توصیههای متخصص زنان برای پیشگیری از سرطان پستان
یک متخصص زنان، زایمان و نازایی، توصیههایی را به خانمها برای شناسایی به موقع و پیشگیری از سرطان پستان، به عنوان دومین سرطان شایع در زنان، ارائه کرد.
دکتر شهلا دانایی در این خصوص گفت: سرطان پستان معمولا در سنین بالای ۵۰ سالگی ایجاد میشود، اما در شرایط کنونی میبینیم که میتواند در سنین پایینتر نیز خودش را نشان دهد، از این رو به منظور شناسایی هر چه سریعتر این بیماری باید میزان آگاهی را بالا ببریم.
وی اضافه کرد: سرطان سینه در صورت شناسایی در مراحل اولیه دارای درمان قطعی بوده و میتوان از عوارض شدید بیماری و مرگ بیمار، پیشگیری کرد، اما در صورت شناسایی بیماری در مراحل پیشرفته ممکن است پاسخ به درمان، چندان خوب نباشد و بیمار دچار آسیب شود.
وی، انجام غربالگری در زنان بالای ۴۰ سال را از راههای پیشگیری از ابتلا به سرطان سینه عنوان کرد و گفت: self examination یا خودآزمایی، قدم اول غربالگری بوده و در این مرحله به زنان توصیه میشود از سنین پایین (۲۵ و ۳۰ سالگی) ماهی یک بار، خودآزمایی را انجام دهند؛ سینهها باید از نظر تغییر در شکل ظاهر پستان و عدم قرینگی که در ابتدا نبوده و بعدا ایجاد شده است، بررسی شوند، عدم قرینگی در بسیاری از زنان به طور مادرزادی وجود دارد و اگر از ابتدا وجود داشته است، نگران کننده نیست.
وی، بزرگ شدن پستان، تغییر در شکل ظاهری و تغییر رنگ پوست، و تو کشیدگی و پوست پرتقالی شدن پستان را از جمله مواردی عنوان کرد که باید در خود آزمایی مورد توجه قرار گیرد و افزود: ترشحات غیر طبیعی از نوک سینه که میتواند خون یا غیر خونی باشند، درد دورهای یا مداوم پستان، تغییرات تودهی پستان شامل تغییر در اندازه سفتی یا نرمی و ترکیب بافتی، تغییرات پوستی شامل خارش مزمن، زخم مزمن نوک پستان و برگشتن تمام نوک پستان به داخل هم از علایمی هستند که باید در صورت مشاهدهی آن به پزشک مراجعه شود.
این متخصص زنان، زایمان و نازایی خاطرنشان کرد: در معاینهها، پستان را از قسمت نوک سینه به چهار قسمت رو به بالا، رو به پایین، به طرف داخل بدن و به طرف قسمت بیرونی بدن، تقسیم کرده و به پاسخ و بررسی نکات مورد تایید میپردازیم، بهترین زمان برای انجام این کار پایان دورهی قاعدگی، است؛ حین انجام معاینه پس از تقسیم سینه به چهار قسمت، در صورت برخورد به توده در پستان و زیر بغلها، اگر این توده از یک سانتیمتر بزرگتر باشد و همچنین در صورت مشاهده علایم ذکر شده، نیاز به مراجعه به پزشک متخصص جهت بررسی بیشتر است.
وی با اشاره به روند غربالگری زنان از نظر ابتلا به سرطان پستان توسط پزشکان، بیان کرد: این غربالگری در مورد زنانی که سابقه ابتلا به سرطان پستان در خانوادهشان وجود نداشته از ۴۰ سالگی به بعد و در مورد افرادی که سابقهی ابتلا در خانواده و بستگانشان وجود داشته است، پنج سال زودتر انجام میشود، به این معنی که اگر مادر یا دیگر اعضای خانواده فرد در سن ۴۰ سالگی به این سرطان مبتلا شدهاند، این فرد در ۳۵ سالگی مورد غربالگری قرار میگیرد.
