امر به معروف و نهی از منکر دستورالعمل اجرایی برای حفظ سلامت

به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، سلامت و سعادت هر جامعه در گرو اجرای دقیق و درست قوانین و مقررات حاکم بر آن جامعه است. قوانین جامع و کامل در جامعه که با نیازهای روحی و جسمی انسان مطبق باشد به سعادت و پیشرفت افراد جامعه منتهی می شود. در این میان باید به این نکته توجه داشته باشیم که ساختار وجودی انسان به شکلی است که از محدودیت های حاصل از اجرای قانون گریزان است. بنابراین باید روش هایی برای جلوگیری از قاون گریزی برای افراد جامعه تعریف و تبیین شود.

در دین مبین اسلام برای حل این مشکل، «امر به معروف و نهی از منکر» را به عنوان ضامن اجرای قوانین و دستورات شرع مقدس مطرح کرده است. «امر به معروف و نهی از منکر» به معنی دستور دادن یا توصیه به انجام کارهای خوب و نهی از منکر به معنای توصیه و یا دستور دادن به افراد برای انجام ندادن کارهای بد. امر به معروف و نهی از منکر در دین اسلام واجب کفایی است و اگر افرادی به قدر کفایت به امر به معروف و نهی از منکر بپردازند از دیگران ساقط خواهد شد.

آیات و روایات زیادی درباره اهمیت و برکات و دستاوردهای تحقق فریضه امر به معروف و نهی از منکر در جامعه وجود دارد به طوریکه امام محمدباقر (ع) درباره اهمیت موضوع می فرمایند: «إِنَّ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِ فَرِیضَةٌ عَظِیمَةٌ بِهَا تُقَامُ‏ الْفَرَائِض». همانا امر به معروف و نهی از منکر واجبی است که به وسیله‌ آن واجبات دیگر اقامه می‌شود.

طبق فرموده امام محمدباقر (ع) ۸ فایده در اجرای امر به معروف و نهی از منکر وجود دارد یعنی امر به معروف و نهی از منکر راه و روش پیامبران و شیوه صالحان است و واجب بزرگی است که واجبات دیگر با آن بر پا می‌شوند، راه‌ها امن می‌گردد و درآمدها حلال می‌شود و حقوق پایمال شده، به صاحبانش بر می‌گردد، زمین آباد می‌شود و (بدون ظلم) حق از دشمنان گرفته می‌شود و کارها سامان می‌پذیرد.

امر به معروف و نهی از منکر در اسلام مراتب و مراحلی دارد که فرد باید براساس آنها به انجام این فریضه بپردازد. یکی از مهم‌ترین وظایف افراد هنگام روبرو شدن با منکرات، امر به معروف و نهی از منکر است. این گونه برخوردها اگر با رعایت ادب اسلامی و تواضع و فروتنی همراه شود و نیز افراد نصیحت کننده، خود به آن چه می‌گویند، پایبند باشند، با نتیجه خوبی همراه خواهد شد. در این موارد باید توجه داشت که شرایط امر به معروف وجود داشته باشد، مثلاً شخص احتمال تأثیر بدهد.

در این میان ستاد امر به معروف و نهی از منکر برنامه ها و طرح های متنوعی برای احیا و اجرای امر به معروف و نهی از منکر در سطح جامعه ارائه کرده است. برگزاری دوره های آموزشی با رویکرد مسئولیت اجتماعی که بخشی از آن به حقوق شهروندی می پردازند از جمله اقداماتی است که در فضای فرهنگی و رسانه ای کشور در حال شکل گیری است.

در قالب مسئولیت اجتماعی، افراد جامعه به این باور می رسند تا به امر به معروف در جامعه و نهی از منکر بپردازند و نگرش اقشر مختلف مردم نسبت به این فریضه دینی تغییر کند. احیای امر به معروف و نهی از منکر تحت تاثیر پیشرفت تکنولوژی توانسته است خلاقانه تر در میان مردم جامعه اثربخش شود. تولید محصولات فرهنگی، رسانه ای، انیمیشنو دوره های آموزشی و ارتقا سطح آگاهی درخصوص اهمیت امر به معروف و نهی از منکر و نحوه اجرای امر به معروف و نهی از منکر توانسته است جامعه را تا حد زیادی نسبت به این فریضه دینی آگاه تر کند.

از طرفی باید به این نکته توجه داشته باشیم که امر به معروف و نهی از منکر در شرایط و برهه های مختلف می تواند متفاوت انجام شود. این روزها که شیوع کووید ۱۹ در کشور و دنیا، سلامتی بشر را دچار مخاطره کرده است، می توان برای حفظ سلامت خود و دیگران به امر به معروف و نهی از منکر پرداخت تا میزان آسیب های مادی و معنوی را تا حد ممکن کاهش داد. هر کدام از افراد جامعه نیز در قبال سلامت یکدیگر مسئول هستند و رعایت بهداشت فردی و حفظ سلامت خود و دیگران به عنوان حق الناس محسوب می شود.

این روزها که جامعه در تلاطم ویروس کرونا است و خبرهای ناخوشایندی از گوشه و کنار کشور درباره وضعیت سلامتی هموطنانمان به گوش می رسد، رسالت و وظیفه ما را در قبال اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر در راستای حفظ سلامت و جان انسان ها افزایش می دهد. بنابراین در این روزهای کرونایی باید با امر به فاصله گذاری اجتماعی و نهی از رفت و آمدهای غیرضروری به ترویج خوبی و نیکی در جامعه بپردازیم تا بتوانیم به سلامت از این بحران عبور کنیم.

پایان پیام/47