سقط جنین در زنان، کی مجاز هستیم؟ (۲)

سقط جنین که با پایان بارداری همراه است، کلمه ترسناکی است چه خودخواسته باشد، چه ناخواسته.

سقط جنین عمد از جمله موضوع هایی است که در مورد اخلاقی بودن یا نبودن آن در جهان بحث های زیادی در جریان است. سقط القایی در برخی از کشورها قانونی است و خانم هایی که ناخواسته باردار می شوند اجازه انجام سقط را دارند اما در برخی دیگر از کشورها مثل کشور ما غیرقانونی است و مجوز آن تنها در موارد پزشکی صادر می شود. در مطلب پیش درباره سقط جنین، علل و علائم آن صحبت شد، در ادامه درباره این که از هفته چندم بارداری سقط قتل محسوب می شود، توضیحاتی آمده است:
اگر بارداری داخل رحم باشد، تهدید به سقط است و نمی توان اقدام خاصی انجام داد. خیلی از اوقات متخصصان به بیمار استراحت کامل را توصیه می کنند که کار اشتباهی است، بیمار تنها نباید فعالیت شدید و نزدیکی داشته باشد. به نظر من، سرنوشت بارداری را نباید تعیین کرد. آنچه سرنوشت بارداری را تعیین می کند سلامت جنین است.

سقط جنین خود به خود معمولا عارضه ای دنبال ندارد، اما از آنجا که سقط در مراکز غیرقانونی و غیر استریل، با عوارض بسیاری همراه است که خطرناک ترین و رایج ترین آن عفونت است.

اگر جنین از لحاظ کروموزومی اشکالی دارد، بهتر است اجازه دهیم طبیعت کار خود را به درستی انجام دهد. اگر محتوی بارداری سالم باشد بدون هیچ نوع درمانی به رشد خود ادامه خواهدداد. داروی خاصی هم برای جلوگیری از سقط نباید مصرف کرد.
استفاده از شیاف پروژسترون در موارد تهدید به سقط، جز در مواردی که جسم زرد نارسا باشد، فایده ای ندارد. وقتی سقط به مرحله اجتناب ناپذیر رسید، نمی توان کاری کرد و تنها باید مراحل را تسریع کرد. در مرحله سقط ناقص اگر خونریزی شدید باشد باید خانم را به اتاق عمل فرستاد تا به بارداری خاتمه داده شود و بقایای جنین، کامل خارج شود اما اگر خونریزی کم باشد، ممکن است پزشک تشخیص دهد که باید کمی صبر کرد تا محتوی بارداری به تدریج خودش دفع شود.
در سقط کامل نیز به اقدام خاصی نیاز نیست. گاهی جنین در رحم از بین می رود اما محصول بارداری دفع نمی شود. در این شرایط گاهی متخصص صبر می کند تا جنین خودش دفع شود و گاهی از دارودرمانی و جراحی استفاده می کند. تخم کور نیز به شرایطی گفته می شود که کیسه بارداری تشکیل شده اما جنین به وجود نیامده است. در این شرایط نیز مراحل مثل مراحل بالاست.

سقط جنین پس از ۱۸ هفتگی، قتل عمد محسوب می شود
سقط جنین قبل از ۱۸ هفتگی به دنبال مشورت در شورای پزشکی و با دریافت مجوز از پزشکی قانونی بدون اشکال است و شرعا ایرادی ندارد. برای اینکه در مورد سقط جنین، شورای اورژانسی تشکیل شود یا باید به دنبال بارداری جان مادر در خطر باشد یا تولد فرزند عسر و حرجی برای والدین داشته باشد.
مادری که دچار نوعی بیماری قلبی است که با بارداری تداخل دارد یا مبتلا به سرطان پستانی است که با بارداری پیشرفته می شود یا ناراحتی های خونی انعقادی پیشرفته دارد، می تواند با مشاوره پزشک و گرفتن مجوز از پزشک قانونی جنین خود را تا قبل از ۱۸ هفتگی سقط کند.
همچنین مشکلاتی از قبیل مشکلات کروموزومی که معمولا سه‌تایی شدن کروموزوم‌های ۱۳-۱۸- ۲۱ از اساسی‌ترین و شایع‌ترین مشکلات است. یکسری دیگر از مشکلات ممکن است غیر کروموزومی باشد از قبیل تشکیل نشدن سر جنین، تشکیل نشدن کلیه‌ها، بیرون بودن تمام روده‌ها از جداره شکم، کاهش رشد بسیار زیاد جنین و ناهنجاری‌های بسیار شدید تمام دستگاه‌ها مثل تشکیل نشدن اندام‌ها یا ریه‌ها و مشکلاتی که منجر به مرگ جنین یا عدم توانایی در رشد و تکامل نرمال جنین بعد از تولد و غیر قابل درمان باشد و با زندگی طبیعی او مغایرت داشته باشد) در این موارد معمولا تا هفته هجدهم بارداری اجازه قانونی برای ختم بارداری صادر شده است.