وی با معرفی گروههای پرخطر ابتلا به سرطان پستان، اظهار کرد: ابتلای یکی از منسوبین درجه یک فرد به سرطان پستان قبل از ۵۰ سالگی، ابتلای دو نفر یا بیشتر از بستگان به یکی از سرطانهای پستان، تخمدان، پروستات و پانکراس، ابتلای فرد مذکر مبتلا به سرطان پستان در منسوبین درجه یک، سابقه رادیوتراپی قفسه سینه قبل از ۳۰ سالگی و سابقه فردی ابتلا به سرطان پستان و تخمدان از جمله عللی هستند که فرد را جزو گروههای پرخطر قرار میدهند.
دانایی، سرطان پستان را پس از سرطان رحم، دومین سرطان شایع در میان زنان عنوان کرد و افزود: آموزش به زنان و انجام غربالگری به دلیل شیوع بالای این بیماری باید جدی گرفته شود.
وی با اشاره به برخی تصورات غلط در خصوص انجام عمل جراحی به دنبال ابتلا به سرطان سینه، اظهار کرد: برخی تصور میکنند که انجام عمل جراحی بر روی توده موجب گسترش و شیوع بیشتر بیماری میشود در حالی که این تصور غلط بوده و با مداخله به موقع میتوان، نتیجهی بهتری گرفت، در غیر این صورت توده میتواند پیشرفت کرده و در سایر قسمتها نیز انتشار پیدا کند و در نتیجه احتمال موفقیت درمان، کمتر میشود.
وی به روشهای درمانی و تشخیصی سرطان سینه اشاره کرد و گفت: در صورت تشخیص وجود توده در خانمی پس از انجام سونوگرافی و ماموگرافی در ابتدا با سوزنی از توده، نمونه برداری شده و سپس وسعت جراحی بعد از بررسیهای پاتولوژی (آسیب شناسی) مشخص میشود، اگر توده خوش خیم باشد، تنها قسمتی از توده برداشته میشود.
این متخصص زنان، زایمان و نازایی افزود: فیبرو آدنوم یا فیبرومهای ریز داخل پستان از جمله تودههای خوش خیمی هستند که در دختران و زنان جوان دیده میشود و کشیدگی گهگاهی پستان به ویژه در نزدیکی ایام قاعدگی از علایم آن به شمار میآید، این تودهها در برخی موارد نیازی به عمل جراحی ندارند و در این صورت هر شش ماه یک بار کنترل میشوند.
وی گفت: بر اساس میزان آسیب سازی سلول سرطانی، اندازهی توده و نتیجهی پاتولوژی، تصمیم گرفته میشود که قسمتی از توده یا در برخی موارد که تودهها شبهبدخیم و بدخیم هستند، پستان با عمل جراحی برداشته شود تا احتمال آسیب زایی و عود سرطان پستان از بین برود.
وی با ارایهی نکاتی در مورد پیشگیری از ابتلا به سرطان پستان، بیان کرد: استفاده هر چه بیشتر از غذاهای طبیعی و دوری از امواجی مانند امواج اشعه ایکس و دوری از مواد اکسیدان، مواد صنعتی و رنگهای شیمیایی، دوری از استرسها و پرهیز از مصرف فستفودها که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش میدهد از جملهی این راهها به شمار میآیند.
دانایی در خاتمه، با مروری بر علل زمینهساز سرطان پستان، اظهار کرد: جنسیت، سن بالای 50 سال، شروع قاعدگی قبل از 12 سالگی، نداشتن زایمان یا اولین حاملگی بعد از 30 سالگی، یائسگی دیررس (بالای 55 سالگی)، مصرف الکل، افزایش وزن پس از یائسگی، چاقی، فعالیت شغلی در شیفت شب و کم تحرکی از عوامل خطرساز سرطان پستان است.