داروهای تجویزی برای کاهش وزن

داروهای تجویزی کاهش وزن تنها برای افرادی هستند که با چاقی درگیرند. بیشتر این داروها برای کسانی طراحی شده‌اند که ۲۰ درصد یا بالاتر، بیشتر از وزن ایده‌آل و متناسب با قد و تیپ بدنی‌شان دارند. همچنین این داروها مناسب افرادی هستند که شاخص توده بدنی بالایی دارند.

داروهای تجویزی کاهش وزن می‌توانند به کاهش وزن افراد چاق کمک کنند. این داروها معمولاً وقتی که رژیم غذایی و ورزش به‌تنهایی جواب نمی‌دهد توسط پزشک تجویز می‌شوند. هر یک از این داروها عملکردهای متفاوتی دارند. افرادی که این داروها را استفاده می‌کنند ممکن است چندان احساس گرسنگی نکنند. یا ممکن است بعد از خوردن مقدار کمی غذا احساس سیری کنند. نوع دیگری از داروهای کاهش وزن، جذب چربی توسط بدن را سخت می‌کنند. داروهای تجویزی کاهش وزن اگر همراه با یک رژیم غذایی کم‌کالری و ورزش و فعالیت بدنی منظم باشند می‌توانند مؤثر واقع شوند.

چه کسانی از داروهای تجویزی کاهش وزن استفاده می‌کنند؟

داروهای تجویزی کاهش وزن تنها برای افرادی هستند که با چاقی درگیرند. بیشتر این داروها برای کسانی طراحی شده‌اند که ۲۰ درصد یا بالاتر، بیشتر از وزن ایده‌آل و متناسب با قد و تیپ بدنی‌شان دارند. همچنین این داروها مناسب افرادی هستند که شاخص توده بدنی بالایی دارند. شاخص توده بدنی (BMI) معیاری از وزن شما نسبت به قدتان است. درصورتی‌که شرایط زیر را داشته باشید، ممکن است پزشک برای درمان چاقی‌تان دارو تجویز کند:
. شاخص توده بدنی ۳۰ یا بالاتر
. شاخص توده بدنی ۲۷ یا بالاتر و داشتن بیماری یا عارضه‌ای که ممکن است مرتبط با وزنتان باشد (مثلاً دیابت یا فشارخون بالا)
پزشک می‌تواند به شما بگوید داروی تجویزی کاهش وزن برای شما مفید خواهد بود یا نه.

راهی به سمت افزایش سلامتی

داروهای تجویزی کاهش وزن به‌طورکلی از دو راه اثر می‌کنند. بیشتر این داروها جوری بر بدن اثر می‌گذارند که کمتر گرسنه شوید یا زودتر سیر شوید. یکی از داروهای تجویزی کاهش وزن که مجوز سازمان غذا و دارو را گرفته است بر سیستم گوارش اثر می‌گذارد. این دارو، میزان جذب چربی توسط بدن را محدود می‌کند. برخی از داروها فقط برای مصرف کوتاه‌مدت تجویز می‌شوند که معمولاً نباید بیشتر از ۱۲ هفته باشد؛ اما داروهای دیگر می‌توانند مصرف طولانی‌مدت داشته باشند.
داروهایی که از آنها نام می‌بریم در حال حاضر توسط سازمان غذا و دارو برای کاهش وزن تأیید شده‌اند.
اورلیستات
. نام برند: Xenical
. نحوه عملکرد: مقدار جذب چربی در بدن را کاهش می‌دهد
. عوارض جانبی: اسهال، نفخ، اجابت مزاج کنترل نشده، نشت مدفوع چرب
. هشدارها: می‌تواند میزان جذب برخی از ویتامین‌ها را در بدن کاهش دهد. شما باید هر روز مولتی‌ویتامین بخورید

داروهای زیر باعث می‌شوند کمتر احساس گرسنگی کنید یا زودتر سیر شوید. این داروها دارای عوارض جانبی مشابهی‌اند مثل یبوست، سرگیجه، خشکی دهان، اسهال و تهوع.