برای انجام سقط جنین چه مراحلی باید طی شود ؟
ابتدا باید ناهنجاری به صورت تخصصی تشخیص داده شود بعد از تشخیص شخص به پزشکی قانونی ارجاع داده می‌شود. در آنجا پزشک قانونی نظریه پزشک متخصص را با ۲ یا ۳ متخصص حاضر در پزشکی قانونی مورد مشورت قرار می‌دهد و تاییدیه آنها را می‌خواهد که اگر آنها هم این نظریه را تایید کنند دوباره نظریه به پزشکی قانونی برمی‌گردد و یک نامه قانونی از طرف آنها نوشته می‌شود و شخص مجدد به پزشک معالج همراه با نامه‌ای با این مضمون که این خانم به دلیل مشخص ذکر شده تا تاریخ زیر ۱۸ هفته بارداری اجازه سقط جنین را دارند، ارجاع داده می‌شود. با وجود آن نامه بیمار در بیمارستان بستری می‌شود و به صورت قانونی این عمل روی او انجام می‌گیرد که همین امر باعث جلوگیری از بیماری‌های زیادی در آینده می‌شود.

تست‌های‌ غربالگری را جدی بگیرید
اساسی‌ترین دلیل سقط‌های قانونی به خاطر انجام تست غربالگری در اوایل بارداری یعنی سه ماهه اول (۱۱هفته تا ۱۳ هفته و ۶ روز) و غربالگری ۳ ماهه دوم (۱۵ هفته و ۵ روز تا هفته ۲۱ و ۲۳) است که معمولا تلاش متخصصان بر این است که این تست‌ها در هفته‌های کمتر انجام شود تا اگر با مشکلی مواجه شدند بیمار آزمایشی را به نام آمینوسنتز انجام دهد به این صورت که سوزنی به داخل مایع آب دور جنین زده می‌شود و جهت کشت و شمارش کروموزوم‌ها فرستاده می‌شود و اگر اشکالی در تعداد یا شکل آنها وجود داشته باشد و از نظر متخصصان ژنتیک خطر جنین را تهدید کند و جنین دچار ناهنجاری‌های عظیم جسمی باشد در این شرایط معمولا با افزایش یا کاهش یا کنده شدن قسمتی از کروموزوم‌ها مواجه می‌شویم که در این موارد هم پزشکی قانونی دستور سقط قانونی را صادر خواهد کرد. می‌توان گفت اولین دلیل سقط جنین قانونی تست‌های غربالگری است.
بعد از سقط قانونی به دلیل ناهنجاری جنینی یا مادرزادی، بهتر است مادر به یک متخصص ژنتیک مراجعه کند تا علت آن ناهنجاری پیدا شود و با برطرف کردن آن برای بارداری‌های بعدی با آن مشکل مواجه نشود و با تشخیص‌های قبل از بارداری از بروز مجدد این مشکل جلوگیری شود.

کورتاژ چیست؟
در مواقعی که سقط به وسیله دارو اتفاق بیفتد معمولا شخص کمتر دچار مشکل می‌شود اما وقتی عمل کورتاژ روی شخص انجام ‌شود، خراشیدن رحمی که باردار است باعث سندرمی به نام آشرمن می‌شود که باعث چسبندگی بین ۲ دیواره رحم می‌شود. این چسبندگی منجر به این می‌شود که دیگر جنین نتواند روی رحم بنشیند و سقط مکرر اتفاق می‌افتد که درمان این موارد به شدت مشکل است.

