از مصالحی همچون سنگ، خشت، کاهگل و آجر در ساخته میشدند. همچنین یک دکه برای فروش یخ و نگهبانی در کنار یخدان وجود داشت. تعیین تاریخ دقیق ساخت این یخدان بدلیل فقدان هر گونه کتیبه یا سند تاریخی ممکن نیست اما بنا به گفته‌ های متولی قدمت بنا متعلق به اواخر دوران قاجار (دوره احمد شاه) و اوایل پهلوی است.

بخش های مختلف یخدان

هر یخدان از سه قسمت چاله یخ، گنبد و دیوار سایه انداز تشکیل شده است. در یخدان راور بر فراز چاله یخ، گنبد ۲ پوش عظیمی به ارتفاع ۹/۵ متر ساخته شده است. پوشش خارجی گنبد که به صورت پلکانی اجرا شده متشکل از ۱۰ ردیف پلکان در اندازه‌ های متفاوت است. وجود پلکان در سطوح خارجی گنبد تنها دسترسی به بخشهای بالای گنبد در مواقع ضروری را امکان پذیر می سازد.

با اقدامات بهسازی شهرداری راور از تخریب بیشتر این بنا جلوگیری شده و با ایجاد آب نماها و فضای سبز مناسب این بنا به مکانی جهت استفاده شهروندان در اوقات فراغت تبدیل شده است. گفتنی است یخدانها همانگونه که از نام آنها بر می ‌آید به منظور ذخیره یخ در زمستان و استفاده از آن در ماههای گرم سال در مناطق گرم و خشک مورد استفاده قرار می گرفته است.

چاله های یخ

چاله ‌های یخ این یخدانها معمولا عمقی بین ۴ تا ۶ متر داشته است. این یخدان دارای دیواری به طول ۶۰ متر و بلندای ۶/۵ متر است. دیوار یخدان از تابش آفتاب بر روی آبهای یخ زده جلوگیری می کرد. حوضچه های آب در شبهای زمستان آبگیری شده و یخ می‌ بستند. پس از آن، یخها را تکه تکه کرده و به درون چاله یخدان می ریختند.

چاله یخ یخدان راور نیز مانند سایر یخدانها با گذر زمان کارکرد گذشته خود را از دست داده، پر شده است. در حال حاضر با تغییر کاربری کف یخدان سنگ فرش شده است.

نحوه دسترسی

آدرس: راور، انتهای خیابان امام خمینی (ره)، جنب پمپ بنزین (ورودی راور از سمت مشهد)