نالترکسون - بوپروپیون
. نام برند: Contrave
. نحوه عملکرد: گرسنگی‌تان را کمتر می‌کند یا باعث می‌شود زودتر سیر شوید
. عوارض جانبی: سردرد، افزایش فشارخون و ضربان قلب، بی‌خوابی، آسیب کبدی و استفراغ
. هشدارها: اگر فشارخون بالای کنترل نشده دارید، دچار صرع هستید یا سابقه آنورکسیا یا بولیمیا دارید از این دارو استفاده نکنید. اگر وابسته به مسکن‌های مخدر هستید یا در حال ترک مواد و الکل از این دارو استفاده نکنید. اگر در حال حاضر بوپروپیون مصرف می‌کنید (با نام های تجاری Wellbutrin، Zyban) باز هم نباید از این دارو استفاده کنید. این دارو می‌تواند احتمال افکار خودکشی یا اقدام به خودکشی را افزایش دهد.

فنترمین - توپیرامات
. نام برند: Qysmia
. نحوه عملکرد: اشتها را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود زودتر سیر شوید
. عوارض جانبی: تغییراتی در چشایی، گزگز دست‌ها و پاها، مشکل در خوابیدن
. هشدارها: اگر سابقه حمله قلبی، سکته مغزی، آریتمی قلب، بیماری کلیوی یا اختلالات خلقی دارید به پزشک بگویید. اگر پرکاری تیروئید یا آب‌سیاه دارید از این دارو استفاده نکنید. این دارو می‌تواند باعث نقص‌های مادرزادی شود. اگر باردار هستید یا تصمیم به باردارشدن دارید یا به کودکتان شیر می‌دهید از این دارو استفاده نکنید.

لیراگلوتاید
. نام برند: Saxenda
. نحوه عملکرد: اشتها را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود زودتر سیر شوید
. عوارض جانبی: شکم‌درد، سردرد و افزایش نبض
. هشدارها: فقط به‌صورت تزریقی وجود دارد. می‌تواند احتمال التهاب پانکراس را افزایش بدهد

سماگلوتاید
. نام برند: Wegovy and Ozempic
. نحوه عملکرد: اشتهایتان را تنظیم می‌کند تا کمتر احساس گرسنگی کنید
. عوارض جانبی: تهوع، اسهال، بدهضمی و سردرد
. هشدارها: این دارو تزریقی است و استفاده از آن می‌تواند ریسک تومورهای تیروئید را افزایش دهد

داروهای دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند تمایل شما به خوردن را کاهش دهند:
. فنترمین (Phentermine)
. بنزفتامین (Benzphetamine)
. دی اتیل پروپیون (Diethylpropion)
. فن‌دی‌مترازین (Phendimetrazine)
سازمان غذا و دارو فقط مصرف کوتاه‌مدت این داروها را تأیید کرده است (تا ۱۲ هفته). این داروها ممکن است موقتاً منجر به کاهش وزن شوند و عوارض جانبی نیز دارند، مثل:
. مشکل در خوابیدن
. احساس اضطراب و بی‌قراری
. سردرد
. افزایش فشارخون و نبض
اگر فشارخون بالا و کنترل نشده دارید، بیماری قلبی یا پرکاری تیروئید و یا آب‌سیاه دارید نباید از این داروها استفاده نمایید. همچنین اگر دچار اضطراب یا اختلالات خلقی هستید پیش از استفاده از این داروها به پزشکتان بگویید.

در مواردی نادر، بعضی از داروهای کاهش وزن می‌توانند آسیب جدی به کبد وارد کنند. در صورت مشاهده علائم زیر فوراً با پزشکتان تماس بگیرید:
. خارش پوست
. زردی چشم‌ها یا پوست
. ادرار قهوه‌ای یا تیره‌رنگ
. رنگ‌پریدگی پوست
. کاهش اشتها
. شکم‌درد
بعضی از مکمل‌های کاهش وزن که حاوی افدرا، افدرین یا کافئین هستند بدون تجویز هم به فروش می‌رسند. مشخص نیست که آیا این داروها بی‌ضرر هستند یا نه. اما گزارش‌هایی در مورد مصرف این داروها و حمله قلبی، تشنج، سکته مغزی و مرگ وجود دارد؛ بنابراین بهتر است اگر در حال مصرف مکمل کاهش وزن تجویزی هستید، یا قصد دارید مصرف کنید، این مسئله را با پزشک در میان بگذارید.