اینها دلیل موجهی نیست
داشتن فرزندان زیاد و دوباره باردار شدن دلیل موجهی برای سقط جنین قانونی نیست زیرا جنین یک موجود زنده است که می‌تواند ادامه حیات بدهد و کسی حق ندارد حیات را از او بگیرد حتی در خیلی از کشورها که مسلمان هم نیستند این عمل غیر قانونی است اما در بعضی از کشورهای اروپایی این مسئله کاملا آزاد است.

خطر بالای مرگ در سقط‌جنین‌های غیرقانونی
متاسفانه سقط‌های غیر قانونی از قدیم در تمام دنیا وجود داشته است و اولین دلیل در سقط‌های غیر قانونی مربوط به مادرانی است که فرزندان زیادی دارند و ناخواسته مجددا باردار می‌شوند و به دلایل روحی یا حتی مالی نمی‌توانند جنین خود را حفظ کنند. علت دوم ممکن است در موارد روابط در دوران عقد باشد که شخص به دلیل موارد و مشکلات خانوادگی اقدام به این کار می‌کند و چون این کار غیر قانونی است شخص به هر راهی متوسل می‌شود. در این موارد شاید شخصی که این کار را انجام می‌دهد یک بهیار معمولی یک درمانگاه یا ماما یا حتی متخصص زنان باشد. در اصل شخص انتخاب‌های زیادی ندارد زیرا هیچ‌کس این کار را به‌طور قانونی انجام نمی‌دهد و فرد به ناچار متوسل به دوستان و آشنایان خود می‌شود. این کار معمولا در مطب‌های شخصی انجام می‌شود، شرایط استرلیزه بودن وجود ندارد، مراجعه کننده با سودجویی افراد مواجه می‌شود و به صورت اشتباه هدایت می‌شود و عوارض بسیار زیادی به دنبال این سقط غیر قانونی وجود دارد از جمله عفونت‌های رحمی، پاره شدن رحم، پاره شده روده، خطر خونریزی داخل شکم، خطر عفونت داخل شکم و حتی متاسفانه در چندین مورد مرگ شخص را شاهد بوده‌ایم. حتی بعد از موارد سقط قانونی هم با اینکه این عمل در محیطی استریلیزه و توسط متخصصان انجام شده فرد ممکن است با مشکلاتی مواجه شود حال در نظر بگیرید اگر این عمل در یک محیط غیر استریل و به دست اشخاص غیر متخصص انجام شود، قطعا خطرات بیشتری فرد را تهدید می‌کند.

عوارض سقط جنین
سقط جنین خود به خود معمولا عارضه ای دنبال ندارد و خانم می تواند ۳ تا ۶ ماه بعد مجدد باردار شود اما سقط های القایی و جنایی معمولا با عوارض بسیاری همراه هستند.
میزان عوارض سقط القایی کمتر است چون زیر نظر متخصص و در شرایط استریل انجام می شود اما از آنجا که سقط جنایی غیرقانونی است و در مراکز غیرقانونی و غیر استریل انجام می شود، با عوارض بسیاری همراه است که خطرناک ترین و رایج ترین آن عفونت است و می تواند باعث مرگ مادر شود.
صدمه به رحم و روده و سوراخ شدن آنها، خونریزی شدید و چسبندگی و بسته شدن لوله ها از جمله عوارضی است که در آینده می تواند از بارداری مجدد خانم پیشگیری کند.

برای انتخاب روش پیشگیری با پزشکتان مشورت کنید
اگر خانمی نمی خواهد بچه دار شود باید با مشورت پزشک روش پیشگیری را انتخاب کند. در کشور ما و بسیاری دیگر از کشورها سقط جنین ممنوع است و تصمیم گرفتن در مورد آن از نظر اخلاقی ساده نیست، بهترین کار این است که به متخصص زنان مراجعه و در مورد انواع روش های پیشگیری و میزان موفقیت هر یک سوال کنید تا بتوانید بهترین روش را انتخاب کنید.