چه چیزهایی را باید مدنظر داشته باشید؟

. چگونه می‌توانم از برگشت وزن بعد از توقف مصرف دارو جلوگیری کنم؟
هیچ درمان ساده‌ای برای چاقی و اضافه‌وزن وجود ندارد. داروهای تجویزی کاهش وزن می‌توانند کمکتان کنند تا یک شروع خوب داشته باشید، اما ممکن است با توقف مصرف این داروها، وزنی که کم شده بود برگردد. برای اینکه چنین اتفاقی نیفتد باید همیشه یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید و به طور منظم ورزش و فعالیت کنید. شما باید حتی بعد از توقف مصرف دارو نیز به عادت‌های سالم خود ادامه بدهید. یادتان باشد کاهش وزن و حفظ آن یک روند و تلاش مادام‌العمر است.

. چگونه می‌توانم بدون مصرف دارو، وزن کم کنم؟
اگر فکر می‌کنید داروی کاهش وزن مناسب شما نیست، باز هم راه‌هایی برای رسیدن به هدفتان وجود دارد. خیلی مهم است که عادات سالم داشته باشید؛ اما انتظار نداشته باشید یک‌شبه همه چیز عوض شود. می‌توانید این طور شروع کنید و فقط روی همین هدف تمرکز کنید، مثلاً با خود قرار بگذارید که موقع تماشای تلویزیون غذا نخورید و تمرکز و توجهتان فقط به غذاخوردن باشد و آهسته غذا بخورید و هر لقمه را خوب بجوید.
سپس روی آنچه می‌خورید و اینکه چقدر می‌خورید تمرکز کنید. پزشک می‌تواند به شما کمک کند یک رژیم غذایی کم‌کالری یا کم کربوهیدرات انتخاب کنید که به کاهش وزن شما کمک می‌کند. پزشک می‌تواند برای سالم خوری چه در وعده‌ها و چه در میان‌وعده‌ها نکاتی را به شما توصیه کند.
همچنین لازم است فعالیت بدنی داشته باشید. فرقی نمی‌کند هدفتان چیست؛ شما باید حداقل پنج بار در هفته و هر بار ۳۰ دقیقه ورزش کنید تا سالم بمانید. ورزش منظم کمک می‌کند سریع‌تر کالری بسوزانید، حتی وقتی که ساکت نشسته‌اید. ورزش‌کردن به چربی‌سوزی و عضله‌سازی کمک زیادی می‌کند.
ورزش هوازی، ضربان قلبتان را بالا می‌برد و کمک می‌کند کالری بسوزانید. شنا، پیاده‌روی تند، تپه‌نوردی و دوچرخه‌سواری نمونه‌های خوبی از ورزش هوازی‌اند. ورزش‌های بی‌هوازی مثل تمرین با وزنه نیز خوب‌اند زیرا توده عضلانی را افزایش می‌دهند و عضله هم سریع‌تر از چربی کالری می‌سوزاند.

چه سؤال‌هایی باید از پزشکتان بپرسید؟

. BMI من چقدر است؟
. آیا من واجد شرایط مصرف داروهای کاهش وزن هستم؟
. چه دارویی مناسب من است؟
. عوارض جانبی این دارو چیست؟
. آیا مزایای مصرف این دارو ارزش عوارض جانبی و خطرات احتمالی آن را دارد؟
. چه مدت زمانی باید دارو مصرف کنم؟
. اگر مصرف دارو را قطع کنم، آیا وزنم دوباره برمی‌گردد؟
. برای پیشگیری از برگشت وزن چه می‌توانم بکنم؟